نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
این مقاله به دنبال فهم نگاه آیت الله خامنهای به مقوله آزادی است و سوال اصلی آن عبارت است از اینکه آزادی در اندیشه سیاسی آیت الله خامنهای چه معنا و مفهومی دارد و محدودیتهای آن چیست؟ نتیجه حاصل از این پژوهش نشان میدهد آزادی موردنظر ایشان در نظام مردمسالاری دینی، آزادی در چارچوب قوانین اسلامی است و این مفهوم در مقابل آزادی لیبرالی قرار دارد. ایشان در گفتمان خود به غیریتسازی با جریان لیبرالیسم که داعیهدار آزادی در ایران و جهان است میپردازد. بر این اساس آزادی لیبرالی را، آزادی در چارچوب تفکر اومانیستی قلمداد میکنند که انسان را دایر مدار عالم در نظر میگیرد و در مقابل این تفکر آزادی در مفهوم اسلامی را مفصلبندی مینماید که در آن آزادی در چارچوب جهانبینی توحیدی معنا مییابد. به طور کلی از نظر ایشان، میان آزادی از دیدگاه اسلام و غرب چهار تفاوت اساسی وجود دارد: اول آنکه: در غرب، آزادی انسان، منهای حقیقتی به نام دین و خداست، در حالی که در مکتب اسلام، آزادی ریشهای الهی دارد. دوم آنکه: در تفکر غربی چون حقیقت و ارزشهای اخلاقی نسبی است، آزادی نامحدود است. ولی در اسلام ارزشهای ثابت وجود دارد و آزادی با این ارزشها محدود میشود. سوم آنکه: در غرب، حد آزادی را منافع مادی تشکیل میدهد. اما در منطق اسلامی مرز آزادی، ارزشهای معنوی است و چهارم آنکه: آزادی در تفکر غربی با تکلیف منافات دارد درحالیکه در اسلام آزادی آن روی سکه تکلیف است. در این مقاله برای فهم مفهوم آزادی در اندیشه آیت الله خامنهای از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف بهره برده شده است.
کلیدواژهها [English]