نقش قدرت های تاثیرگذار در بحران سوریه و تحلیل ژانوسی از منافع ملی ج . ا . ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روابط بین الملل دانشگاه مازندران ، مازندران، ایران

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده

تحولات اخیر خاورمیانه تحت عنوان بیداری اسلامی، سوریه را درگیر یک جنگ داخلی تمام عیار کرد. ویژگی­های داخلی  سوریه به ویژه بافت قومی و مذهبی، موقعیت ژئواستراتژیک و رقابت­های منطقه­ای و بین المللی منجر به آن شده تا این کشور به کانون بحران خاورمیانه تبدیل گردد. پرسش­های اصلی در این پژوهش بر این مبنا قرار گرفته است که قدرت­های منطقه­ای و جهانی تاثیرگذار در بحران سوریه کدامند و چه اهدافی را در این کشور دنبال می­کنند؟ همچنین منافع ملی ایران، به عنوان یکی از بازیگران اصلی در تحولات سوریه، در چه چارچوبی بهتر قابل تحلیل است؟
روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی است و  از ترکیب دو نظریه «موازنه قوای نرم»  کنت والتز و «نظام بین المللی تک قطبی - چند قطبی» ساموئل هانتینگتون جهت تبیین موضوع استفاده شده است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که آمریکا، روسیه، ترکیه و ج . ا . ایران کنشگران اصلی در تحولات داخلی سوریه هستند که ترکیبی از اهداف مختلف ژئوپلتیکی، استراتژیکی و ایدئولوژیکی را در سوریه دنبال می­کنند. رقابت­ها و تضاد منافع قدرت­های جهانی و منطقه­ای موجب تشدید و تداوم بحران سوریه و محرومیت مردم از حق تعیین سرنوشت خود شده است. در بین کنشگران، ایران تنها کشوری است که منافع ملی آن در سوریه ویژگی ژانوسی داشته و همزمان متاثر از مولفه­های واقع گرایانه و آرمانگرایانه یا انقلابی می­باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Influential Powers in the Syrian Crisis and The Janus Analysis of National Interests of IR of Iran

نویسندگان [English]

  • Reza Ekhtiari Amiri 1
  • Hossein Doost Mohammadi 2
1 Assistant Professor of International Relations, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran
2 Master of Political Science, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran
چکیده [English]

Recent developments in the Middle East, called Islamic Awakening, have led Syria to a full-blown civil war. The internal characteristics of Syria, especially the ethnic and religious fabric, geostrategic position and regional and international competitions have led it to become the centerpiece of the Middle East crisis. The main questions in this study are based on which are the regional and global powers influential in the Syrian crisis and what goals are pursued in this country? Also, what is the best framework for analysis of the national interests of Iran, as one of the main actors in the developments in Syria?
The method of research in this study is descriptive-analytic and to explain the subject, it has combined the two theories of the "soft balance" of Kenneth Waltz and the "monopolar-multipolar international system" by Samuel Huntington. The research findings suggest that the US, Russia, Turkey, and U Iran are the  major actors in the internal developments in Syria, which pursue a combination of different geopolitical, strategic, and ideological goals in Syria. The rivalries and conflicts of interests of the global and regional powers have intensified and continued the Syrian crisis and deprived the people of their right to self-determination. Among the activists, Iran is the only country whose national interests in Syria have Janus characteristics and simultaneously influenced by realistic and idealistic or revolutionary components.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Syria crisis
  • regional powers
  • global powers
  • National Interests
  • Janus analysis

مراجع

  1. اطهری، سید اسدالله و همکاران (1393)، «بررسی تطبیقی قدرت نرم ایران و ترکیه در عراق و سوریه»، دوفصلنامه علمی پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی، سال 6، شماره 11، بهار و تابستان 1393، ص  167 - 149.
  2. امیدی، علی و فاطمه رضایی (1390)، «عثمانی گری جدید در سیاست خارجی ترکیه»، فصلنامه روابط خارجی، سال 3، شماره پاییز، 24 - 1.
  3. امیر انتخابی، شهرود (1384)، «فرصت­ها و تهدیدها در مسئله امنیت ملی ایران». مجله راهبرد، شماره 37، پائیز، ص 127 - 73.
  4. آزاده سجاد (1392)، «بازی بزرگ در سوریه: دومینوی بهار عربی یا قربانی بازگشت موازنه قدرت به نظم منطقه­ای ؟»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه،سال 2، شماره 1، ص 124 - 97.
  5. بهمنش، حسین و سید امیر نیاکویی (1391)، «بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها». فصلنامه روابط خارجی، سال 4، شماره 4، زمستان 1391، ص135 - 97.
  6. پروین، خیرالله و محمد صادق فقفوری بیلندی (1391)، «اجرای حق تعیین سرنوشت توسط ملت: مطالعه موردی سوریه». فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال اول، شماره 2، زمستان 1391، ص 70 - 37.
  7. توکلی طبسی، علی و فرنگیس منصوری (1394)، «تعهد التزام متخاصمین به قواعد حقوق بشر دوستانه در مخاصمه داخلی سوریه»، مجله حقوقی بین المللی، شماره52، بهار و تابستان 1394، ص 204 - 159.
  8. جعفری ولدانی، اصغر (1378)، «اختلافات سوریه و ترکیه بر سر منطقه هاتای»، مجله سیاست خارجی، سال 13، شماره 3، پائیز 1378، ص 788 - 763.
  9. حافظ نیا، محمدرضا (1391)، اصول و مفاهیم ژئوپولیتیک. مشهد: انتشارات پاپلی.

10.درویشی سه تلانی، فرهاد و حامد فیاضی (1395)، «بررسی سازه انگارانه و نئورئالیستی روابط راهبردی ایران و سوریه 2015 - 1979»، فصلنامه علمی پژوهشی رهیافت انقلاب اسلامی، سال 10، شماره 35،تابستان 1395، ص 86 - 67.

11.دهشیار، حسین (1394)، «بحران سوریه: ابهام استراتژیک آمریکا و فرصت طلبی روس­ها». فصلنامه پژوهش­های روابط بین الملل، دوره اول، شماره 17، ص 68 - 43.

12.روحی، مجید (1388)، «سیاست خارجی آمریکا در قبال سوریه بهد از 11 سپتامبر»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه. سال 16، شماره 1، بهار، ص88 - 55.

13.زادگان، محمد رضا (1395)، «تأثیر لابی اسرائیل بر سیاست خارجی آمریکا در قبال بحران سوریه»، فصلنامه سیاست، سال 3، شماره 9، بهار 1395، ص 97 - 83.

14.سلطانی نژاد، احمد و همکاران (1395)، «منافع و ملاحظات قدرت­های منطقه­ای در بحران سوریه»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 5، شماره 17، ص 129 - 110.

15.سلیمانی، افشار (1394)، «ارزیابی نقش و اهداف روسیه در سوریه»، ماهنامه سیاسی و فرهنگی سخن ما، دی و بهمن، ص 82 - 80.

16.سمیعی اصفهانی، علیرضا و ایمان شریف یلمه (1395)، «واکاوی ریشه­های شکل گیری داعش در سوریه و عراق»،  فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 5، شماره 18، ص 187 - 161.

17.شوری، محمود (1394)، «ایران، روسیه و آینده مسئله سوریه»، فصلنامه روابط خارجی، سال 7، شماره 4، ص 17 - 13.

18.صادقی، سید شمس الدین و همکاران (1394)، «بحران سوریه و مناقشه ژئوپولیتیکی قدرت­های منطقه­ای»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 4، شماره 16، زمستان 1394، ص 128 - 107.

19.عباسی، مجید و وحید محمدی (1392)، «تبیین رئالیستی منازعه بین المللی قدرت در سوریه و پیامدهای آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل،سال اول، شماره 2، بهار و تابستان، ص 93 - 70.

20.عباسی، مجید (1394)، «بحران سوریه تبلور نظریه واقع گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، .فصلنامه علمی پژوهشی رهیافت انقلاب اسلامی، سال 9، شماره 32، ص104 - 85.

21.کتاب سبز سوریه (1387)، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.

22.کفاش نیری، محمد و لیلا رئیسی دزکی (1393)، «جهانی شدن حقوق بشر: اصل عدم مداخله و بحران سوریه» دوفصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال 3، شماره 7،ص 102 - 71.

23.کیانی، داود و زهره خان محمدی (1392)، «واکاوی علل حضور روسیه در بحران سوریه»،  فصلنامه راهبرد، سال 22، شماره 69، ، ص114 - 87.

24.محمدپور، احمد (1392)، «تفاوت­های هستی شناختی جنبش­های پان عربیستی و بهار عربی»، مجله مطالعات تاریخ اسلام، سال 5، شماره 18، ص 197 - 173.

25.نظامی پور، غدیر و همکاران (1395)، «ارزیابی چگونگی راهبرد نوین مستشاری ایران در مقابله با گروه­های تکفیری در سوریه»،  فصلنامه پژوهشی حفاظتی - امنیتی دانشگاه جامع امام حسین، سال 5، شماره 18،تابستان 1395، ص 22 - 1.

26.یوسفی، جعفر (1395)، «نقش قدرت­های منطقه­ای و فرامنطقه­ای در بحرانهای سوریه و عراق. ماهنامه پژوهش ملل، دوره اول، شماره 4، فروردین 1395، ص17 - 14.

  1. Aras, Bulent & Karakayapolat, Rabia(2008),"from conflict to cooperation :the securitization of turkeys relations with Syria & Iran", Security dialogue", September 12.
  2. Bagdonas, Azuolas(2013),"Russia’s Interests in The Syrian Conflict: Power, Prestige, and profit", EJEPS- European journal of economic and political studies.
  3. Galen Carpenter, Ted (2013)," Tangled Web: the Syrian civil war and its implications". Mediterranean Quarterly. Winter 2013.
  4. Ismail,Salwa (2011),"'The Syrian uprising; Imagining and performing the Nation", studies in ethnicity and nationalism.
  5. Jensen, Anika N. (2016)," A middle east perspective: civil war memory in Syria and at home", The cupola – scholarship at Gettysburg college, March 11.
  6. Pantti, Marvi (2013),"seeing and not seeing the Syrian crisis" ,JOMEC journalism, media and cultural studies", November 4.
  7. Tung, YuiLi(2016)," the role of power plays in the Syrian crisis", Hongkong Bobtist University.
فصلنامه علمی پژوهش های انقلاب اسلامی
دوره 6، شماره 21
تابستان 1396
صفحه 41-69

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار