بررسی میزان تأثیر انقلاب اسلامی بر رویکرد‌های دینی نویسندگان رمان‌های دفاع مقدّس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس پژوهش دانشگاه ارومیه

2 عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه ایلام، ایلام. ایران

3 دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه ایلام؛ایران

چکیده

از دستاوردهای مهم برقراری نظام جمهوری اسلامی ایران، احیا و پررنگ‌ نمودن نقش دین اسلام در جامعه و به تبع آن جنگ تحمیلی بود که درگسترۀ ادبیّات انقلاب اسلامی و به ویژه در رمان‌های دفاع مقدّس قابل بررسی و تحلیل است. تحقیق حاضر بر آن است تا نشان دهد رمان‌نویسان دفاع‌ مقدّس در سه دهۀ رمان‌نویسی، با دستاورد دینی انقلاب اسلامی چگونه و با چه رویکردهای برخورد کرده‌اند؟ میزان تأثیرپذیری از محورهای سه‌گانه دین اسلام (اعتقادات، احکام و اخلاق) در آثار خلق شده، تا چه اندازه بوده‌است؟ برای پاسخی درخور به سؤال‌های مورد نظر، ده رمان دفاع مقدّس از سال ۶۱ تا 1390 به شیوۀ تحلیلی، توصیفی و آماری بررسی محتوایی شده‌اند. برآیند تحقیق حکایت از متغیربودن میزان و نحوۀ انعکاس محورهای سه‌گانۀ دین اسلام در شخصیّت‌پردازی، خلق موقعیّت‌ها، صحنه‌ها و درون‌مایۀ آثار دارد که این امر باعث ایجاد سه نوع رویکرد عمدۀ غالب «تربیتی - تعلیمی»، «فلسفی- کلامی» و «اخلاقی- عرفانی» به دین اسلام در آثار نویسندگان رمان‌‌های دفاع مقدّس شده‌است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of the Islamic Revolution on the Religious Approaches of Writers of Holy Defense Novels

نویسندگان [English]

  • younes shoaei gamchi 1
  • Alireza Shohani 2
  • r z 3
1 Head of Education Faculty of Agriculture
2 Faculty Member of the Department of Language and Literature, Faculty of Humanities, Ilam University, Ilam. Iran
3 z
چکیده [English]

One of the important achievements of the establishment of the Islamic Republic of Iran was the revival and highlighting of the role of Islamic religion in society and consequently the imposed war which can be studied and analyzed in the literature of the Islamic Revolution and especially in the sacred defense novels. The present study seeks to show how and with what approach did the holy defense novelists in the three decades of novelism approach the religious achievement of the Islamic Revolution? To what extent has the influence of the three pillars of Islam (beliefs, principles, and ethics) been on the works created? To answer these questions, ten sacred defense novels have been analyzed analytically, descriptively, and statistically from the years 2011 to 2011.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Revolution
  • Holy Defense Novel
  • Religious Approaches
  • Educational-Educational
  • Philosophical-Theological
  • Ethical-Mystical

مراجع

1)       قرآن کریم.
2)       اکبری مازندرانی، احمد، (1371). زیر درخت آلبالو. قم: خرّم.
3)       بایرامی، محمدرضا، (1386). پل معلق. تهران: افق.
4)       برزگر، ابراهیم، (1389). ساختار فهم اندیشه سیاسی اسلام. دانش سیاسی، دوره ششم، پاییز و زمستان، شماره دوم، صص 72-43.
5)       حسن بیگی، ابراهیم، (1392). جنگ و رمان‌هایش. تهران: سروش.
6)       حسن بیگی، ابراهیم، (1389). ریشه در اعماق. مشهد: ملک اعظم.
7)       حنیف، محمد، (1386). جنگ از سه دیدگاه. تهران: صریر.
8)       حنیف، محمد، (1395). داستان سیاسی، داستان انقلاب. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
9)       حنیف، محمد و محسن، (1396).  نوشتن در سایه جنگ. تهران: شهرستان ادب.
10)    دهقان، احمدف، (1385). سفر به گرای 270 درجه. تهران: سوره مهر. 
11)    زرشناس، شهریار، (1388). جستارهایی در ادبیّات داستانی معاصر. تهران: کانون اندیشه جوان.
12)    زرین‌کوب، عبدالحسین، (1371). شعر بی دروغ، شعر بی نقاب. تهران: علمی.
13)    سرشار، محمدرضا، (1390). ادبیّات داستانی ایران پس از انقلاب اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
14)    سرشار، محمدرضا، (1387). ورود نویسنده به ساحت داستان و خروج شخصیّت­ها از آن. مشهد: آستان قدس رضوی.
15)    سعیدی، مهدی، (1395). ادبیّات داستانی جنگ در ایران. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی.
16)    سلیمانی، بلقیس، (1380). تفنگ و ترازو. تهران: روزگار.
17)    شابهاری، رضا، (1367). نفس‌ها و هوس‌ها. تهران: توسن.
18)    شجاعی، محمدصادق، (1383). توکّل به خدا. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
19)    شوهانی، علی‌رضا، (1393). بررسی 10 رمان دفاع مقدّس. ایلام: جوهرحیات.
20)    شیرزادی، علی‌اصغر، (1377). هلال پنهان. تهران: صریر. 
21)    عاکف، سعید، (1393). رقص در دل آتش. مشهد: ملک‌ اعظم. 
22)    فراست، قاسمعلی، (1363). نخل‌های بی‌سر. تهران: انجام کتاب.
23)    -کافی، غلامرضا، (1393). پژوهش‌نامه ادبیّات انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس. جلد اول، تهران: مجتمع فرهنگی عاشورا.
24)    محمودی‌نورآبادی، محمد ، (1390). رُنج. تهران: شاهد.
25)    مخملباف، محسن، (1363). باغ بلور. تهران: نی.
26)    مخملباف، محسن، (1361). مقدمه­ای بر هنر اسلامی. تهران: بی­نا.
27)    مستور، مصطفی، (1384). موقعیّت دینی و گونه داستان دینی. ویژه‌نامه روزنامه شرق، 16 بهمن.
28)    مطهری، مرتضی، (1382). انسان و ایمان. تهران: صدرا.
29)    میرعابدینی، حسن، (1383). صد سال داستان‌نویسی ایران. جلد 4و3 ، تهران: نشرچشمه.
30)    میرعابدینی، حسن، (1386). فرهنگ داستان‌نویسان ایران از آغاز تا امروز. تهران: نشر چشمه.
31)    وِلک، رنه، آوستین، وارن، (1373). نظریّه ادبیّات. مترجم ضیاء موحد و پرویز مهاجر، تهران: علمی و فرهنگی.
32)    یونگ، کارل گوستاو، (1390). روان‌شناسی و دین. ترجمه فؤاد روحانی، چاپ هفتم، تهران: علمی و فرهنگی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار