ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
وضعیتشناسی عفاف وحجاب در جمهوری اسلامی ایران
9
36
FA
نیره
قوی
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ ومعارف اسلامی، قم، ایران
ghavi@staff.nahad.ir
معصومه
امیرلو
دانش آموخته حوزه علمیه کارشناسی ارشد رشته بیوتکنو لوژی پزشکی،دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.
f.hasani@nahad.ir
یقیناً پایبندی به عفاف و بارزترین مصداق آن حجاب بعنوان حکم واجب دینی و ارزشی اخلاقی واجد پیامدهای مثبت وتاثیر گذار در سلامت، امنیت ورشد وتعالی هر جامعه انسانی و ازجمله اولین موضوعاتی که، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بعنوان راهبرد ی کلان در دیدگاه امام خمینی(ره) و در سیاستگذاری، برنامهریزیها و تصویب قوانین مورد توجه قرار گرفت و بدیهی است که، نفس تشکیل حکومت بر مبنای دین اسلام، دلیلی عقلانی است که موجب گردیده الزام به عفاف وحجاب در قوانین جمهوری اسلامی ایران طرح ومقرراتی برای آن وضع شود. این پژوهش درصدد بررسی وضعیت پایبندی به عفاف درجهار دهه بعد از انقلاب اسلامی با احصاء اعم و انواع سیاستگذاریها، برنامهها و اقدامات است تا وضعیت موجود، مقدورو مطلوب پایبندی به عفاف روشن گردد. ضرورت تحقیق پیش رو این است که، علیرغم اینکه تشکیل نظام اسلامی موجب شد، زمینه و بسیاری ازملزومات مقتضی برای اجرای قوانین اسلام واز جمله عفاف وحجاب فراهم آید، اما با نگاهی واقع بینانه به وضعیت موجود و چالشهای پیش رو شاهدیم که هنجارشکنی وعدم پایبندی برخی به عفاف وحجاب در جامعه به شکل هنجار رایج مطرح شده است و بعید نیست اگر چارهجویی انجام نگیرد بعنوان یک عرف مقبول نگریسته شود. بنابراین بازخوانی عفاف در مبانی و سنخشناسی مفهوم عفاف بعنوان حق یا تکلیف و واکاوی اقدامات انجام گرفته برای آگاهی از وضعیت موجود جامعه در پایبندی به دلیل آگاهی از لزوم اصلاح ویا تکمیل در راستای سوق پیدا کردن جامعه به سوی وضعیت مقدور با توجه به ظرفیتها و در چشمانداز موسعتر به سوی وضعیت مطلوب و راهکارها ضروری مینماید. روش پژوهش از نوع کاربردی واز جهت روش توصیفی ـ تحلیلی است.
عفاف,حجاب,جمهوری اسلامی ایران,قانون
https://www.roir.ir/article_120423.html
https://www.roir.ir/article_120423_c710bed4f03ce3864150a8dd14df0978.pdf
ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
چارچوب تحلیلی انقلاب اسلامی؛ الگوی مفهومی چندعلیتی
37
54
FA
محمد
شفیعیفر
shafieef@ut.ac.ir,
استادیار علو م سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران
shafieef@ut.ac.ir
احسان
خضری
دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
ehsankhezri@ut.ac.ir
در چهار دهه اخیر تحقیقات مختلفی توسط نویسندگان داخلی و خارجی درباب چرایی وقوع انقلاب اسلامی ایران منتشر شده است. اکنون و در چهل سالگی انقلاب، همچنان این موضوع جاذبه پژوهشی دارد. محققان و تحلیلگران حوزه انقلاب اسلامی، هر یک بر وجهی از آن تأکید کرده و متناسب با موقعیت فکری و سیاسی خود، روایت متفاوتی از آن ارائه کردهاند. پژوهش حاضر در پی آن است تا ضمن بررسی ادبیات موجود پیرامون علل وقوع انقلاب اسلامی، چارچوبی تحلیلی مبتنی بر رویکرد چندعلیتی ارائه نماید و با تکیه بر آن، به ترسیم یک الگوی مفهومی از تحول انقلابی در ایران 1357 بپردازد. بر این اساس، سه عنصر استبداد، وابستگی، و فساد و تبعیض به عنوان ضعفهای بنیادین رژیم پهلوی تلقی شده که به علت ناکارآمدی رژیم و قوت گفتمانهای رقیب، تبدیل به بحرانهای لاینحل شدند. در این بین ایدئولوژی مذهبی به واسطه امتیازات تاریخی و مزیتهای اجتماعیاش قادر بود تا با ارائه الگوی بدیل در موقعیت برتری هژمونیک قرار گیرد و آزادی و جمهوریت، استقلال و عدالت را به مثابه عناصر الگوی مطلوب خود عرضه کند.
الگوی بدیل,انقلاب اسلامی,ایدئولوژی,بحران,مذهب
https://www.roir.ir/article_120427.html
https://www.roir.ir/article_120427_e80a610d891a5818e685001c9a64f074.pdf
ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
آثار و نقش الیتیسم در توسعه سیاسی و اقتصادی در کشور در عصر پهلوی دوم
93
114
FA
سعید
جهانگیری
دکتری، علوم سیاسی، مسائل ایران، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
saeedjahangiri61@yahoo.com
ناصر
گروسی
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، البرز، ایران
naser.garusi@yahoo.com
هدف پژوهش حاضر، بررسی فهم نخبگان و استعدادهای برتر از جایگاه خود در نظام اجتماعی ایران است؛.تحقیق حاضر که به روش کتابخانهای انجام گرفته، مشتمل بر دو بخش است این تحقیق به مبانی تئوریک نخبه گرایی، به جامعه شناسی طبقات اجتماعی از دیدگاه مارکس. همچنین الیتیسم، پلورالیسم و نقد دموکراسی و همچنین تبیین مناسبات قدرت در جامعه ایران در دوران قاجار و پهلوی می پردازد که به تفکیک در مورد دوران قاجار، سلطنت رضاشاه و سلطنت محمد رضا شاه بحث می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد که صورت بندی مفهوم دموکراسی در غرب در قالب "پلورالیسم الیتیستی" یا "پلورالیسم نخبگان" برخاسته از تحول ساختار کاپیتالیستی است. زیرا ویژگی های اساسی سرمایه داری قرن بیستم را بدون تردید باید در سلطه اقتصادی بنگاههای بزرگ و افول سرمایه داری رقابتی جستجو کرد. شاه که در مرکز مدار الیتیسم قرار داشت همچنین شاه می توانست نخبگان غیر حاکم از طبقات پایین را وارد مدار الیتیسم کند. ساختار نخبه گرایی در دوره پهلوی هم دارای ویژگی هایی چون شاه مداری، اشراف سالاری به جای شایسته سالاری، کنترل مشارکت سیاسی و موازنه قوا میان نخبگان بود
فرهنگ,نخبگان,توسعه علمی,فرار مغزها,نظم اجتماعی
https://www.roir.ir/article_111629.html
https://www.roir.ir/article_111629_0dd157804b2d76dc59973aacea43a012.pdf
ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
ضرورتها، الزامات و اصلاحات لازم برای افزایش کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران
129
150
FA
محمدجواد
یاری
دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شهرضا، ایران
mohammad.javad.yari@gmail.com
احمد
آذین
استادیار گروه علوم سیاسی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
dr.ahmadazin96@gmail.com
علیرضا
گلشنی
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شهرضا، ایران
agolshani41@yahoo.com
به منظور افزایش کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران و نیل به آرمانهای انقلاب اسلامی، آسیب شناسی مستمر و اصلاحات ساختاری ضرورتی انکار ناپذیر است. آسیب شناسی چهاردهه تجربه کشورداری ما را به این واقعیت رهنمون میسازد که عیوب ساختاری، ضعف فرهنگ سیاسی، فقدان نظام جامع انتخاباتی کارآمد، ضعف مفرط ساختار حزبی و اعمال نفوذ دولتها در شکلگیری مجلس کارآمد و مستقل، هزینههای سیاسی زیادی برای کشور به همراه داشته است. هدف از تحقیق پیشرو بررسی واقعیات نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران و موانع ساختاری مانع از پیش روندگی آن؛ و تلاش برای ارایه راهکارهای عملی جهتافزایش کار آمدی جمهوری اسلامی ایران میباشد. در صورت اصلاحات لازم در موارد مورد اشاره شاهد افزایش کارآمدی نظام و رفع معایب کنونی و تبدیل به نظام الگوی مورد نظر مقام معظم رهبری خواهیم بود. نوع تحقیق در این پژوهش نظری است و روش انجام تحقیق مبتنی بر مشاهدات، مصاحبه و مطالعات نظری کتابخانهای به صورت توصیفی خواهد بود.
نوسازی سیاسی,کارآمدی,مجلس شورای اسلامی,ساختار,حزب
https://www.roir.ir/article_120435.html
https://www.roir.ir/article_120435_8cf841c4dec8836bc4f00d5c0ae26e6f.pdf
ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
راهکارهای رسانه ای باورپذیری کارآمدی انقلاب اسلامی ایران
151
176
FA
مریم
حایک
دانشجوی دکتری جامعهشناسی سیاسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
ma_hayek@ase.ui.ac.ir
کارآمدی «نظام جمهوری اسلامی» از عمدهترین مباحثی است که از آغاز دهه چهارم انقلاب مورد توجه جدی قرار گرفته است. بروز برخی سوء مدیریتها همراه با تمرکز سیاستهای خصمانه دشمنان بر اجرای استراتژی «ناکارآمدی نظام جمهوری اسلامی» سبب گردیده تا شبهه ناکارآمدی نظام جمهوری اسلامی در جامعه قوت گیرد. در برابر این اقدامات، تلاش برای تقویت باور مردم به کارآمدی نظام جمهوری اسلامی، مسالهای استراتژیک برای نظام به شمار میرود که تردید و تشکیک در آن، نخست موجب بحران مشروعیت ثانویه و در نهایت منجر به تزلزل در ستونهای مقبولیت نظام در بین افکار عمومی میشود. در این راستا رسانهها مهمترین بستر آگاهی بخشی و تاثیرگذاری برای تقویت باور مردم به کارآمدی نظام هستند. هدف این پژوهش ارائه راهکارهای رسانهای باورپذیری کارآمدی انقلاب اسلامی است. تحقیق در زمره تحقیقات کیفی است و با روش مصاحبه انجام شده است. «آسیب شناسی سیاستهای نادرست دولتی و برجستهسازی نتایج این سیاستها در زندگی مردم»، «نقد منطقی و واقع بینانه از فعالیتهای بخشهای مختلف نظام»، «ارتقای سطح آگاهی و تحلیل مردم از مسائل جامعه در حوزههای مختلف»، «ارتقای مطالبات عمومی نسبت به تحقق اهداف انقلاب اسلامی»، «تقویت فرهنگ مطالبهگری مدیریت کارآمد در سطح جامعه و عدم بیتفاوتی نسبت به چگونگی عملکرد مسئولان»، «فرهنگسازی در زمینه ضرورت پاسخگویی مسئولان و نهادها به مردم» برخی از نتایج این پژوهش است.
"انقلاب اسلامی","کارآمدی","کارآمدی انقلاب اسلامی","دستاوردهای انقلاب اسلامی","اقناع رسانه ای"
https://www.roir.ir/article_113633.html
https://www.roir.ir/article_113633_4763c1cb3444a7db9607e4ff023fa85b.pdf
ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
گفتمان انقلابی گری در اندیشه سیاسی آیت الله خامنهای
177
199
FA
سید مهدی
موسوی نیا
دانشجوی دکترای اندیشه سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
mousavinia.smahdi@gmail.com
ناصر
جمال زاده
دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
jamalzadeh@yahoo.com
انقلابیگری از موضوعات بسیار مهم و قابل بررسی در حیطه اندیشه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران است و ضرورت دارد از دریچه ارزشهای بومی و اسلامی درباره آن سخن گفته شود، به همین سبب در مقاله حاضر به بررسی این موضوع در اندیشه سیاسی رهبر معظم انقلاب، آیتالله خامنهای پرداخته و به این سؤال پاسخ داده شده است که: اجزای گفتمان انقلابیگری در اندیشه سیاسی آیتالله خامنهای چیست؟ با توجه به اینکه در بیانات معظم له، طیفی از مطالب-از تعریف این مفهوم گرفته تا اثرات آن در تاریخ جمهوری اسلامی- دیده میشود، مناسبترین چارچوب روشی برای تحلیل دادههای این تحقیق، دیدگاه تحلیل گفتمان نورمن فرکلاف تشخیص داده شد. بنابراین موضوع انقلابیگری، در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین دنبال گردید؛ در سطح توصیف، ارزشمداری، آزمانگرایی، آزادیخواهی، حساسیت در برابر دشمن وتقوای دینی-سیاسی به عنوان دالهای گفتمانی بیان گردید و دال مفهومی ارزشمداری به عنوان دال مرکزی معرفی شد. در سطح تفسیر انقلابیگری نیز به عوامل مؤثر در تکوین و تطور گفتمان انقلابیگری پرداخته شد و مواردی همچون انقلاب صدر اسلام، نقش مبلغان، واژهسازی و نهادسازی احصا گردید. در نهایت، در تبیین گفتمان انقلابیگری، به غیریتسازی گفتمان انقلابیگری، کارکردهای اجتماعی محقق شده این گفتمان و نحوه بهبود آن پرداخته شد.
تحلیل گفتمان,فرکلاف,انقلابیگری,آیت الله خامنهای
https://www.roir.ir/article_111276.html
https://www.roir.ir/article_111276_4ebc14aa574f6b4b672c54839ec6f0e0.pdf
ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
تحلیل سازهانگارانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات سیاسی یمن
200
219
FA
حمید
درج
دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
hamid.dorj@gmail.com
رضا
التیامی نیا
استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
eltyam81@gmail.co
بیگمان جمهوری اسلامی ایران یکی از قدرتهای عمده و تأثیرگذار در تحولات منطقه خاورمیانه به شمار میرود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مهمترین حوزههای نفوذ و تاثیرگذاری سیاستخارجی جمهوری اسلامی ایران، کشور یمن بوده است. اگرچه انقلاب اسلامی، جرقه الگوگیری و بیداری اسلامی را در میان شیعیان یمن و از آن جمله زیدیها و جنبش حوثیهای این کشور ایجاد نمود، با این حال پس از اوجگیری خیزش مردمی یمن پس از سال 2011 میلادی این بیداری بیش از پیش تقویت گردید. شکلگیری یک حکومت مردمی که خواسته اصلی انقلابیون یمن است، میتواند منافع تهران را تقویت کند. از اینرو، عربستان سعودی به عنوان رقیب اصلی ایران در منطقه، همواره سعی نموده است تا موازنه قدرت را در منطقه به ضرر ایران و به سود خود حفظ نماید و حمله این کشور به یمن و سعی در ایجاد یک اتحاد عربی و همچنین به راه انداختن تبلیغات رسانهای علیه ایران، درواقع ریشه در اوجگیری قدرت ایران در منطقه دارد. بر این پایه، پرسش اصلی پژوهش پیشرو این است که جمهوری اسلامی ایراندر قبال تحولات سیاسی یمن چه رویکردی را در سیاستخارجی خود اتخاذ کرده است؟ یافتههای پژوهش حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران بر پایه گفتمان انقلاب اسلامی، با تقویت حس انقلابی و حمایت معنوی و سیاسی از جنبش شیعیان در یمن تلاش کرده است تا با استقرار حکومتی شیعی و همپیمان در این کشور، قلمروی نفوذ و قدرت منطقهای خود در غرب آسیا را وسعت بخشد و از گسترۀ نفوذ و بازیگری عربستان در سطح منطقه بکاهد. روش پژوهش کیفی از نوع تبیینی- علّی و روش تحلیل داده ها بر پایه بهرهگیری از منابع کتابخانهای صورت گرفته است.
انقلاب اسلامی ایران,یمن,بیداری اسلامی,نظریه سازهانگاری,جنبشالحوثی
https://www.roir.ir/article_120927.html
https://www.roir.ir/article_120927_7ed55b23aedc777a362b8e662ebe2179.pdf
ناشر: انجمن علمی انقلاب اسلامی ایران
فصلنامه علمی پژوهشهای انقلاب اسلامی
2322-2573
9
1
2020
05
21
جمهوری اسلامی در اندیشه معماران انقلاب اسلامی
220
239
FA
محمدرضا
مرندی
استادیار دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
marandi114@gmail.com
انقلاب اسلامی ایران منشأ ظهور نظریه جدیدی در جهان معاصر گردید که توانست چندین مبنای پذیرفته شده آن را به چالش کشاند؛ این انقلاب، بر خلاف گفتمان مسلط بر جهان، اولاً معتقد به حضور دین در عرصه زندگی اجتماعی بود و ثانیاً دین و دموکراسی و مردمسالاری را قابل جمع بلکه لازم الجمع می دانست و بر همین اساس، نظریه جدیدی تحت عنوان مردمسالاری دینی ارائه کرد که نظام جمهوری اسلامی یک مدل محقق از آن می باشد. ما در این نوشتار در پی آن هستیم تا ماهیت نظام جمهوری اسلامی را از نگاه معماران اصلی انقلاب اسلامی، همانند امام خمینی، شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید صدر و آیت الله خامنهای، تبیین کنیم. به نظر می رسد از منظر این بزرگان مبنای مشروعیت نظام جمهوری اسلامی، دوگانه یعنی خدا و مردم است و از همین روست که مردمسالاری دینی از نگاه آنان مفهومی بسیط و درون دینی است نه مرکب و برون دینی؛ به عبارت دیگر دین و مردمسالاری دو مقوله غیر قابل تفکیک از یکدیگر هستند و مردمسالاری جزئی مبنایی از دین محسوب می شود که در صورت فقدان آن، اسلامیت نظام نیز مخدوش خواهد شد. این حقیقت را می توان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که مرحوم شهید بهشتی نقشی تعیین کننده در تدوین آن داشت نیز به وضوح مشاهده کرد.
جمهوری اسلامی,انقلاب اسلامی,معماران انقلاب,مردمسالاری دینی,قانون اساسی
https://www.roir.ir/article_127991.html
https://www.roir.ir/article_127991_acaf4a0f2a9dc75e8d7d5e55b042435a.pdf