ویژگی روشهای اقتضایی شورای نگهبان در تفسیر قانون اساسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

3 استادیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

قانون اساسی عالی‌ترین سند حقوقی یک کشور و راهنمایی برای تنظیم قوانین دیگر است. قانون اساسی تعریف کننده ی اصول سیاسی، ساختار، سلسله مراتب، جایگاه، و حدود قدرت سیاسی دولت یک کشور، و تعیین و تضمین کنندهی حقوق شهروندان کشور است. هیچ قانونی نباید با قانون اساسی مغایرت داشته باشد. به عبارت دیگر، قانون اساسی قانون تعیین کنندهی نظام حاکم است، قانونی که مشخص می‌کند قدرت در کجا متمرکز است، روابط این قدرت حاکم با آزادی‌ها و حقوق افراد ملت چگونه است و این قوای حاکمه اعم از قوه مجریه، قوه مقننه و قوه قضائیه چه اقتدارات و مسئولیت‌هایی در برابر ملت دارند. در حقیقت قانون اساسی محصول مشروطه خواهی است و مشروطه خواهی چیزی جز بیان صلاحیتِ محدود شده حاکمان نیست قانون اساسی ، در راس سلسله مراتب قوانین کشور قرار دارد و شامل قواعد بنیادین راجع به ساختار حکومت و حقوق و آزادی های شهروندان است . به همین دلیل ، تفسیر قانون اساسی خود موضوع بسیار مهمی است که باید به نهاد و مرجع مناسب آن سپرده شود . مطابق قانون اساسی ، تفسیر قانون اساسی به عهده شورای نگهبان گذاشته شده است که با اکثریت آراء سه چهارم اعضای شورا انجام می شود بررسی روشهای اتخاذی شورای نگهبان در قالب تحقیق تحلیلی ، توصیفی بر این مسئله دلالت دارد که رویه تفسیری شورای نگهبان تأسی از آموزه‌های فقهی و شرعی و ابتنای نظام بر پایه دستورات دین مبین اسلام، اتکا به الفاظ و عبارات قانونی همراه با اشاره آشکار به قصد اولیه اعضای موسس ، پیروی از رویکرد منشا گرایی است لکن در مواردی که اتکاء صرف به متن قانون یا قصد قانونگذار راهگشا نباشد ، به اقتضای تامین مصالح عمومی و اهداف آرمانی کشور از شیوه‌های دیگر تفسیر نیز بهره جسته است.

تازه های تحقیق

 

 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Properties of The Contingent method of guardian Council in The Interpreting of The Constitution

نویسندگان [English]

  • Sara Dibania 1
  • MohammadKazem Kaveh Pishghadam 2
  • Gholam Hossein Masoud 3
1 Azad University
2 Assistant prof Faculty of law, Faculty Law and political science, University of Shiraz, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

The constitution is the highest legal document of a country and a guide to other laws. The constitution defines the political principles, structure, hierarchy, position, and limits of the political power of a state, and determines and guarantees the rights of its citizens. No law should contradict the constitution. In other words, the constitution is the law that determines the ruling system, a law that determines where power is concentrated, what is the relationship of this ruling power with the freedoms and rights of the people of the nation, and what are these ruling powers including the executive, legislative and judiciary They have powers and responsibilities towards the nation. In fact, the constitution is the product of constitutionalism, and constitutionalism is nothing but the expression of the limited authority of the rulers. For this reason, the interpretation of the constitution itself is a very important issue that should be left to the appropriate institution and authority. According to the constitution, the interpretation of the constitution is left to the Guardian Council, which is done by a three-fourths majority of the council members. The review of the Guardian Council's methods in the form of analytical research indicates that the Guardian Council's interpretive procedure is based on jurisprudential teachings. And the Shari'a and the establishment of the system based on the precepts of Islam, relying on legal words and phrases with explicit reference to the original intention of the founding members, is a follow-up approach, but in cases where relying solely on the text of the law or the intention of the legislator, The necessity of providing public interests and the ideal goals of the country has also benefited from other methods of interpretation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Interpretation
  • Constitution
  • Guardian Council
  • Contingent Methods
  1. . فارسی

    الف) کتاب‌ها

    1. اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1364) صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی، تهران : مجلس شورای اسلامی، چ اول.
    2. بابایی، علی اکبر ( 1381)، مکاتب تفسیری، تهران : سمت، چاپ چهارم. جلد 1 و
    3. دهخدا، علی اکبر (1385)، فرهنگ متوسط دهخدا، تهران : راه دانشگاه، چاپ اول. جلد
    4. جعفری، محمد حسین (1392)، اصول حاکم بر تفسیر قانون اساسی در ایران و آمریکا، تهران : مجد. چاپ اول.
    5. رجبی، محمود، (1383) روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول.
    6. زاهدی، عاطفه (1391)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران همراه با نظریات تفسیری شورای نگهبان، تهران: جاودانه.
    7. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1378) مسبوط در ترمینولوژی حقوقی، تهران : گنج دانشگاه، چاپ اول، جلد 1، 2 و
    8. عمید زنجانی، عباسعلی (1387) مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مجد، چاپ اول.
    9. علی زاده، عبدالرضا (1387) مبانی رویکرد اجتماعی به حقوق، تهران: سمت، چاپ اول.
    10. گرجی، علی اکبر، (1388) در تکاپوی حقوق اساسی، تهران: انتشارات جنگل، چاپ اول.
    11. قانون اساسی جمهوری اسامی ایران (1396) نظریات تفسیری، تهران : پژوهشکده شورای نگهبان، چاپ اول.
    12. کاتوزیان، ناصر (1377)، فلسفه حقوق، تهران : شرکت سهامی انتشار، چاپ اول، جلد
    13. کاتوزیان، ناصر (1387)، کلیات حقوق، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ سوم.
    14. کاتوزیان، ناصر (1374) مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران: انتشار سهامی، چ
    15. مدنی، سید جلال الدین (1376) حقوق اساسی و نهادهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پایدار، جلد
    16. معین، محمد (1387) فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر، چاپ ششم.
    17. مدنی، سیدجلال الدین (1372) حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سروش، چاپ 2، جلد
    18. هاشمی، سید محمد (1387) حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران : میزان، چاپ بیستم، جلد
    19. مرکز تحقیات شورای نگهبان (1386) مشروح مذاکرات شورای نگهبان، تهران: دادگستر، چاپ اول، دوره اول.
    20. مرکز تحقیقات شورای نگهبان (1389)، مجموعه نظرات تفسیری و مشورتی شورای نگهبان به انضام استفساریه ها و تذکرات، تهران: شورای نگهبان، چاپ دوم.
    21. مفتاحی،مهدی(۱۳۹۵)کار ویژه شورای نگهبان در تفسیر قانون اساسی، تهران :انتشارات فکرسازان،چاپ اول.

     

    ب) مقالات

    1. آقایی طوق، مسلم (1386) «بررسی رویکرد تفسیری شورای نگهبان در پرتو هرمنوتیک فلسفی گادامر»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال هشتم، شماره
    2. خلف رضایی، حسین، (1393)، «رویکرد تفسیری قانون اساسی با نگاهی به نظریات شورای نگهبان» دانش حقوقی عمومی، شماره هفتم.
    3. خلف رضایی، حسین، منصوریان، مصطفی (1393) «مکاتب و رویکردهای تفسیر قانون اساسی»، پژوهشکده شورای نگهبان، شماره مسلسل
    4. طلابکی، اکبر، ابریشم کش، محمد امین (1392) «بررسی ماهیت نظرات شورای نگهبان» دانش حقوق عمومی، شماره
    5. مزارعی، غلامحسن، (1390) «ساختارگرایی در تفاسیر شورای نگهبان» فصلنامه اطلاع رسانی حقوقی، سال هفتم، شماره
    6. موسی زاده ابراهیم، منصوریان مصطفی (1393)، «رویکرد منشاگرایی در تفسیر قانون اساسی و آثار آن در رویه شورای نگهبان» فصلنامه دانش حقوق عمومی، شماره
    7. نیکو گفتار صفا، حمیدرضا (1387) «رویکرد تفسیری قانن اساسی در ایران و آمریکا» پژوهشنامه حقوق اسلامی، دوره 9، شماره
    8. نیکونهاد، اصغری محمدرضا (1395) «رویکرد تفسیری شورای نگهبان به قانون اساسی در دوره نخست فعالیت» دانش حقوق عمومی، تابستان 95، شماره

     

    ج) رساله‌ها

    1. اصغر شورستانی، محمدرضا، (1392) «بررسی و نقد آراء تفسیری شورای نگهبان در پرتور مکاتب تفسیری» دانشکده معارف اسلامی و حقوق، رساله کارشناسی ارشد استا راهنما محسن اسماعیلی، استادان مشاور توکل حبیب زاده، احمد پاکت چی.
    2. بهادری جهرمی، سید محمد (1394) «بایسته های تفسیر قانون اساسی بر مبنای مفهوم و کارکرد تفسیر در نظام حقوق اساسی»، پردیس فارابی، رساله دکتری، استاد راهنما، عباسعلی کدخدایی، استاد مشاور محمدجواد ارسطا.
    3. مزارعی، غلامحسن (1390) «تحلیل و مطالعه آرای تفسیری شورای نگهبان در پرتو نظریه ها و اصول تفسیر قانون اساسی»، رساله دکتری، دانشگاه شهید نبی استاد راهنما سید محمد هاشمی.
    4. نیکو گفتار صفا، حمیدرضا (1387)، «تفسیر قانون اساسی و بررسی روش مراجع آن در جموهری اسلامی ایران و ایالات متحده» دانشگاه امام صادق (ع) پایان نامه کارشناسی ارشد.

     

     

    1. عربی

    الف) کتاب‌ها

    1. فرج الصده، عبدالمنعم (1987) اصول القانون، بیروت : دارالنهفته العربیه للطباعه و النشر.
    2. منصور، محمدحسین (1995 م) المدخل الی القانون، الکتاب الاول : القاعهده القانون، بیروت: دارالنهفته العربیه.
    3. انگلیسی
    4. A) Books
    5. Berger , Raoul (1977) , Government by Judiciary : The transformation of the 14 the amendment , Indianan police : Liberty Found , secondedition

     

    1. B) Articles
    2. Boyce, Beret (1998). Originalism and Fourteenth amendment, Wake Forest Law Review , Vol. 33, p. 909-1304.
    3. Brest , Paul (1980). The Misconceived Quest for the Original Understanding, Boston University Law Review, Vol. 60, p. 204-238.
    4. Holmes, Oliver Wendell (1899), ،،The Theory of legal Interpretation, Harvard law Review, vol.12.
    5. Richards. (2009). Original Intention and public meaning in constitutional, North western university law Review vol. 103, no.
    6. Solum, Law rence B. (2013), Originalism and Construction, Fordham law Review, Volume, Issue 2, Aricle5.
    7. Dworkin, Ronald Law's Empire, Harvard university press, 1978.
    8. Ahoaron Barak, purposive Interpretation in law, Princeton University press, 2005.