این مقاله به دنبال فهم نگاه آیت الله خامنهای به مقوله آزادی است و سوال اصلی آن عبارت است از اینکه آزادی در اندیشه سیاسی آیت الله خامنهای چه معنا و مفهومی دارد و محدودیتهای آن چیست؟ نتیجه حاصل از این پژوهش نشان میدهد آزادی موردنظر ایشان در نظام مردمسالاری دینی، آزادی در چارچوب قوانین اسلامی است و این مفهوم در مقابل آزادی لیبرالی قرار دارد. ایشان در گفتمان خود به غیریتسازی با جریان لیبرالیسم که داعیهدار آزادی در ایران و جهان است میپردازد. بر این اساس آزادی لیبرالی را، آزادی در چارچوب تفکر اومانیستی قلمداد میکنند که انسان را دایر مدار عالم در نظر میگیرد و در مقابل این تفکر آزادی در مفهوم اسلامی را مفصلبندی مینماید که در آن آزادی در چارچوب جهانبینی توحیدی معنا مییابد. به طور کلی از نظر ایشان، میان آزادی از دیدگاه اسلام و غرب چهار تفاوت اساسی وجود دارد: اول آنکه: در غرب، آزادی انسان، منهای حقیقتی به نام دین و خداست، در حالی که در مکتب اسلام، آزادی ریشهای الهی دارد. دوم آنکه: در تفکر غربی چون حقیقت و ارزشهای اخلاقی نسبی است، آزادی نامحدود است. ولی در اسلام ارزشهای ثابت وجود دارد و آزادی با این ارزشها محدود میشود. سوم آنکه: در غرب، حد آزادی را منافع مادی تشکیل میدهد. اما در منطق اسلامی مرز آزادی، ارزشهای معنوی است و چهارم آنکه: آزادی در تفکر غربی با تکلیف منافات دارد درحالیکه در اسلام آزادی آن روی سکه تکلیف است. در این مقاله برای فهم مفهوم آزادی در اندیشه آیت الله خامنهای از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بهره برده شده است.
لاک، جان، (1394)، رسالهای درباره حکومت، ترجمهی حمید عضدانلو، چاپ پنجم، تهران، نشر نی.
محسنی، محمدجواد(1391)، جستاری در نظریه و روش تحلیلگفتمان فرکلاف، معرفت فرهنگی، اجتماعی، تابستان، شماره11.
مطهری، مرتضی، (1369)، پیرامون انقلاب اسلامی، تهران، انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی، (1372)، پیرامون جمهوری اسلامی، تهران، انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی، (1382)، انسان کامل، تهران، انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی، (1396)، آزادی معنوی، تهران، صدرا.
مهرپور، حسین،(1370)، دیدگاه اسلام در مورد آزادی عقیده و بیان، مجله حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 27، شماره 0، شماره پیاپی 1145، زمستان.
میر موسوی، سید علی، (1381)، مبانی حقوق بشر در اسلام و مکاتب دیگر، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ون دایک، تئون. ای، (1382)، مطالعاتی در تحلیلگفتمان، ترجمه، گروه مترجمان، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای.
هوارث، دیوید، (1377)، نظریه گفتمان، ترجمه، سید علیاصغر سلطانی، فصلنامه علوم سیاسی، سال اول، پائیز، شماره2.
یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس لوئیز، (1389)، نظریه و روش در تحلیلگفتمان، ترجمه، هادی جلیلی، تهران، نشر نی.
Jorgensen, M & Phillips, L. (2002). Discourse Analysis as Theory and Method, London, Sage.
Howarth, D. (2002), "Discourse Theory", in: Marsh, David (and Stoker, Gerry), Theory and Methods in Political Science, 2nd Edition, New York, Palgrave Macmillan.
Fairclough, N. (1995), Critical discourse analysis, London, Routledge.
Richards, Jack et. al. (1985) Dictionary of Applied Linguistics, Essex, Longman.
Besharat, M. (2020). تحلیل گفتمان انتقادی مفهوم آزادی در نظام مردمسالاری دینی از منظر آیت الله خامنهای. Islamic Revolution Research, 8(4), 75-101. doi: dor:20.1001.1.23222573.1398.8.31.4.0
MLA
Mahdi Besharat. "تحلیل گفتمان انتقادی مفهوم آزادی در نظام مردمسالاری دینی از منظر آیت الله خامنهای". Islamic Revolution Research, 8, 4, 2020, 75-101. doi: dor:20.1001.1.23222573.1398.8.31.4.0
HARVARD
Besharat, M. (2020). 'تحلیل گفتمان انتقادی مفهوم آزادی در نظام مردمسالاری دینی از منظر آیت الله خامنهای', Islamic Revolution Research, 8(4), pp. 75-101. doi: dor:20.1001.1.23222573.1398.8.31.4.0
VANCOUVER
Besharat, M. تحلیل گفتمان انتقادی مفهوم آزادی در نظام مردمسالاری دینی از منظر آیت الله خامنهای. Islamic Revolution Research, 2020; 8(4): 75-101. doi: dor:20.1001.1.23222573.1398.8.31.4.0