تبیین قاعده حفظ نظام سیاسی و تعیین مبانی کاربست آن در حمایت از استقلال اقتصادی از منظر امام(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری ، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق جزا وجرم شناسی دانشگاه علوم قضایی وخدمات اداری.تهران،ایران

چکیده

شمول قاعده حفظ نظام بر حفظ کیان اسلام از مسلمات فقه امامیه است. در این میان، امام نه تنها حفظ نظام سیاسی حکومت اسلامی را داخل در قلمرو حفظ کیان اسلام برشمرده‌اند، بلکه در حمایت از استقلال اقتصادی به قاعده حفظ نظام نیز تمسک جسته‌اند. هدف از این تحقیق، در گام اول تبیین چرایی توسعه قاعده حفظ نظام از حفظ کیان اسلام به حفظ نظام سیاسی حکومت اسلامی و در گام دوم، تعیین مبانی توجیهی کاربست قاعده حفظ نظام سیاسی در حمایت از استقلال اقتصادی از منظرامام (ره) می‌باشد. نتایج این تحقیق بر این پایه استوار است که امام افزون بر ارائه براهین عقلی – کلامی در لوای مبانی مصلحت، وجوب مقدمه واجب، تقدیم اهم بر مهم، بر دخول مفهوم حفظ نظام سیاسی حکومت اسلامی در دایره مفهومی حفظ کیان اسلام مبادرت کرده اند. از دیگر سوی می‌توان قواعد فقهی نفی سبیل، حرمت تقویت کفار و لاضرر را بعنوان مبانی توجیهی کاربست قاعده حفظ نظام سیاسی در حمایت از استقلال اقتصادی از منظر امام به شمار آورد این تحقیق از لحاظ هدف بنیادی –کاربردی، از حیث روش، توصیفی –تحلیلی و منابع آن کتابخانه‌ای است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the rule of maintaining the political system and determining the principles of its application in support of economic independence from the perspective of Imam (ra)

نویسندگان [English]

  • naser ghasemi 1
  • Morteza Amoozegar 2
1 Assocaite professor in Criminal Law and Criminology / Private Law university of judicial sciences and administrative services, Tehran, Iran
2 phD student in criminal law and criminology of judicial scienceces and administrative service Tehran,iran.
چکیده [English]

The inclusion of the rule of maintaining order in preserving the unity of Islam is one of the precepts of Imami jurisprudence. In the meantime, the Imam has not only considered the preservation of the political system of the Islamic government within the realm of the preservation of the unity of Islam, but has also relied on the rule of preservation of the system in support of economic independence. The purpose of this study is to explain in the first step why the rule of maintaining order from preserving the unity of Islam to maintaining the political system of the Islamic government and in the second step, to determine the justification for applying the rule of maintaining political order in supporting economic independence from Imam's perspective. The results of this research are based on the fact that Imam, in addition to presenting rational-theological arguments in the light of the principles of expediency, the necessity of the obligatory introduction, and the presentation of the important over the important, have entered the concept of maintaining the political system of the Islamic government. On the other hand, the jurisprudential rules of denying the mustache, the sanctity of strengthening the infidels and the harmless can be used as justification bases for applying the rule of maintaining order .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: rule of maintaining order
  • preserving the unity of Islam
  • maintaining the political system of the Islamic government
  • economic independence
 منابع:
*قرآن
*نهج البلاغه
1-آقابخشی،علی اکبر و افشاری راد ،مینو.(۱۳۷۶).فرهنگ علوم سیاسی،تهران:مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
2-اسحاقی،سید حسین. (۱۳۹۰).مبانی و راهبردهای جهاد اقتصادی .چاپ سوم.قم:مرکز نشر هاجر(وابسته به مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران).
3-اکبری ،محمود و آقا مهدوی ،اصغر.۱۳۹۱.رابطه قاعده نفی سبیل با استراتژیهای مطرح در سیاست خارجی (با تکیه بر آیه نفی سبیل). فصلنامه‌های بررسیهای حقوق عمومی شماره 1.
4-امرایی،بهروز و اشرفی پور،مصطفی .۱۳۹۵.مروری بر توسعه اقتصادی و مهمترین عوامل کوثر برآن با استفاده از رویکرد داده های ترکیبی .همایش ملی مدیریت توسعه.جهاد دانشگاهی_استان هرمزگان.
5-تقوی اشتهاردی ،حسین .(۱۳۸۵).تنقیح الاصول :تقریر ابحاث روح الله الموسوی الامام الخمینی(س).جلد ۲و۳.چاپ دوم.تهران:موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ و نشر عروج .
6-جلیلی،نازنین ونیکفر،مهدی.۱۳۹۰.نقش رسانه ها ونقش آفرینی در توسعه اقتصادی.ماهنامه علمی_تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران.شماره 59.
7-حاتمی ،حسین و آقاجری،سید هاشم.۱۳۹۳.کاوشی تاریخی در مفهوم وتطور معنایی بیضه اسلام.فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام.شماره 21.
8-حرعاملی ،محمد بن حسن.(۱۴۱۴ق).وسایل الشیعه.جلد ۱۷. چاپ دوم.قم:موسسه آل آلبیت لاحیاء التراث.
9-خلیلیان،سید خلیل.(۱۳۶۸).حقوق بین الملل اسلامی.چاپ سوم.تهران:دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
10-دهخدا،علی اکبر.(۱۳۷۳).لغت نامه دهخدا.جلد۶.چاپ  اول.تهران:انتشارات امیر کبیر.
11-شریعتی،روح الله.(۱۳۸۷).قواعد فقه سیاسی.چاپ اول.قم:پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
12-صدوق،محمد بن علی بن بابویه قمی.(1413 ق).من لا یحضره الفقیه.جلد4.چاپ دوم.قم:جماعه المدرسین فی الحوزه العملیه.
13-طریحی،فخرالدین.(۱۴۰۸ق).مجمع البحرین.جلد۲.تهران :دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
14-عمید ،حسن.(۱۳۷۷).فرهنگ فارسی عمید.جلد ۱.چاپ سیزدهم.تهران:انتشارات امیر کبیر.
15-عمید زنجانی،عباسعلی و موسی زاده ،ابراهیم.(۱۳۹۳).بایسته های فقه سیاسی.چاپ سوم.تهران:انتشارات مجد.
16-عمید زنجانی ،عباسعلی و توکلی،محمد مهدی.۱۳۹۱.مبانی دینی اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران.فصلنامه حقوق مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.شماره 2.
17-فاضل لنکرانی،محمد(۱۴۱۶ ق).القواعد فقهیه.جلد۱.چاپ اول.قم:مدرسه فقاهت.
18-کلینی،محمد بن یعقوب.(,۱۴۰۷ق).الاصول الکافی.جلد1و۵.چاپ چهارم.تهران:دارالکتب الاسلامیه.
19-محمدی،ابوالحسن.(۱۳۷۵).مبانی استنباط حقوق اسلامی(اصول فقه).چاپ ششم.تهران:انتشارات دانشگاه تهران.
20-محقق داماد،مصطفی.(۱۴۰۶ق).قواعد فقه.جلد۱.چاپ دوازدهم.تهران:مرکز نشر علوم اسلامی.
21-مصباحی مقدم،غلامرضا.۱۳۹۱.چند وچونی در اقتصاد مقاومتی ووظیفه دانشگاه .ماهنامه آموزش و اطلاع رسانی معارف.شماره3.
22-مطهری،مرتضی.(۱۳۸۹).مجموعه آثار.چاپ چهارم.جلد۲۴.تهران:صدرا.
23-معین،محمد.( 1360).فرهنگ فارسی معین.جلد۱و۴.چاپ دوم.تهران:انتشارات امیر کبیر.
24-معرفت،محمد هادی.۱۳۷۱.حدیث لاضرر از دیدگاه امام راحل.مجله حضور.شماره4.
25-ملک زاده،محمد.(۱۳۹۰).مبانی دینی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.چاپ اول.تهران:مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
26-ملک افضلی اردکانی،محسن.(۱۳۹۷).قاعده حفظ نظام.چاپ اول.تهران:پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
27-منصوری،جواد.(۱۳۷۴).فرهنگ استقلال و توسعه.تهران:وزارت امور خارجه(موسسه چاپ و انتشار).
28-مکارم شیرازی،ناصر(1411ق).القواعد الفقهیه،قم:مدرسه امام امیر المومنین.
29-موسوی خمینی،روح الله.(۱۳۹۲).ولایت فقیه(حکومت اسلامی).چاپ بیست و نهم تهران:موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
30-موسوی خمینی،روح الله.(۱۳۸۴).حکومت اسلامی وولایت فقیه در اندیشه امام خمینی.چاپ اول.تهران:موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
31-موسوی،خمینی,روح الله(۱۳۹۱).رساله توضیح المسائل.چاپ هشتم.تهران:موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
32-موسوی خمینی،روح الله.(۱۳۸۹).صحیفه امام.جلدهای1/2/8/10/15/19/20/21 چاپ پنجم.موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
33-موسوی خمینی،روح الله.(۱۴۲۱ق/۱۳۷۹).کتاب البیع.جلد۲.چاپ اول.تهران:موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
34-موسوی خمینی،روح الله.(۱۳۸۵)الرسایل.تدوین مجتبی تهرانی.قم:مطبعه العلمیه.
35-نائینی،محمد حسین.(۱۴۲۴ق).تنبیه الامه وتنزیه المله .قم:دفتر تبلیغات اسلامی.
36-هادوی تهرانی،مهدی.(۱۳۸۳).مکتب ونظام اقتصادی اسلامی.چاپ دوم.تهران:خانه خرد.
37-هاشمی،سید محمد.(۱۳۷۴).حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران،جلد۱.چاپ اول.تهران:انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.