تحلیل محتوایی نسبت هویت ملی و منافع ملی در منظومه فکری آیت الله خامنه ای (مدظله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه امام صادق علیه السلام

چکیده

مفهوم منافع ملی یکی از کلیدی ترین مفاهیم در طراحی سیاست خارجی کشورهاست. در منظر سازه‌ انگارانه منافع‌ ملی متاثر از هنجارها، آرمان‌ها و هویت‌ ملی است و بر خلاف رویکرد رئالیسم سنتی، برکنده از نظام ارزشی بازیگران سیاسی نیست. این پژوهش در چارچوب سازه‌ انگاری و با توجه به جایگاه رهبری در سیاستگذاری کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به بررسی نسبت هویت ملی و منافع ملی در منظومه فکری آیت الله خامنه ای می ‌پردازد. روش انجام این پژوهش تحلیل محتوایی بیانات آیت الله خامنه ای در خصوص نسبت هویت ملی و منافع ملی است. آیت الله خامنه ای هویت ملت ایران را متشکل از هویت اسلامی، هویت انقلابی و هویت ایرانی می دانند. در این پژوهش بر اساس نسبت سنجی هویت های پیش گفته، هویت های سه گانه را در سه بعد منافع فرهنگی، منافع سیاسی و منافع اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل گردید که منافع ملی جمهوری اسلامی ایران که برآمده از هویت ملی ملت ایران است و در هر سه سطح نسبتی حقیقی با سه سطح منافع دارد و در منظومه فکری آیت الله خامنه ای منافع ملی برآمده از لایه‌های ایرانی، اسلامی و انقلابی است. در اندیشه آیت الله خامنه ای هویت های سه گانه ملی رسیدن به استقلال فرهنگی، افزایش توان بازدارندگی سیاسی، امنیتی و افزایش ثروت ملی را تامین می‌ کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Content analysis of the relationship between national identity and national interests in Ayatollah Khamenei's thought

نویسندگان [English]

  • Reza Ansari bardeh
  • Hossein Mohammadisirat
Imam Sadiq University
چکیده [English]

The concept of national interests is one of the key concepts in designing the foreign policy of countries. In the constructivist perspective, national interests are influenced by norms, ideals, and national identity and, unlike the traditional realist approach, do not break with the value system of political actors. This study examines the relationship between national identity and national interests in Ayatollah Khamenei's intellectual system in the framework of constructivism and considering the position of leadership in the macro policy of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran. The method of this research is to analyze the content of Ayatollah Khamenei's statements regarding the relationship between national identity and national interests. Ayatollah Khamenei considers the identity of the Iranian nation to consist of Islamic identity, revolutionary identity and Iranian identity. In this study, based on the comparison of the aforementioned identities, the three identities were examined in three dimensions: cultural interests, political interests and economic interests, and it was concluded that the national interests of the Islamic Republic of Iran derive from the national identity of the Iranian nation. And in all three levels, it has a real relationship with three levels of interests, and in Ayatollah Khamenei's intellectual system, national interests come from the Iranian, Islamic and revolutionary layers. In Ayatollah Khamenei's view, the three national identities provide cultural independence, increased political deterrence, security, and increased national wealth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Khamenei
  • Iran
  • Structuralism
  • National Interests
  • National Identity
  1. اسمیت، استیو و دیگران (1391)، سیاست خارجی نظریه­ها بازیگران و موارد مطالعاتی، حاجی یوسفی، امیرمحمد و دیگران، جلد اول، تهران: سمت.
  2. افتخاری، اصغر؛اسدی، علیرضا؛ نزهت، ابراهیم (1393)، ناسیونالیسم و هویت ملی در اندیشه حضرت آیت الله خامنه­ای، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی، صص 19 تا 43
  3. ایوانز، گراهام و جفری نونام (1381)، فرهنگ روابط بین الملل، مترجمین: حمیرا مشیرزاده و حسین شریفی طرازکوهی، تهران، نشر میزان، چاپ اول، تابستان.
  4. دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1395)، اصول و مبانی روابط بین الملل(2)، تهران: سمت.
  5. دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1396)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
  6. دهقانی فیروزآبادی، سید جلال (1390)، «واقع­گرایی نوکلاسیک و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و پنجم، شماره 2، تابستان، صص 294-276.
  7. سید امامی، کاووس (1386)، پژوهش در علوم سیاسی؛ رویکرد­های اثبات­گرا، تفسیری و انتقادی، تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  8. صولتی سروندی، حسین، کلانتر مهرجردی، علیرضا (1398)، هویت فرهنگی به مثابه گفتمان دفاعی در نظام فکری آیت الله خامنه­ای (مدظله)، فصلنامه علوم و فنون نظامی، بهار 1398، شماره 47، صص 143 تا 166.
  9. طباطبایی، سید محمد؛ حجازی، امین (1395)، حفظ هویت اسلامی و امنیت هستی شناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر مقام معظم رهبری، بهار 1395 - شماره 34 صص 95 تا 116 بهار 1395 - شماره 34 صص 95 تا 116
  10. قائدی، محمدرضا، گلشنی، علیرضا (1395)، روش تحلیل محتوا، از کمی گرایی تا کیفی گرایی، فصلنامه روش­ها و مدل­های روان شناختی، بهار 1395، دوره 7، شماره 23، صص 57 الی 82.
  11. قوام، سیدعبدالعلی (1394)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل، تهران: سمت.
  12. قوام، سیدعبدالعلی (1397)، روابط بین الملل نظریه­ها و رویکردها، تهران: سمت.
  13. کلینتون، دیوید دبلیو (1379)، دو رویه منفعت ملّی، اصغر افتخاری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  14. گوهری­مقدم، ابوذر، فیضی، رضا، باباهادی، محمدباقر (1397)، بررسی مفهوم هویت و منافع ملی و رابطه بین آن‌ها در اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، فصلنامه علمی امنیت ملی، دوره 8، شماره 2، تابستان 1397، صفحه 105-128.
  15. محمدی­سیرت، حسین (1399)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، منافع ملی و اصول اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام.
  16. مرشدی زاده، علی (1396)، مولفه­های هویت اسلامی و ایرانی در اندیشه­ آیت الله خامنه­ای، فصلنامه مطالعات ملی، تابستان 1396 - شماره 70، صص 63 –
  17. مشیرزاده، حمیرا (1399)، تحول در نظریه­های روابط بین الملل، تهران: سمت.
  18. مشیرزاده، حمیرا، مسعودی، حیدرعلی (1388)، هویت و حوزه­های مفهومی روابط بین الملل، فصلنامه سیاست، دوره 39، شماره4، صص 251 الی 269.
  19. مطهری، مرتضی (1390)، خدمات متقابل اسلام و ایران، تهران: صدرا
  20. وان دایک، نئون (1382)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان: از دستور متن تا گفتمان کاوی انتقادی، ترجمه از گروه گفتمان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
  21. انگلیسی
  22. Aron, Raymond (1967), Peace and War: A Theory of International Relations, New York: Doubleday & Company
  23. Breuning, Marijke (2007), Foreign Policy Analysis: A Comparative Introduction, New York: Palgrave Macmillan.
  24. Krasner, Stephan (1978), defending the national Interest: Raw Materials Investments and U.S. Foreign Policy, Prinston: Prinston University Press.
  25. Plano, Jack C, Roy Dilton (1988), The International Relation Dictionary, U.S.A: longman.
  26. Smith, Stve (2001), "Foreign Policy is What States Make of it: Social Construction and International Relations Theory. In: Foreign Policyin a Constructed Worid", International Relations in a Constructed World. Editor: V. Kubalkova. Armonk. M.E. Sharpe.
  27. سایت­
  28. -کلیه ارجاع­ها به بیانات آیت­الله خامنه­ای از سایت https://farsi.khamenei.ir/ بوده است. تاریخ دسترسی 27/09/1399.