نقش زندگی سیاسی در رهبری و شناخت سیاسی امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی در دانشگاه لرستان

چکیده

 



رابطۀ سیاست با زندگی اجتماعی دوسویه و متقابل است. یکی از طرف‌های مهم در این ارتباط، نخبگان و رهبران سیاسی هستند که نه در خلأ بلکه در یک محیط واقعیِ اجتماعی‌سیاسی پرورش یافته و فعالیت می‌کنند. اصولاً زندگی اجتماعی‌سیاسی به‌مثابۀ پدیده‌ای انضمامی، شناخت رهبران از خودشان و محیط پیرامون‌شان را شکل می‌دهد. در اینجا، سیاست نه پدیده‌ای ایدئالیستی، بلکه موضوعی است که وجه انضمامی و تجربی آن مقدم است. در این پژوهش، این موضوع را در ارتباط با یکی از مهم‌ترین رهبران سیاسی قرن بیستم میلادی بررسی می‌کنیم که نظام دینی بی‌سابقه‌ای را پایه‌گذاری کرد. در این چارچوب باید بررسی کنیم که زندگی اجتماعی‌سیاسی امام خمینی، آن‌گونه که واقعا موجود بوده است، چه تأثیری بر شکل‌گیری ایده‌های سیاسی و نیز مبارزات و فعالیت‌های سیاسی ایشان، چه قبل و چه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، داشته است. همچنین باید اهمیت این قضیه را در رهبری سیاسی امام خمینی در تاریخ معاصر ایران در نظر بگیریم. بر این اساس، پرسش مرکزی این پژوهش این است که چگونه زندگی سیاسی و شناختِ سیاسی به رهبری سیاسی امام خمینی در ایران معاصر شکل داده است؟ عمده‌ترین پاسخ فرضی ما به این پرسش این است که زندگی سیاسی امام خمینی از طریقِ موقعیت او در هستی اجتماعی و سیاسی‌اش به ایده اصلی حکومت اسلامی به شکل ولایت فقیه شکل داده است که تنها نمودها و جزئیات آن در اثر جابجایی در سلسله‌مراتب قدرت سیاسی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی و رهبری این نظام تغییر کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Political Life in Imam Khomeini's Leadership and Political Knowledge

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammadvahab nazarian 1
  • Gholamreza Khajehsarvi 2
  • mehdi Shahin 3
1 دانشجوی دوره دکتری
2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
3 استادیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی در دانشگاه لرستان
چکیده [English]

Politics has a reciprocal relationship with social life. One of the most important parties in this relationship are political elites and leaders who grow and operate not in a vacuum but in a real socio-political environment. Basically, social-political life as a concrete phenomenon shapes leaders' understanding of themselves and their surroundings. Here, politics is not an idealistic phenomenon, but a matter of concrete and empirical value. In this study, we examine this issue in relation to one of the most important political leaders of the twentieth century who founded an unprecedented religious system. In this context, we must examine how the social and political life of Imam Khomeini, as he really existed, had an impact on the formation of his political ideas and his political struggles and activities, both before and after the victory of the Islamic Revolution. We must also consider the importance of this issue in the political leadership of Imam Khomeini in contemporary Iranian history. Accordingly, the central question of this study is how has political life and political cognition shaped the political leadership of Imam Khomeini in contemporary Iran? Our main hypothetical answer to this question is that the political life of Imam Khomeini, through his position in his social and political existence, has shaped the main idea of ​​Islamic State in the form of a supreme leader, whose only features and details are as a result of the shift in political power and establishment. The Islamic Republic's regime and its leadership have changed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Knowledge
  • Imam Khomeini
  • Socio-Political Life
  • Political Existence
  • Islamic State
  • Jurisprudence
  1. آبراهامیان، یرواند، (1385)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نی.
  2. ازغندی، علیرضا، (1386)، تاریخ تحولات اجتماعی و سیاسی ایران (1320 تا 1357)، تهران: سمت. 
  3. اخوان‌کاظمی، بهرام، (1377) قدمت و تداوم نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی، دفتر مطالعات و بررسی‌های سیاسی، چاپ اول. صص 67-63.
  4. اکبری، (بهار و تابستان 1382)، فصلنامه نقد ونظر، سال هشتم، شماره 29 و 30. 
  5. اسپرینگز، توماس، (1392)، فهم نظریه‌های سیاسی، ترجمه فرهنگی رجایی، تهران: آگه.
  6. برگر، پیتر و لاکمن، توماس، (بهار 1387)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  7. برگر، پیتر و برگر، بریجیت و کلنر، هانسفرید، (1387)، ذهن بی‌خانمان، ترجمه رضا ساوجی، چاپ دوم، تهران: نی.
  8. بشیریه، حسین، (1387)، موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران: آگه.
  9. حقیقت، سید صادق، (پاییز 1387)، روش­شناسی علوم سیاسی، چاپ دوم، قم: انتشارات دانشگاه مفید. 
  10. خراسانی، رضا، (پاییز 1388)، چیستی الزام سیاسی در فلسفه سیاسی اسلام؛ فصلنامه علوم سیاسی، شماره 47، سال دوازدهم.
  11. زاگزبسکی، لیندا، (1391)، معرفت­شناسی، ترجمه کاوه بهبهانی، تهران: نشر نی.
  12. زمانی، محسن، (1391)، آشنایی با معرفت­شناسی، تهران: انتشارات هرمس.
  13. ساداتی‌نژاد، سیدمهدی، (1388)، تحول مفهوم مشروعیت در فقه سیاسی شیعه در ایران، فصلنامه اندیشه نوین دینی، شماره17، تابستان.
  14. شاهین، مهدی و سیدمحمدوهاب نازاریان، (1395)، اندیشه سیاسی امام خمینی و تحول تئوکراتیک در نظم سیاسی جامعه مدنی، تهران: مرکز الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت، مجموعه مقالات پنجمین سمینار ملی الگوی پیشرفت.
  15. فراتی، عبدالوهاب، (1390)، روحانیت و سیاست؛ مسائل و پیامدها، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  16. قجری، حسین‌علی و شجاعی‌زند، علیرضا، (1388)، تحلیلی بر گفتمان سیاسی امام خمینی در انقلاب اسلامی، پژوهشنامه متین، فروردین و اردیبهشت، شماره 90 و 91.
  17. کنوبلاخ، هوبرت، (1391)، مبانی جامعه­شناسی معرفت، ترجمه کرامت­الله راسخ، تهران: نشر نی. 
  18. لک‌زایی، نجف، (1383) سیر تطوّر تفکر سیاسی امام خمینیe، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  19. محمدپور، احمد (1389)، روش در روش، تهران: جامعه­شناسان.
  20. محمدی، منوچهر، (زمستان1380)، مردم­سالاری دینی در نظام جمهوری اسلامی یا تئوکراسی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران: شماره 54.
  21. منوچهری، عباس (به اهتمام)، (1387)، رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران: سمت.
  22. موسوی خمینی، روح­الله، کتاب البیع، مطیعه مهر، قم، بی­تا.
  23. _________، (1372) ، صحیفه نور، جلد دوم، تهران: مؤسسه تنظیک و نشر آثار امام خمینی.
  24. _________، (1375)، ولایت فقیه، تهران: نشر امیرکبیر. 
  25. _________، (1361) ، صحیفه نور، جلد اول، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  26. _________، (1361)، صحیفه نور، جلد چهارم، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  27. _________، (1361)، صحیفه نور، جلد سوم، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  28. _________، (1361)، صحیفه نور، جلد بیستم، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  29. _________، (1361)، صحیفه نور، جلد هجدهم، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  30. _________، (1361)، صحیفه نور، جلد نوزدهم، تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  31. ________ ( 1361)، صحیفه نور، جلد یستم, تهران: مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی. 
  32. ________ (1370)، صحیفه نور، جلد بیست و دوم، تهران: وزارت ارشاد و سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  33. _________، (1372)، جهاد اکبر، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی.
  34. _________ ، (1378) صحیفه امام، جلد دوازدهم، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی.
  35. _________، (1378)، صحیفه امام، جلد پانزدهم، تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی.
  36. _________ ، کشف­الاسرار، بی­تا، بی­جا. 
  37. مهاجرنیا (به اهتمام)، محسن، اندیشه سیاس متفکران اسلامی، جلد سوم: فقه سیاسی شیعه، قم، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، 1389
  38. نامدار، مظفر، (1376)، مبانی مکتب­ها و جنبش­های سیاسی شیعه در صد سال اخیر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 
  39. واعظی، سیدکمال‏‏، (1379)، ساختار رهبری و مدیریت در سیره عملی و نظری حضرت امام خمینیe، منتشرشده در مجموعه مقالات نهمین سمینار سیره نظری و عملی حضرت امام خمینیe، خرداد.
    1. _ Edelman, M, The  Symbolic Uses of Politics, Urbana, III, University of Illinois, 1964.
    2. _ Skocpol, Theda, Cultural Idioms and Political Ideologies in the Revolutionary Reconstruction of State Power: A Rejoinder to Sewell, Journal of modern History, 1985.
    3. _ Moadel, mansoor, Ideology as Episodic Discourse: The case of Iranian Revolution, American Sociological Review, VoI, 57, No 3, 1992.