آثار و نقش الیتیسم در توسعه سیاسی و اقتصادی در کشور در عصر پهلوی دوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری، علوم سیاسی، مسائل ایران، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور، البرز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی فهم نخبگان و استعدادهای برتر از جایگاه خود در نظام اجتماعی ایران است؛.تحقیق حاضر که به روش کتابخانه‌ای انجام گرفته، مشتمل بر دو بخش است این تحقیق به مبانی تئوریک نخبه گرایی، به جامعه شناسی طبقات اجتماعی از دیدگاه مارکس. همچنین الیتیسم، پلورالیسم و نقد دموکراسی و همچنین تبیین مناسبات قدرت در جامعه ایران در دوران قاجار و پهلوی می پردازد که به تفکیک در مورد دوران قاجار، سلطنت رضاشاه و سلطنت محمد رضا شاه بحث می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد که صورت بندی مفهوم دموکراسی در غرب در قالب "پلورالیسم الیتیستی" یا "پلورالیسم نخبگان" برخاسته از تحول ساختار کاپیتالیستی است. زیرا ویژگی های اساسی سرمایه داری قرن بیستم را بدون تردید باید در سلطه اقتصادی بنگاههای بزرگ و افول سرمایه داری رقابتی جستجو کرد. شاه که در مرکز مدار الیتیسم قرار داشت همچنین شاه می توانست نخبگان غیر حاکم از طبقات پایین را وارد مدار الیتیسم کند. ساختار نخبه گرایی در دوره پهلوی هم دارای ویژگی هایی چون شاه مداری، اشراف سالاری به جای شایسته سالاری، کنترل مشارکت سیاسی و موازنه قوا میان نخبگان بود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Sequels and Role of Elitism in the Political and Economic Development of the Country in the Second Pahlavi era

نویسندگان [English]

  • saeed jahangiri 1
  • naser garusi 2
1 Ph.D in political science , Iran's affairs, Science and Research Branch of Tehran
2 aculty Member of Payame Noor University, Alborz Province, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the understanding of elites and top talents of their position in the Iranian social system; the present study, which is conducted in the library method, consists of two parts. It deals with theoretical foundations of elitism, pluralism, social classes from Marx point of view and the critique of democracy, as well as the explanation of power relations in Iranian society during the Qajar and Pahlavi eras, which discuss the Qajar period, the reign of Reza Shah and the reign of Mohammad Reza Shah separately. The results of the research show that the formulation of the concept of democracy in the West in the form of "elitist pluralism" arises from the evolution of the capitalist structure. Because the basic features of twentieth-century capitalism must undoubtedly be sought in the economic domination of large enterprises and the decline of competitive capitalism. The Shah, who was at the center of the orbit of the elitism, could also bring the non-ruling elites from the lower classes into the orbit of the elitism. The structure of elitism in the Pahlavi period also had characteristics such as monarchy, aristocracy instead of meritocracy, control of political participation and balance of power among the elites.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Culture
  • elites
  • scientific development
  • brain drain
  • social order
  1. ابوالحمد، عبدالحمید، (1376)، مبانی سیاست، تهران، توس.
  2. ازغندی، علیرضا، (1385)، نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران، نشر قومس.
  3. ازغندی،علیرضا، (1372)، مجله سیاست خارجی، سال هفتم، شماره 4
  4. استانفورد، آلوین، (1386)، تئوری‌های انقلاب، ترجمه علیرضا طیب، تهران:نشر قومس.
  5. ایوانز، مارک، (1384)، نخبه گرایی، در روش و نطریه در علوم سیاسی، تألیف مارش و استوکر، ترجمه حاجی یوسفی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  6. ایوانز، مارک، (1384نخبه گرایی، در روش و نطریه در علوم سیاسی، تألیف مارش و استوکر، ترجمه حاجی یوسفی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  7. آرون ریمون، (1364)، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی، ترجمه پرهام، انتشارات انقلاب اسلامی.
  8. بشیریه، حسین، (1386)، جامعه شناسی سیاسی، نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران، نشرنی.
  9. تنسی، استفان. دی، (1374)، مبانی علم سیاست، ترجمه حمیدرضا ملک محمدی، تهران، دادگستر.
  10. راشگنون، رنه، (1372)، بحران دنیای متجدد، ترجمه دهشیری، تهران، امیرکبیر.
  11. عظیمی دولت آبادی، امیر، (1387منازعات نخبگان سیاسی وثبات سیاسی درجمهوری اسلامی ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  12. علیرضا ازغندی،‌ 1379، ‌ناکارآمدی نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران، قومس.
  13. کلگ، استوارت، (1383)، چهارچوب‌های قدرت، ترجمه مصطفی یونسی، بامقدمه محمدرضا تاجیک، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  14. مصلح، پگاه، (1385)، نخبه گرایی مشارکتی براساس بازسازی مفهوم نخبه در گفتمان دموکراتیک، تهران، قصیده سرا.
  15. موسکا، گائتانو و گاستون بوتو، (1377)، تاریخ عقاید و مکتب‌های سیاسی از عهد باستان تا امروز، ترجمه حسین شهید زاده، تهران، نشرمروارید.
  16. میخلز،رابرت، (1385)، جامعه شناسی احزاب سیاسی، احمد نقیب زاده، تهران، قومس.
  17. میلانی، عباس، (1380)، معمای هویدا. تهران، نشر اختران.
  18. نوذری، حسینعلی، (1381)، بازخوانی هابرماس، تهران، نشر چشمه.
  19. نوروزی، محمد جواد، (1380)، فلسفه سیاست، قم، موسسه آموزشی امام خمینی.
  20. هیوود، اندرو، (1387)، مفاهیم کلیدی در سیاست، مترجمان، حسن کلاهی، و عباس کاردان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
  21. Bill James Alban, (1972), the Politics of Iran: groups. classes and modernization. Columbus Ohio: charlese. Merrill publishing co.
  22. Binder Leonard, (1962), Iran. Political development in a changing society. Los Angeles: university of California press.
  23. Bosworth Edmond, (1992), Pahlavi Iran. California: Mazda publishers.
  24. A.F., (1965), “ Politics of Distrust in Iran “.Annals of the American Academy of political and social seience.
  25. Zonis Marvin, (1971), The political Elite of Iran. N.J: prinston university press
  26. Mosca ,G, (1939), The Ruling Class, New York , Mc Graw Hill.