چندپارگی فرهنگی و توسعه سیاسی ایران معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران

3 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

4 استاد گروه امنیت ملی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران.

چکیده

بررسی نقش و تأثیر فرهنگ در توسعه سیاسی و اجتماعی از اهمیت بسیار برخوردار است. توسعه سیاسی به عنوان یکی از ابعاد مهم توسعه همه جانبه و پایدار از یک طرف مستلزم تحول در ساخت سیاسی و از طرف دیگر مستلزم تحول در حوزه فرهنگ است؛ به عبارت دیگر دلایل توسعه نیافتگی سیاسی را باید از دو منظر مختلف مورد مطالعه قرار داد. نخست مطالعه ساخت سیاسی در بعد کلان و ساختارهای سیاسی در بعد خرد و دوم مطالعه ابعاد مختلف فرهنگ. چندپارگی فرهنگی در ایران که بیشتر ناشی از شکاف های تمدنی بوده است، از رویارویی دو نظام متفاوت معرفتی با ارزش های کاملاً از هم تمایز حکایت می کند؛ و چالش این دو نظام معرفتی با هم باعث ایجاد جو بدبینی، بی اعتمادی، ترس و خشونت در حوزه اجتماعی و سیاسی گردیده و مانع پیدایش همپذیری و تساهل لازم برای مشارکت و رقابت سیاسی که از شاخص های اصلی توسعه سیاسی می­باشند گردیده است. این پژوهش با طرح این سوال که چندپارگی فرهنگی و تعارض این پاره فرهنگ ها در طول تاریخ معاصر ایران چه تاثیری بر توسعه سیاسی داشته است این فرضیه را مطرح نموده است که چندپارگی فرهنگی و تعارض این پاره فرهنگ ها با هم، باعث عدم توسعه یافتگی سیاسی و ایجاد رژیم های غیررقابتی در ایران معاصر گردیده است. با عنایت به موضوع مورد بحث روش توصیفی و تحلیلی که دارای اشارات تاریخی- تحلیلی بر اساس مبانی تئوریک و شاخص هاست بعنوان روش تحقیق انتخاب شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural fragmentation and political development of contemporary Iran

نویسندگان [English]

