گفتمان انقلابی گری در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اندیشه سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

2 دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

چکیده

انقلابی‌گری از موضوعات بسیار مهم و قابل بررسی در حیطه اندیشه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران است و ضرورت دارد از دریچه ارزش‌های بومی و اسلامی درباره آن سخن گفته شود، به همین سبب در مقاله حاضر به بررسی این موضوع در اندیشه سیاسی رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای پرداخته و به این سؤال پاسخ داده شده است که: اجزای گفتمان انقلابی‌گری در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای چیست؟ با توجه به اینکه در بیانات معظم له، طیفی از مطالب-از تعریف این مفهوم گرفته تا اثرات آن در تاریخ جمهوری اسلامی- دیده می‌شود، مناسب‌ترین چارچوب روشی برای تحلیل داده‌های این تحقیق، دیدگاه تحلیل گفتمان نورمن فرکلاف تشخیص داده شد. بنابراین موضوع انقلابی‌گری، در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین دنبال گردید؛ در سطح توصیف، ارزش‌مداری، آزمان‌‌گرایی، آزادی‌خواهی، حساسیت در برابر دشمن وتقوای دینی-سیاسی به عنوان دال‌های گفتمانی بیان گردید و دال مفهومی ارزش‌مداری به عنوان دال مرکزی معرفی شد. در سطح تفسیر انقلابی‌گری نیز به عوامل مؤثر در تکوین و تطور گفتمان انقلابی‌گری پرداخته شد و مواردی همچون انقلاب صدر اسلام، نقش مبلغان، واژه‌سازی و نهادسازی احصا گردید. در نهایت، در تبیین گفتمان انقلابی‌گری، به غیریت‌سازی گفتمان انقلابی‌گری، کارکردهای اجتماعی محقق شده این گفتمان و نحوه بهبود آن پرداخته شد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Revolutionary Discourse in Ayatollah Khamenei's Political Thought

نویسندگان [English]

  • smahdi mousavinia 1
  • naser jamalzadeh 2
1 phd student
2 imam sadiq university
چکیده [English]

