مبارزه با آمریکاگرایی در اندیشه آیت الله خامنه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران. دانشکده حقوق و علوم سیاسی

2 مدرس دانشگاه

چکیده

در این مقاله سعی شده است بر اساس روش اکتشافی و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا و مضمون، داده‌های حاصل از بررسی منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای استخراج و الگوی مبارزه با آمریکاگرایی ایشان تبیین شود. برای استخراج این الگو، ابتدا بیانات ایشان با چهار الگوی مبارزه با آمریکاگرایی کاتزنشتاین و کیوهن تطبیق داده شد ولی با مشاهده عدم کفایت این الگوها، چهارچوب خاص حاصل از اندیشه‌های آیت‌الله خامنه‌ای با عنوان «مبارزه با آمریکاگرایی متعالیه» کشف و تشریح گردیده است. کنش‌گر برمبنای الگوی متعالیه، موجوی مکلف، مختار و مواجه با هدایت الهی است که منطق اقدامش، انجام تکلیف الهی مبتنی بر عقلانیت متعالیه است. از آنجا که نظام شناختی آیت‌الله خامنه‌ای براساس جهان‌بینی توحیدی شکل گرفته است، دین مبین اسلام اصلی-ترین منبع الهام‌بخش بر افکار و اندیشه‌های ایشان می‌باشد. همچنین قرآن، اندیشه‌های امام خمینی(ره)، آرمان-های انقلاب اسلامی و قانون اساسی در زمره منابع فرعی در الگوی مبارزاتی ایشان می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Anti-Americanism in Ayatollah Khamenei's Thought

نویسندگان [English]

  • saeed hajinaseri 1
  • hamed anvarianasl 2
1 college professor
2 university instructor
چکیده [English]