  • seyed mohammadreza mousavi 1
  • seyed mostafa abtahii 2
  • masoud matalllebi 3
  • bahram bayat 4
1 PhD Student, Department of Political Science, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch of Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Azadshahr Branch, Islamic Azad University, Azadshahr, Iran
4 Professor, Department of National Security, Higher National Defense University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Examining the role and influence of culture in political and social development is very important. Political development as one of the important dimensions of comprehensive and sustainable development on the one hand requires a change in political structure and on the other hand requires a change in the field of culture; In other words, the reasons for political underdevelopment must be studied from two different perspectives. The first is the study of political construction in the macro dimension and political structures in the micro dimension, and the second is the study of different dimensions of culture. Cultural fragmentation in Iran, which has been mostly due to civilizational gaps, indicates the confrontation of two different epistemological systems with completely different values; And the challenge of these two epistemological systems together has created an atmosphere of pessimism, mistrust, fear and violence in the social and political spheres and has prevented the emergence of solidarity and tolerance necessary for political participation and competition, which are the main indicators of political development. This study raises the hypothesis that cultural fragmentation and conflict between these cultures have contributed to political development during the contemporary history of Iran by asking the question that cultural fragmentation and conflict of these cultures together cause political underdevelopment. And the creation of non-competitive regimes in Iran has become contemporary. With regard to the subject under discussion, a descriptive and analytical method that has historical-analytical references based on theoretical foundations and indicators has been selected as the research method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political culture
  • political development
  • cultural fragmentation
  • contemporary Iran
اسعدی، مرتضی (1377) ایران، اسلام، تجدد، تهران: طرح نو.
الهی، همایون (1358) استعمارنو و ثبات سیاسی، تهران: انجمن خدمات اسلامی
اینگلهارت، رونالد (1373) تحول فرهنگی در جوامع پیشرفته صنعتی، ترجمه مریم وتر، تهران: کویر
آدمیت، فریدون (1351) اندیشه ترقی و حکومت قانون عصر سپهسالاری، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی
آشوری، داریوش (1377) ما و مدرنیه، تهران: موسسه فرهنگی صراط، چاپ دوم، مرداد
بازرگان، عبدالعلی (1361) مسائل و مشکلات نخستین سال انقلاب، تهران: اندیشه
بایندر، لئونارد (1380) بحران ها و توالی ها در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه سرو، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی
بدیع، برتران (1376) توسعه سیاسی، ترجمه احمد نقیب زاده، تهران: قومس
بروجردی، مهرزاد (1377) روشنفکران ایرانی و غرب، تهران: پژوهش فرزان روز
بشیریه، حسین (1370) توسعه و فرهنگ، فصلنامه فرهنگ، سال دوم، شماره 1 و 2، زمستان
بشیریه، حسین (1378) جامعه مدنی و توسعه سیاسی در ایران، تهران: موسسه نشر علوم نوین
بشیریه، حسین (1380) موانع توسعه سیاسی در ایران معاصر، تهران: گام نو
بشیریه، حسین (1381) دیباچه ای بر جامعه شناسی سیاسی ایران: دوره جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه نگاه معاصر
بهنام، جمشید (1375) ایرانیان و اندیشه تجدد، تهران: فروزان فر
پدرام، مسعود (1379) گفتمان فرهنگی در ایران پس از انقلاب، تهران: نشر دال
چیلکوت، رونالد (1377) نظریه های سیاست مقایسه ای، ترجمه وحید بزرگی و علیرضا طیب، تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا
دوپوئی، گزاویه (1374) فرهنگ و توسعه، ترجمه فاطمه فراهانی و عبدالحمید زرین قلم، تهران: مرکز انتشارات کمیسیون ملی یونسکو در ایران
ساعی، احمد (1374) درآمدی بر مسائل سیاسی اقتصادی جهان سوم، تهران: قومس
شایگان، داریوش (1356) آسیا در برابر غرب، تهران: امیرکبیر
شجیعی، زهرا (1372) نخبگان سیاسی ایران، تهران: انتشارات سخن
ظریفی نیا، حمیدرضا (1378) کالبدشکافی جناح های سیاسی ایران، تهران: آزادی اندیشه
غنی نژاد، موسی (1367) تجددطلبی و توسعه در ایران، تهران: مرکز
قاضیان، حسین (1371) نظریه های توسعه و عوامل فرهنگی، مجله فرهنگ توسعه، سال اول، شماره 4، یهمن و اسفند
قوام، عبدالعلی (1370) تحول مفاهیم توسعه سیاسی، تهران: وزارت امور خارجه
کاظمی، علی اصغر (1376) بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی معاصر ایران، تهران: قومس
کدیور، محسن (1377) حکومت ولایی، تهران: نشر نی
محمدنقوی، علی (1361) جامعه شناسی غربگرایی، تهران: امیرکبیر
مطهری، مرتضی (1365) پیرامون انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات اسلامی
مور، برینگتون (1369) ریشه های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی، ترجمه حسین بشیریه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی
هانتینگتون، ساموئل (1373) موج سوم دموکراسی، ترجمه احمد شهسا، تهران: روزانه
 Abrahamina, Ervand (1993) Khomeinism: Eassys on the Islamic Republic of Iran, Berkeley: University of California press
Almand and G. Powell (1992) Comparative, Politics today, Newyork Harper Collins publishers
Lansbury, Lina (1996) Iran,s Islamic Revolution after 17 years, Green Left Weekly, No.231, May 15
Pye and Verba (1965) Political Culture and Political Development, Princenton
Pye and Verba (1967) Stephen Dtaxsey- Politic- London and Newyork, Routledge Press