راهبری حکمرانی مطلوب ایرانی- اسلامی در اندیشه سیاسی استاد مطهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

شهید مطهری به عنوان یکی از شخصیت‌های تأثیرگذارعلاوه برکنش عملی، ازنظریه پردازان اصلی در جریان انقلاب اسلامی می باشد.این متفکر بزرگ باتوجه به بستر و محیط اجتماعی و با تأثیرپذیری ازاساتید بزرگواری که ایشان از آنان تلمذ می کردند و با تسلط به مبانی فقهی وکلامی اسلامی و درچارچوب فلسفه سیاسی اسلام بنظر می رسد نوعی ساختار اجتماعی و سیاسی مطلوب در اندیشه سیاسی خودترسیم کردندکه هرچند صراحتا به آن اشاره نشده ولی می توان آن را به عنوان حکمرانی مدنظر ایشان تصور کرد.این حکمرانی برمبنای ایمان به خدا و هویت دینی ضمن آمیزش با فرهنگ اصیل ایرانی درقالب همکاری اجتماعی و حکومتی که داری ماهیتی هدفمند و سعادتگرا است، سازماندهی می شود. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که حکمرانی مطلوب در اندیشه سیاسی شهیدمطهری چگونه راهبری می شود؟ یافته های این پژوهش با روش هرمنوتیک اسکینری نشان می دهدکه شهیدمطهری در بستر اجتماعی خاصی درحوزه سیاسی به نوعی حکمرانی با ساختاراجتماعی هماهنگ و به حکومتی باماهیتی خاص و کنشی هدفمند می‌اندیشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Good Iranian-Islamic rule in the political thought of Master Motahhari

نویسندگان [English]

  • Ruhollah Safarian 1
  • Amir Massoud Shahram Nia 2
  • malihe ramezani 1
1 sds
2 دانشگاه اصفهان
چکیده [English]

شهید مطهری به عنوان یکی از شخصیت‌های تأثیرگذارعلاوه برکنش عملی، ازنظریه پردازان اصلی در جریان انقلاب اسلامی می باشد.این متفکر بزرگ باتوجه به بستر و محیط اجتماعی و با تأثیرپذیری ازاساتید بزرگواری که ایشان از آنان تلمذ می کردند و با تسلط به مبانی فقهی وکلامی اسلامی و درچارچوب فلسفه سیاسی اسلام بنظر می رسد نوعی ساختار اجتماعی و سیاسی مطلوب در اندیشه سیاسی خودترسیم کردندکه هرچند صراحتا به آن اشاره نشده ولی می توان آن را به عنوان حکمرانی مدنظر ایشان تصور کرد.این حکمرانی برمبنای ایمان به خدا و هویت دینی ضمن آمیزش با فرهنگ اصیل ایرانی درقالب همکاری اجتماعی و حکومتی که داری ماهیتی هدفمند و سعادتگرا است، سازماندهی می شود. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که حکمرانی مطلوب در اندیشه سیاسی شهیدمطهری چگونه راهبری می شود؟ یافته های این پژوهش با روش هرمنوتیک اسکینری نشان می دهدکه شهیدمطهری در بستر اجتماعی خاصی درحوزه سیاسی به نوعی حکمرانی با ساختاراجتماعی هماهنگ و به حکومتی باماهیتی خاص و کنشی هدفمند می‌اندیشند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian-Islamic governance
  • social cooperation
  • purposeful government
  • social context
  • Skinnerian hermeneutics
  1. اخوان کاظمی،بهرام(1383)،آزادی در حکومت اسلامی از منظرشهیدمطهری،حکومت اسلامی،بهار، شماره 1،سال 9.
  2. استادمطهری و روشنفکران(1372)،تهران،صدرا.
  3. افتخاری،اصغر وحمید مهجور،(1398)،الگوی تربیت سیاسی ازدیدگاه شهید مطهری(ره)،فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی،دوره 10،شماره 36.
  4. بشیریه،حسین (1388)،موانع توسعه سیاسی درایران،تهران؛گام نو.
  5. بشیریه،حسین(1382)،تاریخ اندیشه های سیاسی درقرن بیستم (جلد اول)،تهران،نشرنی.
  6. پالمر،ریچارد (1377).علم هرمنوتیک،ترجمه محمدسعیدحنائی کاشانی،تهران،هرمس.
  7. حسینی،کاظم(1395)،آزادی در اندیشه سیاسی استادشهید مطهری،فصلنامه سیاست،سال سوم، شماره 11،پاییز.
  8. حیدری احمد(1383)،مردم‌سالاری دینی ازدیدگاه شهید مطهری،فصلنامه حکومت اسلامی،بهار، شماره 31.
  9. درخشه، جلال وحمید رضا تبشیری(1398)،ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺣﯿﺎت ﻃﯿﺒﻪ دراﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻮﺻﺪراﺋﯿﺎن(ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ آراء ﺷﻬﯿﺪ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﻣﻄﻬﺮی)،دو فصلنامه دانش سیاسی،سال 16،شماره اول، ﺑﻬﺎر وﺗﺎﺑﺴﺘﺎن.
  10. ساداتی نژاد،سیدمهدی (1392)، واکاوی فضای سیاسی اجتماعی ایران در دوران زندگی استاد شهید مرتضی مطهری،فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 43،شماره 2،تابستان.
  11. سجادی،جمال(1381)،سیری دراندیشه های استادمطهری،تهران،مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  12. سرپرست سادات،سید ابراهیم(1395)،دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ اﺻﻮﻟﯽ در آرای اﺳﺘﺎد ﻣﻄﻬﺮی،فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 18،پاییز.
  13. سلیمان طائی‌حسنلوئی(1386)،امام خمینی وجریان‏های حوزه علمیه قم در دهه 40 و 50، قم، انتشارت، هاجر.
  14. قدرت الله قربانی(1383)،هویت ملی از دیدگاه استاد مطهری،فصلنامه مطالعات ملی، 18،سال پنجم، شماره 2.
  15. کردی،علی (1383)،استادشهید به روایت اسناد،تهران:مرکز اسناد انقلاب اسلامی
  16. محمود ذکاوت(1393)،مواجهه با مارکسیست‌ها،تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
  17. مرتضی مطهری(1372)،انسان در قرآن،تهران،صدرا
  18. مرتضی مطهری(1386)،حکمت ها و اندرزها، ج 2،تهران،صدرا
  19. مرتضی مطهری(1389)،سیری درنهج البلاغه،تهران،صدرا.
  20. مرتضی مطهری(1390)،نرم افزار مجموعه آثار استاد شهید مطهری، قم،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی،مهر.
  21. مطهری مرتضی(1372)،خدمات متقابل اسلام و ایران، چاپ نوزدهم، تهران: صدرا .
  22. مطهری مرتضی(1370)،اسلام و مقتضیات زمان، ج 2، تهران؛ انتشارات صدرا.
  23. مطهری، مرتضی(1364)،امامت و رهبری،تهران،صدرا
  24. مطهری، مرتضی(1368)نظری به نظام اقتصادی اسلام، قم، انتشارات صدرا.
  25. مطهری، مرتضی(1375)،انسان کامل،تهران،انتشارت صدرا.
  26. مطهری، مرتضی(1373) ،علل گرایش به مادیگری،تهران، صدرا.
  27. مطهری، مرتضی(1373)،گفتارهای معنوی،تهران،صدرا.
  28. مطهری، مرتضی(1374)،ده گفتار،تهران، صدرا.
  29. مطهری، مرتضی(1379)،یادداشتهای استاد مطهری‌، جلد‌ اول، چاپ‌ دوم، تهران‌: انتشارات صدرا.
  30. مطهری، مرتضی(1381)، حکومت اسلامی،تهران،صدرا
  31. مطهری، مرتضی(1383)، بیست گفتار، تهران،صدرا.
  32. مطهری، مرتضی(1383)،توحید،تهران،صدرا.
  33. مطهری، مرتضی(1383)،عدل الهی، تهران،صدرا.
  34. مطهری، مرتضی(1385)،انسان کامل،تهران،انتشارت صدرا.
  35. مطهری، مرتضی(1389)،جهاد، تهران،صدرا.
  36. مطهری،مرتضی(1374)،پیرامون جمهوری اسلامی،تهران؛ صدرا.
  37. مطهری،مرتضی(1376)،مجموعه آثارشهیدمطهری،تهران؛ صدرا.
  38. مطهری،مرتضی(1390)،بررسی اجمالی نهضت های اسلامی درصدسال اخیر، تهران؛ صدرا.
  39. مطهری،مرتضی(1391)،آینده انقلاب اسلامی،تهران،صدرا.
  40. منشادی، مرتضی وبهروز اسمعیل زادگان(1398)،نهادهای ایدئولوژیک و استمرار حکومت پهلوی دوم(1357-1320)،سال پنجم، شماره 20،زمستان.
  41. نبوی،مرتضی(1386)، جمهوری اسلامی و کارآمدی آن در اندیشه شهید مطهری، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  42. نصر اصفهانی، محمد(1380)،نظری برفلسفۀ سیاسی شهیدمطهری،مجله کیان،شماره 24
  43. نوذری،حسینعلی(1389)،روش شناسی مطالعه اندیشه سیاسی:متدولوژی کوئینتن اسکینر،فصلنامه تخصصی علوم سیاسی دانشگاه آزاد، شماره پانزدهم،تابستان.
  44. Skinner, Quentin (1981), Machiavelli: A very short Introduction,New York: Oxford University Press.
  45. James Tully,(1988 )"The Pen is Mighty Sword: Quintin Skinner's Analysis of Politics",:in: James Tully (ed.), Meaning and Context: Quintin Skinner and His Critics, Princton: University Press.
    1. Kaufmann,Danial(2010),The World wide Governance Indicators:Methodology and Analytical Issues, The World Bank Development Ressarch GroupMacro economics and Growth Team September.
  46. Plumptre, tim &JhonGraham(1999),Governance And Good Governance:International andAboriginal Perspectives, InstituteOn Governance, December
  47. R.K. (2006),Administration Theories& Management Thought, Pubihshed by Prentice hall of India.
  48. . UN-HABITAT, "Global Campaign on Urban Governance: Concept Paper( 2002) Access in: www.unhabitat.com.
  49. Guga,Ayuba( 2015 ),Good Governance,Akey Drive to Sustainable Devewlopment in Nigeria,International Journal of Eduction and Resarch.