لوازم «محرومیّت زدایی عادلانه» در تفکر سیاسیِ آیت الله خامنه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه شاهد

2 دانشجوی دکتری دانشگاه شاهد

چکیده

سؤال اصلی مقاله آن است که لوازم «محرومیت زدایی عادلانه» در اندیشه و عمل سیاسی آیت الله خامنه ای (مدّظلّه)چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، تحقیق حاضر با روش تحلیل اسنادی انجام و از فیش برداری به عنوان ابزار استفاده شده است. یافته های تحقیق موید آن است که در دیدگاه آیت الله خامنه‌ای (مدّظلّه) مسئله محرومیت با فقدان عدالت اجتماعی در جامعه ارتباط تنگاتنگی دارد. از اینرو لازمه «محرومیت زدایی» استقرار عدالت اجتماعی است. در دیدگاه آیت الله خامنه‌ای محرومیت محصول نظام‌های غیراسلامی است و چنانچه عملکرد کارگزاران دولت اسلامی در معنای حقیقی، «اسلامی» باشد می‌تواند به رفع محرومیتِ ناشی از عملکرد دولت‌های غیر اسلامی، منتهی گردد. با این حال، نقشه اجرای عدالت اجتماعی در تفکر اسلامی، اصول راهنمایی دارد که حداقل در محورهای چندگانه «اولویت داشتن محرومین»، «ضرورت فرصت برابر»، «اصلاح ساختارها و رویه‌های ظالمانه» و «اهتمام مضاعف به افراد کم توان و ناتوان» با دیدگاه‌های جهانی همخوانی دارد. اگر چه

می توانند این اصول راهنما در مقام تفسیر و عمل، به سبک و سیاق‌های مختلفی ناظر بر زیست‌بوم‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی عملیاتی شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

لوازم «محرومیّت زدایی عادلانه» در تفکر سیاسیِ آیت الله خامنه ای

نویسندگان [English]

  • mahdi naderi 1
  • saber hasanpoor 2
1 shahed university
2 shahed
چکیده [English]

سؤال اصلی مقاله آن است که لوازم «محرومیت زدایی عادلانه» در اندیشه و عمل سیاسی آیت الله خامنه ای (مدّظلّه)چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، تحقیق حاضر با روش تحلیل اسنادی انجام و از فیش برداری به عنوان ابزار استفاده شده است. یافته های تحقیق موید آن است که در دیدگاه آیت الله خامنه‌ای (مدّظلّه) مسئله محرومیت با فقدان عدالت اجتماعی در جامعه ارتباط تنگاتنگی دارد. از اینرو لازمه «محرومیت زدایی» استقرار عدالت اجتماعی است. در دیدگاه آیت الله خامنه‌ای محرومیت محصول نظام‌های غیراسلامی است و چنانچه عملکرد کارگزاران دولت اسلامی در معنای حقیقی، «اسلامی» باشد می‌تواند به رفع محرومیتِ ناشی از عملکرد دولت‌های غیر اسلامی، منتهی گردد. با این حال، نقشه اجرای عدالت اجتماعی در تفکر اسلامی، اصول راهنمایی دارد که حداقل در محورهای چندگانه «اولویت داشتن محرومین»، «ضرورت فرصت برابر»، «اصلاح ساختارها و رویه‌های ظالمانه» و «اهتمام مضاعف به افراد کم توان و ناتوان» با دیدگاه‌های جهانی همخوانی دارد. اگر چه

می توانند این اصول راهنما در مقام تفسیر و عمل، به سبک و سیاق‌های مختلفی ناظر بر زیست‌بوم‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی عملیاتی شوند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • عدالت اجتماعی
  • محرومیت زدایی
  • کفایت گرایی
  • آیت الله خامنه ای(مدّظلّه)
  1. کتابنامه:

    فارسی

    1. نهج البلاغه.
    2. احمدالعلی، صالح (1381). "دولت رسول خدا". ترجمه هادی انصاری. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    3. بشیریه، حسین (1376). "تاریخ اندیشه سیاسی در قرن بیستم". تهران: نشر نی.
    4. حق خواه، منیره (1385). "عدالت از منظر امام خمینی و شهید صدر". پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پرتال جامع علوم انسانی. نگاه کارشناس.
    5. سرآبادانی تفرشی،حسین. عادل پیغامی (1396). " تبیین مفهومی نظریه عدالت اجتماعی در اندیشه شهید صدر". "فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات". سال بیست و دوم. شماره دوم.
    6. صدر، سیدمحمدباقر (1429). "اقتصادنا (موسوعة الشهید الصدر، ج 3)". قم: مرکز الابحاث و الدراسات التخصیصیة للشهید الصدر.
    7. عیوضلو، حسین (1384). "عدالت و کارائی در تطبیق با نظام اقتصادی اسلام". تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).ج 1.
    8. کاپلستون، فردریک (1386). "تاریخ فلسفه". ترجمه سید جلال الدین مجتبوی. ج اول. تهران: علمی و فرهنگی.
    9. واعظی، احمد (1388). "نقد و بررسی نظریه های عدالت". انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
    10. بیانات در دیدار با هیات دولت. 8/6/1374.
    11. بیانات در دیدار مسئولان و اقشار مختلف مردم. 22/12/1368
    12. بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری. 17/6/1384
    13. بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت. 8/6/1374
    14. بیانات در دیدار مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران. 16/5/1390
    15. خطبه‌های نماز جمعه تهران. 15/11/1389
    16. بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت. 8/6/1384
    17. بیانات در مراسم پانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله). 14/3/1383
    18. بیانات در دیدار مردم قم. 17//13931
    19. بیانات در اجتماع مردم اسفراین. 22/7/1391‌
    20. بیانات در دیدار مردم کرمان‌. 11/2/1384
    21. پیام به مناسبت اولین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره). ۱۳۶۹/۰۳/۱۰
    22. خطبه‌های نمازجمعه. ۱۳۷۸/۰۳/۱۴
    23. بیانات در دیدار کارگزاران نظام. 17/10/1371
    24. بیانات در دیدار اعضای‌ شوراهای‌ فرهنگ‌ عمومی‌ استان‌ها . 19/4/1374
    25. بیانات در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما‌‌. 11/9/1383
    26. بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم. 23/4/1372
    27. بیانات در دیدار کارگران و معلمان. 14/2/1379
    28. پیام به مناسبت آغاز به کار هفتمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی، ۳۸۳/۰۳/۰۶).
    29. بیانات در مراسم بیست‌ و ششمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله). 14/3/1394
    30. بیانات در جلسه پرسش و پاسخ مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی. 4/12/1377
    31. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان سازمان بهزیستى کشور. 13/4/1372
    32. بیانات در دیدار کارگزاران نظام. 12/9/1379
    33. بیانات در دیدار جمعی از نخبگان علمی. 3/7/1381

     

    انگلیسی

    1. Tawney, R،(1931) Equality, London: George Allen and Unwin
    2. Dworkin, A. (1981 b) `What is equality? Part 1: Equality of welfare`, philosophy and public Affairs, 10(3): 185-246
    3. ____ (1981 c) `What is equality? Part 2: Equality of resources`, 10(4): 185-243
    4. Sen, A. (1992) Inequality Re-examined, Cambridge, MA/ Oxford: Harvard University Press/ Clarendon Press
    5. -____ (1999) Development as Freedom, New York/ Oxford: Knopf/ Oxford University Press
    6. Young, I. M. (1990) Justice and the Politics of Difference, Princeton, NJ: Princeton University Press
    7. Anderson, E. (1999) `What is the point of equality?`, Ethics, 109(2): 288-9
    8. Fraser, N. (1995) `From redistribution to recognition? Dilemmas of Justice in a `postsocialist` age`, New Left Review, 1(212): 80-92
    9. Nussbaum, M. (2000) Women and Human Development: The Capabilities Approach, Cambridge: Cambridge University press
    10. Catrina McCinon (2012), Issues in political Theory, Oxford University press.  

     

    وبسایت

    1. تابناک (www.tabnak.ir)، تاریخ انتشار:25/9/1397، کد خبر: 861173