Revolutionism is one of the most important and studiable issues in the field of political thought in the Islamic Republic of Iran and it is necessary to speak about it from the perspective of indigenous and Islamic values. Therefore, in this article, we examine this issue in the political thought of the Supreme Leader, Ayatollah Khamenei. We have addressed and answered the question: What are the components of revolutionism discourse in the political thought of Ayatollah Khamenei? Given that in His statements, a range of topics can be seen - from the definition of this concept to its effects on the history of the Islamic Republic - the most appropriate methodological framework for analyzing the data of this study is Norman Fairclough's discourse analysis perspective. Therefore, the subject of revolutionism was pursued in three levels of description, interpretation and explanation; at the description level, value-orientedness, idealism, libertarianism, sensitivity to the enemy, and religious-political piety were articulated as discourse signs, and the conceptual signifier of value-orientation was introduced as the central signifier. At the level of revolutionary interpretation, the effective factors in the formation and evolution of revolutionary discourse were discussed, and issues such as the early Islamic revolution, the role of missionaries, word-building and institutionalization were identified. Finally, in explaining the revolutionary discourse, the alienation of the revolutionary discourse, the realized social functions of this discourse and how to improve it were discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse Analysis
  • Fairclough
  • Revolutionism
  • Ayatollah Khamenei
  1. قرآن کریم.
  2. بهروزلک، غلامرضا، (1385)، «جهانی شدن و سرانجام نزاع گفتمان‌ها»، فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، زمستان1385، شماره36، صص37 ـ 62.
  3. جمالزاده، ناصر و سیدمحمدصادق کاظمی، (1394)، «علت‌کاوی انشعاب جریان‌های سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران»، دوفصلنامه علمی‌پژوهشی دانش سیاسی، سال یازدهم، شماره اول، بهار و تابستان1394، صص113 ـ 143.
  4. حقیقت، سیدصادق، (1391)، روش‌شناسی علوم سیاسی، (ویراست سوم)، قم، مرکز انتشارات دانشگاه مفید.
  5. خواجه سروی، غلامرضا و مریم رحمنی، (1392)، «انقلاب اسلامی ایران و گفتمان سیاسی شیعه در لبنان»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، پاییز1392، شماره6، صص127 ـ 148.
  6. کسرایی، محمدسالار و علی پوزش شیرازی، (1388)، «نظریه گفتمان لاکلا و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی»، فصلنامه سیاست دانشگاه تهران، پاییز1388، شماره11، صص339 ـ 360.
  7. محسنی، محمدجواد، (1391)، «جستاری در نظریه و روش تحلیل گفتمان فرکلاف»، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، تابستان1391، شماره11، ص63 ـ 86.
  8. مطهری، مرتضی، (1366)، ده‌گفتار، تهران و قم، صدرا.
  9. مطهری، مرتضی، (1378)، آزادی معنوی، تهران و قم، صدرا.
  10. معینی علمداری، جهانگیر، (1380)، «منطق پسایند بحران مدرنیته و مشارکت سیاسی»، فصلنامه مفید دانشگاه مفید قم، شماره25، صص79 ـ 98.
  11. یورگنسن، ماریان و لوییز فیلیپس، (1389)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
  12. Fairclough, norman (1995), critical discourse analysis,London: longman
  13. Saussure, Ferdinand de (1986), course in general linguisticts, trans: roy harris, u.s: open court classics
  14. خطبه‌های آیت‌الله خامنه‌ای در نماز جمعه‌ تهران در تاریخ 4/2/1366.
  15. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم بیعت اقشار مختلف مردم در تاریخ 14/4/1368.
  16. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار مجمع نمایندگان طلّاب در تاریخ 7/9/1368.
  17. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در جمع فضلا و طلاب و روحانیون مشهد در تاریخ 4/1/1369.
  18. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اقشار مختلف مردم در روز پانزدهم ماه مبارک رمضان در تاریخ 22/1/1369.
  19. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای دبیرخانه مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در تاریخ29/7/1369.
  20. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای شورای سیاست‌گذاری صدا و سیما در تاریخ14/12/1369.
  21. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار وزیر و مسئولان وزارت فرهنگ و آموزش عالی و رؤسای دانشگاه‌های سراسر کشور در تاریخ 23/5/1369.
  22. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمعی از روحانیون در تاریخ 20/4/1370.
  23. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای کنگره شعر حوزه در تاریخ 15/7/1370.
  24. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمعی از روحانیون در تاریخ 1/12/1370.
  25. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با اعضاى حوزه هنرى سازمان تبلیغات اسلامى در تاریخ 4/11/1371.
  26. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اقشار مختلف مردم در تاریخ 29/4/1373.
  27. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره) در تاریخ 14/3/1374.
  28. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمعی از اعضای تشکّلهای دانشجویی در تاریخ 15/9/1375.
  29. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 20/9/1375.
  30. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه تهران در تاریخ 11/11/1376.
  31. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمعی از دانشجویان بسیجی25/9/1377.
  32. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در جلسه پرسش و پاسخ مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی در تاریخ 4/12/1377.
  33. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 19/4/1379.
  34. بیانات در مراسم گشایش کنفرانس بین‌المللی حمایت از انتفاضه فلسطین‌ در تاریخ 4/2/1380.
  35. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید نیمه‌شعبان در تاریخ 30/7/1381.
  36. پیام آیت‌الله خامنه‌ای به همایش جهانی حکمت مطهر در تاریخ 6/2/1383.
  37. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما در تاریخ 11/9/1383.
  38. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای ‌در دیدار جمعی از دانشجویان بسیجی در تاریخ 5/3/1384.
  39. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار میهمانان شرکت کننده در چهارمین مجمع جهانی اهل بیت (ع) در تاریخ 28/5/1386.
  40. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار بسیجیان استان کرمانشاه در تاریخ 22/7/1390.
  41. خطبه‌های نماز جمعه تهران در تاریخ 14/11/1390.
  42. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمعی از بانوان فرهیخته حوزوی و دانشگاهی در تاریخ 21/2/1392.
  43. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در سالروز رحلت حضرت امام خمینی(ره) در تاریخ 14/3/1394.
  44. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمعى از دانشجویان در تاریخ 20/4/1394.
  45. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار رئیس و اعضاى مجلس خبرگان رهبرى در تاریخ 12/6/1394.
  46. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامى در تاریخ 25/6/1394.
  47. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و خانواده‌های آنان در تاریخ 1/7/1394.
  48. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار شرکت‌کنندگان در نهمین همایش ملی «نخبگان فردا» در تاریخ 22/7/1394.
  49. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار اعضای مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در تاریخ 25/12/1394.
  50. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین(ع) در تاریخ 3/3/1395.
  51. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) در تاریخ 14/3/1395.
  52. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار دانش‌آموزان و دانشجویان در تاریخ 12/8/1395.
  53. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار مردم اصفهان در تاریخ 26/8/1395.
  54. بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار نخبگان و دانشجویان بسیجی مدال‌آور دانشگاه شریف با رهبر انقلاب در تاریخ 13/10/1395.