بررسی اثر مؤلفه های اقتصاد دانش بنیان و بهره‌وری بر رشد تولید در کشورهای در حال توسعۀ اسلامی و غیر اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد اسلامی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

2 دانشیار، گروه اقتصاد، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

3 استادیار، گروه اقتصاد، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

چکیده

هدف این تحقیق، تعیین میزان و چگونگی اثر مؤلفه های اقتصاد دانش بنیان و بهروه‌وی کل عوامل تولید، بر رشد تولید کل در دوره زمانی 1975-2015 در 40 کشور درحال توسعه است. بدین منظور از رهیافت اقتصادسنجی گشتاورهای تعمیم ‏یافته (GMM) در بستر داده ‏های ترکیبی استفاده شده است. در این پژوهش اثر زیرساخت های IT، خلاقیت و نوآوری و آموزش و مدیریت دانش به عنوان مؤلفه های اقتصاد دانش محور و متغیرهای مستقل تحقیق، و بهره ‏وری کل عوامل تولید بر رشد تولید کل بررسی شده است. نتایج نشان داد که بین متغیرهای مربوط به زیرساخت های IT، خلاقیت و نوآوری و آموزش و مدیریت دانش در کشورهای منتخب و رشد بهره‌وری با تولید کل اقتصاد، رابطۀ معنی‏ داری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Knowledge-Based Economy and Productivity Components on Production Growth in Islamic and Non-Islamic Developing Countries

نویسندگان [English]

  • hasan taheri 1
  • yadollah rajaei 2
  • mohammad dalmanpour 3
  • ashkan rahimzade 3
1 PhD student in Islamic Economics, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
2 Associate Professor, Department of Economics, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran
3 Assistant Professor, Department of Economics, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to determine the extent and effect of the components of knowledge-based economy and total productivity of production factors on the growth of total production in the period 1975-2015 in 40 developing countries. For this purpose, the generalized torque econometrics (GMM) approach has been used in the combined data context. In this study, the effect of IT infrastructure, creativity and innovation, education and knowledge management as components of knowledge-based economy and independent research variables, and total factor productivity on total production growth has been investigated. The results showed that there is a significant relationship between the variables related to IT infrastructure, creativity and innovation, education and knowledge management in selected countries and productivity growth with the output of the whole economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge-based economy
  • production growth
  • total factor productivity
  • IT infrastructure
  • JEL classification: D23
  • E80

مراجع

  1. ابریشمی، حمید و لیلی نیاکان (1389). «اندازه گیری کارایی فنی نیروگاه‌های حرارتی کشور به روش (SFA) تحلیل مرزی تصادفی و مقایسه تطبیقی با کشورهای منتخب درحال توسعه»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 26، صص153-175.
  2. امینی میلانی، مینو و نادر جلیلی (1394). «بررسی تأثیر مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان بر رشد اقتصادی ایران در سال‌های (1391-1354)»، سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی، 3(4)، صص 73-116.‎
  3. انتظاری، یعقوب (1383). «ظهور دانشگاه کارآفرین و توسعه تعامل علم و صنعت»، مجله علم و آینده، شماره 8، صص 67-81.
  4. باصری و همکاران (1389). «بررسی سیاست های بهینه سازی مصرف انرژی با استفاده از روش مجزا سازی انرژی (مطالعه موردی شرکت پگاه فارس، تهران و اصفهان»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره (25)، صص 113 – 
  5. بهبودی، داوود و امیری، بهزاد (1389). «رابطه بلندمدت اقتصاد دانش بنیان و رشد اقتصادی در ایران»،‎ سیاست علم و فناوری، دوره 2، شماره  4 ، صص 23 –
  6. توماس، تئودور (1991). توسعه اقتصادی، ترجمه علی فرهمند(1380)، تهران: انتشارات تابش.
  7. زاهدی، شمس السادات و خیراندیش، سیدمهدی (1386). «تبیین عوامل ساختاری در اقتصاد دانش محور: یک مطالعه موردی»،‎ علوم مدیریت ایران، دوره 2، شماره  6، صص 49 - 68.
  8. جنگانی، سمیرا؛ مهربانی، فاطمه و قبادی، صغری (1392). «مقایسه اثر اقتصاد دانش‌محور بر رشد اقتصادی: مطالعه موردی ایران، کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه»، اولین همایش ملی چشم‌انداز اقتصاد ایران با رویکرد حمایت از تولید ملی، اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
  9. صادقی، مسعود و آذربایجانی، کریم (1385). «نقش و جایگاه اقتصاد دانش‌محور در تقاضای نیروی کار ایران»،‎ پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 8، شماره  27، صص 175-197.
  10. عظیمی، ناصرعلی و سجاد برخورداری (1387). «اقتصاد دانش محور در کشورهای جنوب شرقی آسیا»، رهیافت، شماره 43، پاییز و زمستان، 42 –
  11. عماد زاده آذربایجانی، کریم و صمدی، صادقی (1392). «آزمون تأثیر فناوری‌های مهارت محور بر اشتغال نیروی کار ایران»، پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، دوره 13، شماره 3، صص 63-86.‎
  12. عمادزاده، مصطفی؛ شهنازی، روح اله؛ بابکی، روح اله و محمدزاده، عباس (1385). «بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال (مطالعه موردی با رهیافت Panel Data)، تحقیقات اقتصادی، شماره 75، صص 197 -
  13. عمادزاده، مصطفی؛ شهنازی، روح اله و. دهقان شبانی، زهرا (1385). «بررسی میزان تحقق اقتصاد دانش‌محور در ایران )مقایسه تطبیقی با سه کشور همسایه»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال ششم، شماره 2، صص 103-132.
  14. عمادزاده، مصطفی و شهنازی، روح اله (1386). «بررسی مبانی و شاخصهای اقتصاد دانایی و جایگاه آن در کشورهای منتخب در مقایسه با ایران»، پژوهشنامه اقتصادی، دوره 7، شماره 27، صص4-27.
  15. معمارنژاد، عباس (1384). «اقتصاد دانش بنیان: الزامات، نماگرها، موقعیت ایران، چالشها و راهکارها»، اقتصاد و تجارت نوین، شماره 1، صص 109-83.
  16. مک براید، شن (1375). یک جهان، چندین صدا، ترجمه ایرج پاد، تهران: سروش، چاپ دوم.
  17. منوریان, عباس؛ ناصر عسگری و مصطفی آشنا، ۱۳۸۶، ابعاد ساختاری و محتوایی سازمان های دانش محور، اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش، تهران، موسسه اطلاع رسانی نفت، گاز و پتروشیمی، موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.
  18. مهربانی، فاطمه؛ قبادی، صغری و رضائیان، علی (1393). «بررسی اثر و رابطه بین اقتصاد دانش‏بنیان و بهره‌وری کل عوامل تولید، مطلعۀ موردی کشورهای توسعه‏یافته، نوظهور و درحال توسعه»، دوفصلنامۀ جستارهای اقتصادی ایران، س11، ش 21 صص 125 تا 159.
  19. نادری ابوالقاسم (1393). «آموزش و رشد اقتصادی در ایران: یک ارزیابی بنیادی از مسائل و چالش های نظری و روش شناسی»، فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، ۱۹ (۳)، صص ۹۳-۱۳۰.
  20. ناظمان, حمید, و اسلامی فر و طباطبایی. (1390). «اقتصاد دانش بنیان و توسعه پایدار (طراحی و آزمون یک مدل تحلیلی با داده‌های جهانی)»، پژوهش های اقتصاد پولی مالی، 17(33).‎
  21. نیوندی، فیروزه. (1383). مقدمه ای بر اقتصاد دانایی، گزارش 29، ناشرین طرح تاوا و دانشگاه صنایع و معادن، وزارت صنایع و معادن.
  22. وبستر، فرانک (1383). نظریه های جامعه اطلاعاتی، ترجمه اسماعیل قدیمی، تهران: قصیده سرا، چاپ دوم.
  23. وحیدی پریدخت (1381). «بررسی مقایسه ای سیاست های بازار کار ایران در برنامه سوم»، پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، دوره 8 ، شماره  4   (26) صص 183-225.
  24. APEC, (2001), "Towards Knowledge Based Economies in APEC"., Report by APEC
  25. Bahrini, R., & Qaffas, A. A. (2019). Impact of information and communication technology on economic growth: Evidence from developing countries. Economies, 7(1), 21.
  26. Chen, D. H., & Dahlman, C. J. (2005). The knowledge economy, the KAM methodology and World Bank operations. World Bank Institute Working Paper.
  27. Coe, D. T., Helpman, E., & Hoffmaister, A. W. (2009). International R&D spillovers and institutions. European Economic Review, 53(7), 723-741.
  28. Hsu, G. J., Lin, Y. H., & Wei, Z. Y. (2008). Competition policy for technological innovation in an era of knowledge-based economy. Knowledge-based systems, 21(8), 826-832.
  29. Jarzabkowski, P., & Wilson, D. C. (2006). Actionable Strategy Knowledge:: A Practice Perspective. European Management Journal, 24(5), 348-367.
  30. Jin, S., & Cho, C. M. (2015). Is ICT a new essential for national economic growth in an information society?. Government Information Quarterly, 32(3), 253-260.
  31. Jorgenson, D. W., & Stiroh, K. J. (1999). Information technology and growth. American Economic Review, 89(2), 109-115.
  32. Kerr, Aphra and Ó Riain, Seán (2009) Knowledge Economy. In: International Encyclopedia of Human Geography. Elsevier, Oxford, pp. 31-36. ISBN 9780080449111
  33. Lederman, D., & Maloney, W. F. (2008). In search of the missing resource curse.  Policy Research Working Paper Series 4766, The World Bank.        
  34. Mansfield, E. (1991). Academic research and industrial innovation. Research policy, 20(1), 1-12.
  35. Nonaka, I., Toyama, R., & Konno, N. (2000). SECI, Ba and leadership: a unified model of dynamic knowledge creation. Long range planning, 33(1), 5-34.
  36. Nonaka, I., Toyama, R., & Nagata, A. (2000). A firm as a knowledge-creating entity: a new perspective on the theory of the firm. Industrial and corporate change, 9(1), 1-20.
  37. Nonaka, I., Toyama, R., & Nagata, A. (2000). A firm as a knowledge-creating entity: a new perspective on the theory of the firm. Industrial and corporate change, 9(1), 1-20.
  38. OECD, the Knowledge Based Economy. Paris: OECD. 1996.  OECD, Science, Technology and Industry Outlook. Paris: OECD. 1998, 2000, 2001, 2002, 2003 
  39. Oliner, S. D., & Sichel, D. E. (2003). Information technology and productivity: where are we now and where are we going? In Technology, Growth, and the Labor Market (pp. 41-94). Springer, Boston, MA.
  40. Partha, D., & David, P. A. (1994). Toward a new economics of science. Research policy, 23(5), 487-521.
  41. Sabau, G. L. (2010). Know, live and let live: Towards a redefinition of the knowledge-based economy—sustainable development nexus. Ecological Economics, 69(6), 1193-1201.
  42. Stevens Jr, D. L. (1997). Variable density grid‐based sampling designs for continuous spatial populations. Environmetrics: The official journal of the International Environmetrics Society, 8(3), 167-195.
  43. Tan, H. B., & Hooy, C. W. (2007). The development of East Asian countries towards a knowledge-based economy: a DEA analysis. Journal of the Asia Pacific Economy, 12(1), 17-33.
  44. Zack, M. H. (1999). Developing a knowledge strategy. California management review, 41(3), 125-145.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار