بازخوانی مسئله امنیت فرهنگی در نظام سیاسی مردم‌سالاری دینی (با تأکید بر بینش، نگرش و کنش مقام معظم رهبری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای علوم سیاسی و مدرس دانشگاه پیام نور آبادان، آبادان، ایران

2 دانشجوی دکترای مطالعات سیاسی انقلاب (گرایش جامعه شناسی سیاسی) دانشگاه شاهد، تهران، ایران .

چکیده

بنا بر مدنی­الطبع بودن نوع بشر، امنیت به ‌عنوان یک مقوله فطری در طول تاریخ در ابعاد و سطوح مختلف، مورد توجه همه نظام‌ها سیاسی، ادیان، مکاتب و ایدئولوژی‌ها بوده است. تثبیت، نهادینگی و دغدغه­مندی مسئله امنیت در ابعاد و سطوح مختلف آن به‌طور اخص بعد فرهنگی در سطح جامعه، نقش غیره قابل‌انکاری در پایداری و ضرورت نظم اجتماعی، حیات سیاسی مطلوب و دست‌یابی به پیشرفت و توسعه مادی ـ معنوی در همه نظام‌های سیاسی دارد و داشته است .در این پژوهش تلاش شده است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای ـ اسنادی با تحلیل بیانات رهبر انقلاب به واشکافی و تحلیل مقوله امنیت فرهنگی در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران پرداخته ­شود. در این راستا مساعی برآن است به این سؤال پاسخ دهد که در منظومه فکری و نگاه مدیریتی مقام معظم رهبری، امنیت فرهنگی چه جایگاهی دارد؟ نسبت فرهنگ وامنیت چگونه ارزیابی می‌شود؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که فرهنگ همواره در تئوری‌ها و نظریه‌پردازی‌های مدیریت اجتماعی، به عنوان محوریت و شاکله ساختاردهی و سازماندهی نظام اجتماعی مطرح بوده است، اخیراً با مطرح‌شدن پاردایم جهانی‌شدن فرهنگ و رشد فناوری‌های ارتباطی ـ اطلاعاتی، بر اهمیت آن افزوده‌ شده است. انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان حرکت و جنبشی فرهنگی به این مسئله به صورت ویژه توجه داشته است. در بیانات و آثار مختلف رهبر انقلاب، اغلب نابسامانی‌ها، معضلات و ناهنجاری‌­های اجتماعی، معلول اختلال و هرج مرج موجود در قرارگاه فرهنگی کشور بوده؛ از این‌رو با تکیه ‌بر مبانی هستی‌شناسی، انسان‌شناسی اسلامی، تزریق امنیت فرهنگی و برون‌رفت از وضعیت موجود با اخلاق­محوری، معنویت­گستری، عقلانیت، در قالب کار جهادی، خدمت­محوری، سبک زندگی ایرانی ـ  اسلامی، تمدن نوین اسلامی، آتش به اختیار بودن همه اقشار جامعه امکان‌پذیراست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflecting on the Issue of Cultural Security in the Religious Democratic Political System (Emphasizing the Supreme Leader's Insights, Attitudes, and Actions)

نویسندگان [English]

  • farzaneh dashti 1
  • HADIS BAGHERI 2
1 Political Science, Faculty of Humanities, Payame Noor University, Abadan, Iran.
2 ads
چکیده [English]

 According to the civilization of humankind, security has been the focus of all political systems, religions, schools, and ideologies throughout history, at various levels and levels. Consolidation, institutionalization, and concern for the security issue at various levels and levels, in particular the cultural dimension at the community level, play an indispensable role in the sustainability and necessity of social order, favorable political life, and the attainment of material and spiritual development in all political systems. In this research, it has been attempted to analyze and analyze cultural revolution in the political system of the Islamic Republic of Iran by descriptive-analytical method and library-documentary studies by analyzing the statements of the leader of the revolution. In this regard, efforts are being made to answer the question of what is the cultural security of the supreme leadership's thinking and management system. How is the ratio of culture and security assessed? The findings of the study indicate that culture has always been a central focus of theories and theories of social system organization and organization in social management theories and theories. The Islamic Revolution of Iran as a movement and cultural movement has paid special attention to this issue. In various statements and works of the revolutionary leader, most of the social disturbances, problems and anomalies have been caused by disorder and chaos in the cultural base of the country; Ethics, spirituality, rationality, in the form of jihadism, self-service, Iranian-Islamic lifestyle, modern Islamic civilization, fire are available to all segments of society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Culture
  • Religious Democracy
  • Ayatollah Ali Khamenei
  • Jihad Work
  1. ابراهیمی، خدایار(1394)، نفوذ فرهنگی زمینه‌ساز سلطه همه‌جانبه دشمن؛ با تأکید بر خودباختگی فرهنگی در اندیشه امام و رهبری، مطالعات عملیات روانی، شماره 43، صص 127-96
  2. آشنا، حسام‌الدین و اسماعیلی، محمدصادق (1388)، امنیت فرهنگی؛ مفهومی فراسوی امنیت ملی و امنیت انسانی، راهبرد فرهنگ، شماره 5، صص 90-73.
  3. امانت، حمید (1390)، امنیت اجتماعی و ارائه الگو‌های سنجش آن، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 27، صص 176- 145.
  4. باقری، سیامک و یـوسفی (1388)، «چـیستی تهدید نرم‌»، مجموعه‌ مـقالات هـمایش امنیت نرم (امنیت نرم‌ در‌ جمهوری اسلامی‌ ایران‌)، چاپ اول‌، تهران: دانشکده‌ امام هادی.
  5. بیانات رهبری در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی بیانات 1/1/95.
  6. بیانات رهبری در خطبه‌های نماز جمعه 23/8/82.
  7. بیانات رهبری در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام 3/3/95.
  8. بیانات رهبری در دیدار اساتید دانشگاه‌ها11/4/94.
  9. بیانات رهبری در دیدار با جمعی از کشاورزان 14/10/82.
  10. بیانات رهبری در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی انتظامی 17/7/78.
  11. بیانات رهبری در دیدار رئیس و اعضاى مجلس خبرگان رهبرى20/12/95.
  12. بیانات رهبری در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وخانواده‌های آن‌ها-15/7/94.
  13. بیانات رهبری در دیدار مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران16/5/90.
  14. بیانات رهبری در دیدار نخبگان علمی و اساتید دانشگاه‌ها3/8/78).
  15. بیانات رهبر انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر، 5 تیر 1396
  16. بیانات رهبر انقلاب در جمع زائران حرم رضوی در سال‌های 91، 92، 93، 94
  17. بیانات رهبر انقلاب در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری 15/12/1392
  18. بیانات رهبر انقلاب در دیدار با اعضای شورای انقلاب فرهنگی، 12/ 09/ 1392
  19. بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان، رمضان 17/ 3/ 1396
  20. بیانات رهبر انقلاب در دیدار با فرماندهان سپاه انقلاب اسلامی ایران در تاریخ: 28/6/1395
  21. بیانات رهبر انقلاب در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی 16/3/1395
  22. بیانات رهبر انقلاب در دیدار فرماندهان لشکر 27 محمد رسول‌الله ص 20/3/1375
  23. بیانات رهبر انقلاب در مراسم سالگرد رحلت امام خمینی (ره) سال‌های 78، 79، 80، 84، 88، 92، 93، 96
  24. بیانات رهبر در دیدار با اعضای مجلس خبرگان 20/12/94.
  25. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با فرماندهان گردان عاشورا، 22/4/71.
  26. بیانات مقام معظم رهبری در روز هفته بسیج در استادیوم آزادی، 5/ 9/ 1363
  27. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (1396) مناظره عباس عبدی و مهدی جمشیدی در مورد آتش به اختیار اصطلاحی نظامی است یا فرهنگی، 14 تیرماه 1396
  28. پورعلی، محمد (1396) تفاسیر از مفهوم آتش به اختیار، جهاد علمی ـ دانشگاهی، 27 تیر 1396، کد خبر: 96032715048
  29. جمشیدی، مهدی (1396) عقلانیت غیره رسمی در موقعیت آتش به اختیار، تیرماه 1396، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
  30. حبیبیان، محمدحسن، صبوری، محمدحسن (1391)، جنگ نرم و امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، سال یازدهم، شماره 40: 52-31.
  31. خسروپناه، عبدالحسین و دیگران (1396) منظومه فکری آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ج 1 و ج 2.
  32. خواجه سروی، غلامرضا (1383) تحکیم سیاست مردم‌سالار، گوشه‌ای از کارنامه‌ی سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، شماره 23 و 24: 63 ـ 99
  33. خواجه‌وند احمدی، عیسی و همکاران(1396)، واکاوی شاخص‌های امنیت سیاسی در راستای توسعه صنعت گردشگری در استان مازندران، فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شماره 4: 199-183.
  34. دیدار مسئولان و جمعی از محققان جهاد دانشگاهی با رهبر انقلاب 19/3/93.
  35. دیدار مسئولان و جمعی از محققان جهاد دانشگاهی با رهبر انقلاب 19/3/93.
  36. دیدار نخبگان و دانشجویان بسیجی مدال‌آور دانشگاه شریف با رهبر انقلاب 13/10/95.
  37. رضایی، زهرا، (1390)، تبیین رابطه اخلاق و فرهنگ، پژوهشنامه، شماره 76، صص 128-113.
  38. زمانی، علی‌اکبر، شفیعی، جمال (1386)، درآمدی بر رابطه امنیت و فرهنگ در عرصه جهانی‌شدن، نگرش راهبردی، شماره 84-83: 130-109.
  39. سایت تحلیلی ـ تبیینی زیتون (1396) «آتش به اختیار» یعنی نهاد کوچک کیفی بسازیم»، کد خبر: 23119: در آدرسhttp://www.zeytunnews.com/News/23119
  40. سایت تسنیم (1396) مقولۀ تاریخی آتش به اختیار فرهنگی: ۲۳خرداد ۱۳۹۶.
  41. سیف، مراد، (1389)، مفهوم شناسی امنیت اقتصادی، فصلنامه آفاق امنیت، سال سوم، شماره 9، ص 35-
  42. فیاض، سید علی (1380)، مردم‌سالاری دینی (گفتمان حضرت آیت‌الله خامنه‌ای)، کتاب نقد پاییز و زمستان 1380 - شماره 20 و 21: 32 ـ 47
  43. گزارش اختصاصی خبرگزاری علم و فناوری (خرداد 1396) «آتش به اختیار» به مثابۀ اجتهاد در عرصۀ علم و عمل/ از آوینی تا چمران؛ آتش به اختیار نظامی و فرهنگی، شناسه خبر: 17144
  44. گزیده بیانات،تفاوت اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی 26/893.
  45. گلستانی، غلام نبی (1377)، سرمقاله جمهوری اسلامی، چالش‌ها و مراقبت‌ها، پژوهش‌های اجتماعی، اسلامی، شماره 12،: 11-4.
  46. معاونت انتشارات مرکز فرهنگى سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران،(1378)، تهاجم فرهنگی، تهران: پاسداران انقلاب.
  47. مقدم، سعید، (1394)، شاخص‌های جامعه مطلوب در اندیشه امام سجاد، معرفت، سال 2 بیست و چهارم، شماره 219: 28-11.
  48. منصوری، خلیل (1396)، آتش به اختیار و مبانی و اصول آن از منظر آموزه‌های دینی، روزنامه کیهان: 24 تیر 1396، کد خبری 108771
  49. مهاجر نیا، محسن (1396)، نظام سیاست اسلامی، در عبدالحسین خسروپناه و دیگران، ج 2: 752 ـ 831
  50. موسوی، سید صدرالدین، قربی، سید محمدجواد، (1392)، روش‌های تحقق امنیت فرهنگی در منظومه فکری امام خمینی (ره)، پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، شماره 8، صص 29-8.
  51. میلانی، جمیل، نجات پور، یزدانی، (1391)، مسلمانان و امنیت فرهنگی اروپا در عصر جهانی‌شدن، پژوهش-های سیاسی، شماره 4،صص 34-24.
  52. نائینی، علی‌محمد، (1385)، امنیت فرهنگی؛ نظریه‌ها و رویکردها، مطالعات عملیات روانی، شماره 1، صص 225-191.
  53. نویدنیا، منیژه، (1382)، درآمدی بر امنیت اجتماعی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره نوزدهم، صص 77-55.