In this article, it is attempted to explain the Ayatollah Khamenei's cognitive belief system and his pattern of Anti-Americanism, based on the heuristic method and content analysis technique. To extract this pattern, his statements were first adapted to the four types of Anti-Americanism introduced by Katzenstein and Keohane, but by observing the inadequacy of their patterns, a specific framework, named "Transcendental Anti-Americanism " has been derived and explained from Ayatollah Khamenei's ideas. Based on the transcendental paradigm, the actor is obliged, willing and confronted with divine guidance whose logic of action is to perform the divine duty based on transcendental rationality. Since Ayatollah Ali Khamenei's cognitive belief system is based on a monotheistic worldview, Islam is the main source of inspiration for his thoughts and ideas. Also, the Qur'an, the ideas of Imam Khomeini, the ideals of the Islamic Revolution, and the Iran’s national constitution are among the sub-sources in his Anti-Americanism pattern.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liberal Anti-Americanism
  • Radical Anti-Americanism
  • Transcendental Anti-Americanism
- قرآن کریم.
2- نهج­البلاغه
3- ادلمن.ر، جاناتان، 1376، «درآمدی بر جنگ سرد»، ترجمه علی شادمانی، تهران، امیرکبیر.
4- استریناتی، دومینیک، 1380، «مقدمه­ایی بر نظریه­های فرهنگ عامه»، ترجمه ثریا پاک­نظر، تهران، گام نو.
5- استوار، مجید، 1387، «تاثیر اندیشه­های هایک بر ایدئولوژی­های سیاسی چپ و راست»، فصلنامه سیاست، دوره 38، شماره4.
6- اوکانر، برندن، 1394، «سنت آمریکا ستیزی؛ دوره­های چهرگانه»: در هشت مقاله درباره آمریکا ستیزی، ترجمه محمد شمس­الدین، تهران، نشرعلم.
7- پروین، خیرالله، مهدی نورایی، 1391، «تعارض دموکراسی و سکولاریسم»، تهران، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال اول، شماره اول.
8- ترنر، برایان.اس، 1384، «زوال شهروند»، ترجمه بابک حقیقی راد، مجله اقتصاد سیاسی،شماره8.
9- توحیدفام، محمد، صالحی، اکرم، 1393، «بازاندیشی تئوریک و عملی کمونیسم در فروپاشی شوروی»، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره 1.
10- تیرمن، جان، 1392، «گرامیداشت دموکراسی»، تهران، انتشارات صمدیه.
11- جوادی آملی، عبدالله، 1383، «تسنیم»، ج5، قم، نشر اسراء.
12- جوادی آملی، 1388، «اسلام و روابط بین­الملل»، قم، نشر اسراء.
13- جهان بین، اسماعیل، 1380، «درآمدی بر روش تحقیق در علوم سیاسی: بررسی مفهوم تحقیق»، مربیان، سال اول، شماره دوم.
14- خجسته­نیا، حسین، 1385، «چالش­ها و فرصت­های پیش­روی سطوح نظم جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره 3.
15- خداپرست، یونس، 1397، «افول هژمونی آمریکا و چهل سالگی انقلاب اسلامی»، مطالعات انقلاب اسلامی، سال پانزدهم، شماره 55.
16- خدادادکاشی، فرهاد، 1388، «دیدگاه­های مختلف در مورد مفهوم و نظریه رقابت و تطبیق آن با وضعیت رقابت در بخش صنعت ایران»، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، سال هفدهم، شماره 51.
17- داوری، رضا، 1365، «ناسیونالیسم و انقلاب»، وزارت ارشاد اسلامی، تهران.
18- درخشه، جلال و دیگران، 1392، «جهانی­سازی در اندیشه آیت­الله خامنه­ای»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی»، سال سوم، شماره9.
19- درویش پور، حجت‌الله، 1374، «بررسی پدیده ناسیونالیسم در جهان عرب»، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
20- دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال، 1386، «گفتمان اصولگرایی عدالت محور در سیاست خارجی دولت احمدی­نژاد»،دو فصلنامه دانش سیاسی،شماره 5.
21- زیفکاک، اسپنسر، 1393، ترجمه مجید بخشی گنجه،«جهانی شدن و حاکمیت قانون»، تهران، مرکز ملی جهانی شدن.
22- سلحشوری، احمد، 1393، «فرهنگ آمریکایی و راههای مبارزه با آن از منظر امام خمینی»، فصلنامة مطالعات ملی، سال پانزدهم، شمارة 4.
23- سمیعی اصفهانی، علیرضا، 1396، «رویکردی جامعه­شناختی به جنبش اجتماعی سیاهان در امریکا»، جامعه­شناسی کاربردی، سال بیست­وهشت، شماره دوم.
24- شهابی، سهراب و فهیمه عباسی، 1394، «آمریکا و تحولات موسوم به بهار عربی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و نهم، شماره2، تایستان.
25- شهرام­نیا، امیرمسعود و نازنین نظیفی، 1392، «تعامل و تقابل ملی­گرایی و اسلام­گرایی در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی»، فصلنامه پژوه­های راهبردی سیاست، سال دوم، شماره 5.
26- صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم، 1981، «الاسفار الاربعه»، بیروت: دار الاحیاء.
27- صلاحی، سهراب، 1395، «حوزه­های تقابل جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در غرب آسیا و تأثیر آن بر نظم نوین بین­المللی»، تهران، فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال ششم،شماره پانزدهم.
28- قربانعلی، هادی، 1388، «نگرش تطبیقی به وحدت اسلامی و ملی­گرایی»، فصلنامه اندیشه تقریب، سال ششم، شماره 21.
29- کیوان­حسینی، سیداصغر و راحله جمعه­زاده، 1390، «آمریکاستیزی در جهان اسـلام، شـالوده نظـری و رونـد تحول»، فطلنامه راهبرد دفاعی، س 9، ش 32.
30-  کاتزنشتاین، پیتر و رابرت.اُ.کیوهن، 1395، «ضدیت با آمریکاگرایی در سیاست جهان»، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
31- گیدنز، آنتونی، 1378، «راه سوم: بازسازی سوسیال دموکراسی»، ترجمه منوچهر صبوری کاشانی، تهران، شیرازه.
32- لاخ­کی، جانسون، 1390، ترجمه فرزین هدایت، «اطلاعات راهبردی»،تهران، نشر صیاد شیرازی.
33- لک­زایی، نجف، 1393، «بررسی ابعاد اخلاقی امنیت بین­الملل از منظر آیت­الله جوادی آملی»، فصلنامه اخلاق وحیانی، سال سوم، پیاپی 2.
34- لک­زایی، نجف، 1378، «سیاست متعالبه و دولت هادی در اندیشه صدرالمتألهین»، فصلنامه علوم سیاسی، سال یازدهم، شماره چهل و سوم.
35- لک­زایی، نجف، 1391، «غایات و اهداف نظام سیاسی متعالیه»،فصلنامه علوم سیاسی،سال پانزدهم، شماره 59.
36- محمدزاده، علی، 1397، «چیستی نظام سلطه و چگونگی مقابله با آن»، سیاست پژوهی، دوره5، شماره نهم.
37- ملکوتیان، مصطفی، 1392، «بیداری اسلامی و تغییر هندسه قدرت»، پژوهش­های انقلاب اسلامی، سال 2، شماره 6.
38- موسوی جشنی، سید صدرالدین، 1397، «دکترین کارتر: دفاع از حقوق بشر یا حمایت از دیکتاتوری؟»، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی»، سال نهم، شماره سوم.
39- مولانا، حمید، 1380، «ظهور و سقوط مدرن»، تهران، کتاب صبح.
40- نوذری، حسینعلی، 1386، «نظریة انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و انسانی»، تهران، آگاه.
41- نیک­آئین، امیر، 1360، «ماتریالیسم دیالکتیک و ماتریالسیم تاریخی»، تهران، انتشارات حزب توده.
42- یزدانی، عنایت­الله و مجتبی تویسرکانی، 1386، «الگوی سوسیالیسم خودگردان در آمریکای لاتین: چالشی فراروی نومحُافظه­کاران آمریکایی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و یکم،شماره 2.
Adorno, T. ; The Culture Industry, London,Routledge, 19991. -43
44 -Kazin, Michael  and Joseph A. Mccartin, “Americanism: New Perspectives on the History of an Ideal” Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2006. viii, 279pp.
45- Pilkington, E. (2019). A journey through a land of extreme poverty: welcome to America. Retrieved 22 October 2019, from https://www.theguardian.com/society/2017/dec/15/america-extreme-poverty-un-special-rapporteur.