واکاوی و نقد الگوی حکمرانی خوب؛ تبیین شاخص های حکمرانی اسلامی مبتنی بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران

2 گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

الگوی حکمرانی خوب را فرایند تدوین و اجرای سیاست‌گذاری در حوزه‌های مختلف با مشارکت دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی تعریف می‌کنند به گونه‌ای که ضمن برآوردن نیازهای اساسی جامعه، به تحقق عدالت و امنیت و توسعه پایدار منابع انسانی و محیط زیست منجر گردد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی ضمن واکاوی الگوی حکمرانی خوب مبتنی بر شاخص‌های بانک جهانی و نقد آن، به دنبال این پرسش اصلی است که شاخص‌های حکمرانی اسلامی و جهادی بر اساس نهج‌البلاغه و اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد الگوی حکمرانی خوب ‌مبتنی ‌بر ‌اصول ‌لیبرال ‌و ‌برخاسته ‌از ‌جوامع ‌توسعه‌یافته ‌و ‌بیانگر ‌گرایش ‌سیاسی ‌یا ‌ایدئولوژیکی ‌خاصی ‌است ‌که بکارگیری ‌آن ‌در جوامع ‌دیگر ‌به ‌شکل ‌برون‌زا و تحمیلی و بدون ‌توجه ‌به ‌ساختارهای ‌اجتماعی، نظام اقتصادی، ‌ارزش‌ها ‌و ‌فرهنگ ‌بومی ‌مطلوب ‌نخواهد ‌بود. حکمرانی اسلامی، شیوه حکومتی مبتنی بر مردم‌سالاری دینی است و آنچه امروز موجب تفاوت و امتیاز جمهوری اسلامی ایران از دیگر کشورهای جهان شده، تلاش این نظام برای تحقق اسلام ناب در ساحت‌های مختلف حیات فردی و اجتماعی و حرکت بر مدار اسلام است. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران سبک جدیدی از حکومت و حکمرانی در چارچوب قوانین الهی و اسلامی ارائه نموده که در اهداف، سیاست‌ها و شاخص‌های حکمرانی نظام شامل؛ پاسخگویی و حق انتخاب و اظهارنظر برای مردم، حاکمیت قانون، کیفیت قوانین و مقررات، کارایی و اثربخشی، مبارزه با فساد و ثبات سیاسی و فقدان خشونت نمایان و حاکم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis and critique of the model of good governance; Explaining the indicators of Islamic governance Based on the Constitution of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Zareei 1
  • Vahid Araei 2
1 Department of Political Science, Tarbiat Modares University
2 Department of public administration, faculty of management/IAUCTB, Tehran
چکیده [English]

The model of good governance is defined as the process of formulating and implementing policies in various fields with the participation of the government, civil society and the private sector, so that while meeting the basic needs of society, it leads to justice and security and sustainable development of human resources and environment. . Using a descriptive-analytical method, while analyzing the model of good governance based on the World Bank indicators and its critique, this article seeks the main question of how the indicators of Islamic and jihadi governance based on Nahjul Balagha and the principles of the Constitution of the Islamic Republic of Iran Is? The results show a pattern of good governance based on the principles of liberal and out of developed societies representing political affiliation or ideological certain that its application in other communities in the form of external and imposed without regard to the social structure, economy, culture and values The native wanted خwould not be. Islamic governance is a form of government based on religious democracy, and what makes the Islamic Republic of Iran different from other countries in the world today is the system's efforts to achieve pure Islam in various areas of individual and social life and to move around Islam. The Constitution of the Islamic Republic of Iran provides a new style of government and governance within the framework of divine and Islamic laws, which includes the goals, policies and governance indicators of the system, including; Accountability and the right to vote and to speak for the people, the rule of law, the quality of laws and regulations, efficiency and effectiveness, the fight against corruption and political stability, and the absence of violence are evident and prevalent

کلیدواژه‌ها [English]

  • Good Governance
  • Islamic Governance
  • Constitution
  • Islamic Republic of Iran

مراجع

  1.  

    1. آرایی، وحید (1398). حکمرانی خوب، تهران، انتشارات فرهیختگان دانشگاه.
    2. آمارتیا سن (1381) توسعه به مثابه آزادی، ترجمه حسین راغفر، انتشارات کویر.
    3. ابراهیم­پور، حمید (1390). از حکمرانی خوب تا حکمرانی پایدار، هشتمین کنفرانس بین­المللی مدیریت، تهران، گروه پژوهشی آریانا، 27 و 28 آذر.
    4. فون هایک، فریدریش (1380) قانون، قانونگذاری و آزادی، ترجمه مهشید معیری و موسی غنینژاد. طرح نو.
    5. کایر، آنه مته، (1386)، حاکمیت (مفاهیم کلیدی)، ترجمه ابراهیم گلشن و علی آدوسی، تهران، مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه­ریزی.
    6. گزارش بانک جهانی (2003) توسعه پایدار در جهان در حال تحول، ترجمه علی حبیبی، غلامرضا گرایی­نژاد و نسرین قبادی. انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور.
    7. محمدی اشتهاردی، محمد (1376) حضرت مهدی (عج) فروغ تابان ولایت، انتشارات مسجد مقدس جمکران.
    8. میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر، (1383)، حکمرانی خوب؛ بنیان توسعه، انتشارات مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.
    9. مفاتیح­الجنان، شیخ عباس قمی.
    10. مجله اندیشه اقتصاد، (1396). مکتب شناسی حکمرانی خوب، شماره 234.
    11. رضایی، حسن و دیگران (1390). از حکمرانی اسلامی تا دولت معیار، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست-جمهوری.
    12. نادری، محمدمهدی، (1390). حکمرانی خوب، معرفی و نقدی اجمالی، فصلنامه اسلام و پژوهش­های مدیریتی، شماره اول.
    13. حسینی، سیدعلی و قادرعلی واثق (1393). حکمرانی خوب و ارائه حکمرانی شایسته بررسی و شاخص‌های این دو از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع)، فصلنامه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، شماره 2.
    14. ابطحی، مصطفی، حسن آرایش (1397). بررسی و تبیین حکمرانی شایسته در رویکرد حکمرانی نظام جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد سیاسی، شماره 5.
    15. رهنورد، فرج الله (1388). مؤلفه ها و ابعاد مدیریت دولتی مطلوب برای تحقق چشم انداز 1404، گزارش پژوهشی، تهران، مجمع تشخیص مصلحت، کمیته نظام اداری و مدیریت، 1388.
    16. دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و دانشگاه آزاد اسلامی، مجموعه مقالات سومین همایش ملی چشم انداز حاکمیت و دولت شایسته در ایران 1404، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری.
    17. وفاجو، فریبرز، مقصود رنجبر (1397). ارزیابی شاخص­های حکمرانی خوب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال یازدهم، شماره 42.
    18. Bevir,Mark ‘Democratic Governance: Systems and Radical Perspectives’, Public Administration Review, Vol. 66, No. 3, 2006.
    19. Brinkerhoff ,Derick W. and Jennifer M. Brinkerhoff , ‘Governance Reforms and Failed States: Challenges and Implications’, International Review of Administrative Sciences, Vol. 68, No. 4, 2002.
    20. Harlow, Carol ‘Global Administrative Law: The Quest for Principles and Values’, The European Journal of International Law, Vol. 17, No. 1, 2006.
    21. Hoogh ,Liesbeth and Gary Marks, ‘Unraveling the Central State, But How? Types of Multi-Level Governance’, American Political Science Review, Vol. 97, No. 2, 2003.
    22. IMF, Good Governance: The IMF’s Role, August 1997, (available at www.imf.org/external/pubs/ft/exrp/govern/govern.pdf).
    23. Keohane, Robert O. ‘Governance in a Partially Globalized World’, American Political Science Review, Vol. 95, No. 1, 2001.
    24. Kobler,Beate & Eising, Rainer,(1999) the transfer mation of Governance in the European union, London, Rout ledge.
    25. Krasner,Stephen D., ‘Global Communications and National Power: Life on the Pareto Frontier’, World Politics, Vol. 43, No. 3, 1991.
    26. Schmitter, Philippe C. ‘Examining the Present Euro-Polity with the Help of Past Theories’, Gary Marks, Fritz Scharpf, Philippe Schmitter, and Wolfgang Streeck (Eds), Governance in the European Union (London Thousand Oaks, CA: Sage, 1996.
    27. UNDP, (1997) Governance for sustainable development, Newyork.
    28. UN-HABITAT, (2006) Global campaign on urban Governance: concept paper, 2nd Edition, Nairobi.
    29. World Bank, (2000) Attacking poverty, world development report, Washington DC.
    30. World Bank,(1989) sub- Saharan Africa: from crisis to sustainable growth, Washington DC.
    31. Kaufmann, Daniel, Kraay, Aart & Lob, Pablo. (2002). Governance Matters II: Updated Indicators for 2000-01. World Bank Policy Research Working Paper, (2772).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار