آسیب شناسی الگوی عدالت در دولت‌های جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر اندیشه مطهری و امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

2 دانشیاریار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

3 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

چکیده

عدالت از کانونی­ترین آموزه­های قرآنی و اسلامی است که در اندیشه­های سیاسی – اجتماعی رهبران انقلاب اسلامی همانند امام خمینی و شهید آیت الله مطهری بازتاب بسیاری یافته است. اما به رغم آن که شعار عدالت اجتماعی و اجرای آن از سیاست­های اصلی دولت‌های بعد از انقلاب بوده، مسئله عدالت در کارنامه جمهوری اسلامی تا به امروز وضعیت مطلوبی نداشته است. بر این اساس، این پرسش مطرح می‌شود که چرا با همه سفارش­هایی که در آموزه­های دینی و تاکید رهبران انقلاب در باب عدالت اجتماعی و مباحث مربوط به آن وجود دارد عدالت در جامعه ما حضوری شایسته ندارد؟ در این مقاله با استفاده از روش تحلیل مقایسه­ای تلاش می‌شود با تاکید بر عدالت از دیدگاه رهبران انقلاب اجرای برنامه­های توسعه دولت‌های بعد از انقلاب مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته، تا میزان انحراف آن­ها از مفهوم عدالت از دیدگاه رهبران انقلاب روشن شود و آسیب‌های ایجاد شده شناسایی و راه کارهای اصلاح برای تقویت و تداوم حیات و استمرار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هموار گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pathology of the Model of Justice in the Islamic Republic Administrations with Emphasis on Motahari and Imam Khomeini's Thoughts

نویسندگان [English]

  • jafar rezaei 1
  • ali alihosseini 2
  • javad Imamjomehzadeh 3
  • Alireza Aghahosseini 3
1 faculty pnu Iran
2 faculty university Isfahan
3 faculty university isfahan
چکیده [English]

Justice is one of the most attentive Qur'anic and Islamic instructions that have come to light in the political and social ideas of the leaders of the Islamic Revolution, such as Imam Khomeini and the martyr Ayatollah Motahari. But despite the fact that the slogan of social justice and emphasis on its implementation as one of the main policies of the post-revolutionary administrations, the issue of justice in the Islamic Republic's record has not been favorable to this day. Accordingly, the question arises why, with all the orders that religious teachings and the emphasis of the leaders of the revolution on social justice and its related issues, justice in our society has not got the deserved attention? In this paper, using a comparative analysis method, it is attempted by emphasizing justice from the viewpoints of the leaders of the revolution, to explore the implementation of post-revolutionary government development plans in order to clarify the extent of their divergence from the notion of justice from the point of view of the leaders of the revolution and to Identify the damage caused it and remedy the ways to strengthen and sustain the life of the Holy state of the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social justice
  • developmental plans
  • pathology and revolution leaders

مراجع

  1. اخباری، محمد، غم پرور، احمد و بزله، احمد ،1394،« تبیین توسعه پایدار سیاسی : مطالعه موردی ایران »، ژئوپلیتیک، شماره 39
  2. احتشامی، انوشیروان، 1378، سیاست خارجی در دوران سازندگی، ابراهیم متقی و زهره پوستین چی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی .
  3. اشرافی، مرتضی،  1390، تحول گفتمان توسعه در جمهوری اسلامی ایران، تهران، وحدت بخش .
  4. اکبری، نعمت الله، فرهمند ؛ شکوفه، جمالی، سمیه 1390،« تحلیل فضایی تاثیر سیاست های مالی دولت بر نابرابری درآمد در ایران با رهیافت اقتصاد »، اقتصاد مقداری، دوره هشتم ، شماره 3
  5. افتخاری، اصغر، 1386،«عدالت به مثابه «تعدیل” : درآمدی بر نظریه ی امام خمینی ( ره ) در باب عدالت ملی و بین المللی»، دانش سیاسی، شماره 5
  6. امیری فر، امیر علی، 1379 ،گامی در ساماندهی اقتصاد ایران امروز و آشنایی با اقتصاد حکومت اسلامی و بازار، تهران، انتشارات طاووس بهشت .
  7. بشیریه، حسین، 1381، دیباچه ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران، تهران، نگاه معاصر .
  8. بهروزلک، غلام رضا و ضابط پورکاری، غلام رضا، 1391،«چالش های نظری عدالت اجتماعی در دولت‌های جمهوری اسلامی ایران »، علوم سیاسی – دانشگاه باقرالعلوم ،سال پانزدهم، شماره 57
  9. پژویان، جمشید، طالبلو، رضا  و دیگران، 1387،« مقایسه و تحلیل عملکرد اقتصادی دولت‌های پس از انقلاب اسلامی ( اهداف، سیاست ها، برنامه‌های توسعه و عملکرد ) »، راهبرد توسعه، شماره 15
  10. پور حسین، مهدی ،1384،« اقتصاد عدالت محور از دیدگاه آیت الله رفسنجانی »، حکومت اسلامی، شماره 36
  11. پیغامی، عادل،  1387، «تحلیل مبادی هستی شناسی و معرفت شناسی مسئله عدالت در اندیشه مرتضی مطهری»، مطالعات اقتصاداسلامی، سال اول، شماره اول
  12. حاضری، محمدعلی،  1377، «مدارس غیر انتفاعی و تحرک اجتماعی با تکیه بر مطالعه در شهرستان یزد»، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
  13. خاتمی، سیدمحمد، 1379 ، توسعه سیاسی، توسعه اقتصادی و امنیت، تهران، طرح نو .
  14. خبرگزاری فارس، 9 مهر 1393 ، سایه توسعه سیاسی بر عدالت اجتماعی در دولت اصلاحات، به نشانی https : //www.farsnews.com
  15. خواجه سروی، غلام رضا،  1386، «فراز و فرود گفتمان عدالت در جمهوری اسلامی ایران »، دانش سیاسی، شماره 6 .
  16. جولانی، محمد، 1396، چالش عدالت و توسعه در دولت‌های جمهوری اسلامی ایران، تهران ،پیشروفناوری قائد
  17. ساعی، علی، قاراخانی معصومه و مومنی فرشاد، 1391 ،« دولت و سیاست آموزش در ایران از سال 1360 تا 1388 ش»، علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبایی)، شماره 56.
  18. سید رضایی، میریعقوب  و پور عزت، علی اصغر  1395، «رصد چالش های سیستم بودجه بندی ایران با هدف توسعه رویکرد عدالت منطقه ای با تکنیک فازی، بررسی های حسابداری و حسابرسی»، دوره بیست و سوم، شماره 4 .
  19. صراف، حمیدرضا، برزوئیان صمد، بزرگیان کوروش،  1383، «عملکرد بخش مالی آموزش و پرورش در برنامه سوم توسعه بر اساس برخی شاخص های مالی و اقتصادی»، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، بخش آموزش و پرورش .
  20. صفری شالی، رضا،  1395، «گفتمان عدالت دولت‌های پس از انقلاب در حوزه سلامت»، مطالعات راهبردی، شماره 74
  21. علیزاده، حسین، و رضوی، سبحان، 1380، گلبانگ سربلندی، 2001 سخن و نکته از اندیشه های سید محمد خاتمی، تهران، روزنامه سلام، چاپ اول .
  22. فلاحت پیشه ، حشمت الله و شورچی، حافظ، 1388، «بررسی مقایسه ای رویکرد توسعه ای دولت‌های هفتم و هشتم ( اصلاحات ) و نهم و دهم ( عدالت ) »، رهیافت انقلاب اسلامی، شماره 34 ، بهار 1395 .
  23. فخرزارع، سیدحسین، «عدالت جوهره انقلاب اسلامی »، زمانه، شماره 84و85 .
  24. فوزی، یحیی 1384، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی ایران، جلد دوم ، تهران،  موسسه چاپ و نشرعروج .
  25. کچوئیان، حسین و آقاپور، علی، 1385، «مطالعه تطبیقی قبل و بعد از انقلاب اسلامی: کندوکاو در نابرابری آموزشی در ایران»، راهبرد توسعه،  شماره 7 .
  26. کیخا، نجمه، 1389، عدالت اجتماعی، تهران، کانون اندیشه جوان .
  27. مرتجی، حجت،  1378، جناح های سیاسی در ایران امروز، تهران، انتشارات نقش و نگار، چاپ چهارم .
  28. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی،  1389، تهران، دفتر مطالعات اجتماعی – فرهنگی، شماره 10250 .
  29. مرکز تحقیقات استراتژیک  ،1385، «آسیب شناسی نظری برنامه‌های توسعه اقتصادی»، پژوهش نامه اقتصادی، شماره 3 .
  30. مرشدی زاد، علی، مرتضوی، سیدعیسی، غفاری هشجین، زاهد،  1390 ،« بررسی و ارزیابی میزان پای بندی سه رییس جمهور به ارزش های انقلاب اسلامی مورد تاکید امام خمینی »، معرفت،شماره 169 .
  31. مصباحی مقدم، غلام رضا،  1370، «بررسی اختلافات موجود در اقتصاد جمهوری اسلامی ایران»، نورعلم، دوره چهارم، شماره  6 .
  32. مصلی نژاد، غلام عباس، 1384، آسیب شناسی توسعه اقتصادی در ایران،  تهران، قومس، چاپ اول.
  33. مطهری، مرتضی، 1376، بیست گفتار، قم، انتشارات صدرا، چاپ دوازدهم .
  34. _____________ ،  1372، عدل الهی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  35. ____________ ،  1435 ق ، بررسی اجمالی مبانی اقتصادی اسلام، تهران، حکمت .
  36. موسوی خمینی ، سید روح الله،  1385، صحیفه امام: مجموعه آثار امام خمینیe ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج 1 .
  37. __________________________ ،  1385 ، مجموعه آثار امام خمینی، تهران، موسسه نشر آثار امام خمینی، ج 3 .
  38. ________________________،  1385، مجموعه آثار امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج 5 .
  39. __________________________،  1385، مجموعه آثار امام  خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج21 .
  40. موسوی، سیدمیرحسین، 1377، پنج گفتار در باره انقلاب، جامعه، دفاع مقدس، تهران نشر فرهنگ اسلامی .
  41. منیعی، مجید، و خورسند، فاطمه،  1388، «محرومیت زدایی و عدالت آموزشی مهم ترین دستاورددولت نهم در آموزش و پرورش» ، برنامه، شماره 33 .
  42. نوایی، علی اکبر،  1380، «آسیب شناسی جدایی دین، توسعه و عدالت اجتماعی»، پژوهش های اجتماعی اسلامی، شماره 30 .
  43. نیکنام، احمد و هلالی، محمد رضا،  1384، دولت عدالت، قم، انتشارات تینیم اندیشه، چاپ چهارم
  44. هاشمی، سیدابراهیم،  1386، «عدالت در گسترش خدمامات درمانی گران قیمت و دارای تکنولوژی پیشرفته در جهت ارتقای سلامت بیمه شدگان»، تامین اجتماعی، شماره 28
    1. Havens. H. S. ( 1983 ) integrating evaluation and budgeting. In Gerald J. Miller , W. Bartly Hildreth , and Jack rahin ( Eds ) , 2001. performance – based budgeting : an ASPA classic , pp. 341-354 .Colorado : Westview press .
    2. Lauth. T.p.( 1987 ). Budgeting and productivity in state government : not integraed but friendly .In Gerald J. Miller , W. Bartly Hildreth , and Jack rahin ( Eds ) , 2001 , performance – based budgeting : an ASPA classic , pp. 191-202. Colorado : westview press.
    3. Shim .J.K. and Siegel. J. G. ( 2005 ) Budgeting basics and beyond. New Jersey : John Eiley and sons. inc.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار