مبانی کرامت انسانی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

قانون اساسی در هر کشوری مبتنی بر یک سلسله مبانی است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم طبیعتاً با توجه به یک سلسله مبانی فلسفی، کلامی، عرفانی وفقهی تنظیم گردیده است. مسلما مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی که تدوین کنندگان قانون اساسی ج . ا . ا بدان معتقد بوده و براساس آن، شالوده اصول این قانون را بنا نهاده­اند، وجه ممیز این قانون اساسی با قانون اساسی سایر کشورهاست. در این مقاله به این سوال که مبانی دینی کرامت انسانی چیست و آیا اصول گوناگون قانون اساسی ج . ا . ا در پرداختن به حقوق اساسی انسان­به کرامت ذاتی او توجه داشته است؟ پاسخ داده و مشخص نموده که مبانی دینی کرامت انسان خاصه کرامت ذاتی وی در بسیاری از اصول قانون اساسی تبلور یافته و با ذکر شواهد متعددی عدم تعارض بین اصول قانون اساسی ج . ا . ا را با جایگاه متعالی انسان در نظام هستی و کرامت ذاتی و ارزشی او به اثبات می­رساند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

.The Foundations of Human Dignity in the Constitution of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Akbar Aurovati Movafagh
Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Bu Ali Sina University, Hamadan, Iran
چکیده [English]

The constitution in every country is based on a series of foundations. The constitution of the Islamic Republic of Iran is naturally regulated by a series of philosophical, verbal, mystical and philosophical foundations. Unquestionably, the ontological, epistemological and anthropological foundations that the draftsmen of the Constitution of the Islamic Republic of Iran have believed in, and have based on which the foundations of the principles of this law is the discriminator of this constitution with the constitution of other countries. In this article, the question is, “what are the religious foundations of human dignity, and does the various principles of the Constitution of the Islamic Republic of Iran pay attention to its inherent dignity in addressing basic human rights? We establish that the religious foundations of human dignity, in particular his essential dignity, have been embodied in many of the principles of the constitution and, by citing numerous indications, we will proof that there is no conflict between the principles of the constitution of the Islamic Republic of Iran and the transcendent status of man in the system of being and his inherent dignity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constitution
  • Foundations
  • Anthropology
  • Human dignity
  • Freedom
. قرآن کریم
2. نهج البلاغه
3. قانون اساسی، ج . ا . ا
4. آلوسی، سید محمد، 1415، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه
5. ابن عاشور، محمد بن طاهر، 1384، التحریر و التنویر، بیروت، موسسه التاریخ العربی
6.  ابن فارس، احمد 1418 ،  معجم مقاییس اللغه، بیروت دارالفکر،  چاپ دوم
7. ابن منظور، محمد ابن مکرم، 1408 ،  لسان العرب، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، تحقیق علی شیری
8. بخاری، ابو عبدالله محمد ابن اسماعیل،1422، صحیح البخاری، دمشق، دار طوق النجاه
9. برنجکار، رضا و خدایاری، علینقی، 1390، انسان شناسی اسلامی، قم، نشر معارف
10. تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد، (1366)، شرح غرر الحکم و دررالکلم، تصحیح میر جلال الدین حسینی ارموی، تهران: دانشگاه تهران.
11. جعفری، محمد تقی، 1385، حقوق جهانی بشر، تهران، موسسه تدوین و نشر آثار علامه
12. جعفری، محمد تقی، 1369، حکمت اصول سیاسی اسلام، تهران، بنیاد نهج البلاغه
13. جوادی آملی، عبدالله، 1390، تفسیر انسان به انسان، قم، مرکز نشر اسراء
14. جوادی آملی، عبدالله، 1388، شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، قم، مرکز نشر اسراء
15. جوادی آملی، عبدالله، 1386، فلسفه حقوق بشر، قم، مرکز نشر اسراء
16. جوادی آملی، عبدالله، 1386، حیات حقیقی انسان در قرآن، قم، مرکز نشر اسراء
17. جوادی آملی، عبد الله، 1366 ،کرامت در قرآن، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء
18. خسروپناه، عبدالحسین، 1392، انسان شناسی اسلامی، قم، نشر معارف
19. خمینی، سید روح الله، 1389،صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
20. خمینی، سید روح الله، 1372،صحیفه امام، تهران، سازمان اسناد و مدارک انقلاب اسلامی
21. شعبانی، قاسم، 1386، حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، تهران، اطلاعات
22. صفار، محمد جواد، 1382، آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، موسسه عالی آموزش و پژوهش
23. طباطبایی، سید محمد حسین، 1389، تفسیر المیزان، قم، جامعه مدرسین
24. عمید زنجانی، عباسعلی و محمد مهدی توکلی، 1386، حقوق بشر اسلامی و کرامت ذاتی انسان در اسلام، فصل نامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی، زمستان 86، دوره37 شماره4 از صفحه 161 - 189
25. فراهیدی، خلیل بن احمد، 1410 ، العین، قم، دارالهجره، چاپ دوم
26. قرطبی، محمد بن احمد انصاری، 1405، تفسیر قرطبی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم،
27. کلینی الرازی، محمد بن یعقوب، 1425، الاصول عن الکافی، تهران، دارالاسوه للطباعه و النشر
 28. مجلسی، محمد باقر، 1403، بحارالانوار بیروت، داراحیاء التراث العربی
29. مصباح یزدی، محمد تقی، 1380، نظریه حقوق اسلامی، قم، موسسه آموزش و پژوهشی امام خمینی
30.  مطهری، مرتضی، 1382، مجموعه آثار، ج19، تهران، صدرا
31. معین، محمد، 1360، فرهنگ فارسی معین، تهران، موسسه انتشارات امیر کبیر
32. هاشمی، سید محمد، 1374، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی