مولفه های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه خوارزمی

چکیده

چکیده:
جمهوری اسلامی ایران حامل و واجد مختصات و مولفه های فرهنگی غنی و ارزشمندی است که تحت تاثیر آموزه های مقدس و متعالی اسلام و به ویژه مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بوده و می تواند دیپلماسی فرهنگی فعال تری از خود نشان دهد. در این راستا جمهوری آذربایجان، کشور مسلمانی که همواره از کشورهای هدف دیپلماسی فرهنگی ایران بوده است .
سوال اصلی مقاله حاضر عبارتست از اینکه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان واجد و حامل چه مولفه هایی است؟ و کدامیک از مولفه ها از اهمیت بالاتری برخوردار است؟
مفروض پژوهش نیز این است که مولفه های ارزشی- بینشی، مهمترین دسته از مولفه های دیپلماسی فرهنگی است که البته جمهوری اسلامی ایران، در مقایسه با سایر مولفه ها، در این حوزه موفقتر نموده است.
روش پژوهش، به صورت توصیفی، تحلیلی و کاربردی بوده که ضمن مصاحبه با نخبگان و صاحبنظران، از تحقیقات گسترده کتابخانه ای، اسنادی ، نیز بهره برده است.
یافته و نتیجه مقاله، نشان می دهد که مولفه های ارزشی-بینشی، بیشترین درجه اهمیت را از نظر صاحبنظران و در مقایسه با سایر مولفه ها به خود اختصاص داده و البته میزان موفقیت بیشتری، هم در شرایط فعلی و هم در شرایط آتی(1404) خواهیم داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Components of cultural diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the Republic of Azerbaijan

نویسنده [English]

  • mohammad ghorbanigolshanabad
Faculty member
چکیده [English]

The Islamic Republic of Iran carries and possesses rich and valuable cultural components and components that are influenced by the holy and transcendent teachings of Islam, especially the Ahl al-Bayt school of infallibility and purity (AS), and can show more active cultural diplomacy. In this regard, the Republic of Azerbaijan, a Muslim country that has always been one of the target countries of Iranian cultural diplomacy.
The main question of the present article is what are the components of cultural diplomacy of the Islamic Republic of Iran in the Republic of Azerbaijan? And which component is more important?
The research hypothesis is that value-insight components are the most important components of cultural diplomacy, which, of course, the Islamic Republic of Iran, compared to other components, has been more successful in this area.
The research method is descriptive, analytical and applied, which, while interviewing elites and experts, has also benefited from extensive library and documentary research.
Findings and results of the article show that value-insight components have the highest degree of importance from the point of view of experts and in comparison with other components, and of course more success rate, both in the current situation and in the future (1404). ) will have

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Cultural Diplomacy"
  • "Components of Cultural Diplomacy"
  • "Islamic Republic of Iran"
  • "Republic of Azerbaijan"
  1. - منابع فارسی:

    1. آشنا، حسام الدین و جعفری هفت خوانی، نادر، «دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی: پیوندها و اهداف»، دوفصلنامه دانش سیاسی، ش 5، 1386.
    2. ابراهیمی فر، عبدالعلی، «بررسی علل واگرایی در منطقه خلیج فارس»، مجله سیاست خارجی، س 12، ش 2، تابستان 1387.
    3. احدی، افسانه، «دیپلماسی عمومی آمریکا»، پژوهشنامه سیاست خارجی آمریکا، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1387.
    4. احمدی، حمید، «آینده جنبش های اسلامی در خاورمیانه: طرح یک چارچوب نظری»، مطالعات خاورمیانه، س 5، ش 2و3، تابستان و پاییز 1377.
    5. احمدی، حمید، روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و همسایگان؛ مطالعه موردی: ترکیه، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1336.
    6. احمدی، حمید، «ترکیه؛ پان ترکیسم و آسیای مرکزی»، مطالعات اوراسیای مرکزی، س 2، ش 55، 1388.
    7. احمدی، کوروش، «سازمان کنفرانس اسلامی در شرایط جدید بین المللی»، مجله سیاست خارجی، س 11، ش 3، پاییز 1376.
    8. احمدی لفورکی، بهزاد، ترکیه؛ حال و آینده، تهران،انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات ابرار معاصر تهران، 1387.
    9. اسپوزیتو، جان. ال.، انقلاب اسلامی ایران و بازتاب جهانی آن، ترجمه محسن مدیر شانه چی، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1383.
    10. اسعدی، مرتضی، جهان اسلام: اردن، افغانستان، الجزایر، امارات متحده عربی، اندونزی، بحرین، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1366.
    11. اسمیت، فیلیپ، درآمدی بر نظریه فرهنگی، ترجمه حسن پویان، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی، 1383.
    12. ارجینی، حسین، استعمار فرانو، تهران، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، 1388.
    13. ازغندی، علیرضا، نظام بین الملل؛ بازدارندگی و همپایگی استراتژیک، تهران، نشر قومس، 1371.
    14. ادواردز، ب. م.، سیاست و حکومت در خاورمیانه، ترجمه رسول افضلی، تهران، بشیر علم و ادب، 1382.
    15. الهی، همایون، امپریالیسم و عقب ماندگی، تهران، اندیشه، 1367.
    16. الهی، همایون، شناخت ماهیت و عملکرد امپریالیسم، تهران، قومس، 1383.
    17. الیوت، تی.اس.، درباره فرهنگ، ترجمه حمید شاهرخ، تهران، نشر مرکز، 1381.
    18. اوزدالگا، الیزابت، نقشبندیه درآسیای غربی و مرکزی، ترجمه فهیمه ابراهیمی، تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام، 1389.
    19. امام خمینی (ره)، روح الله، صحیفه امام، 22 ج، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (ره)، 1379.
    20. امیراحمدیان، بهرام، روابط ایران و جمهوری آذربایجان، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه، 1384.
    21. ایوانز، گراهام و نونام، جفری، فرهنگ روابط بین الملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده و حسین شریفی، تهران، نشر میزان، 1381.
    22. ابشیریه، حسین، نظریه های فرهنگی در قرن بیستم، تهران، موسسه فرهنگی آینده پویان، 1379.
    23. بشیریه، حسین، جامعه شناسی سیاسی، تهران، نشر نی،
    24. بهلولی، داود، تا استانبول در جست و جوی شیعه، تهران، نشر ادیان، 1391.
    25. بهمن، شعیب، جامعه علویان ترکیه، تهران، موسسه اندیشه سازان نور، 1395.
    26. بیلینگتون، روزاموند، فرهنگ و جامعه؛ جامعه شناسی فرهنگ، ترجمه فریبا عزبدفتری، تهران، نشر قطره، 1380.
    27. پزشکی، محمد و دیگران، انقلاب اسلامی؛ چرایی و چگونگی آن، قم، نشر معارف، 1383.
    28. توال، فرانسوا، ژئوپولیتیک، ترجمه کتایون باصر، چاپ دوم، تهران، ویستار، 1384.
    29. چلبی، مسعود، جامعه شناسی نظم، تهران، نشرنی، 1375.
    30. گلشن پژوه، محمودرضا، «آسیب شناسی منابع و ابزارهای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران»، مجموعه مقالات دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1389.
    31. گلی زواره، غلامرضا، سرزمین اسلام، شناخت اجمالی کشورها و نواحی اسلام نشین جهان، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1372.
    32. گلمحمدی، احمد، جهانی شدن؛ فرهنگ وهویت، تهران، نشرنی، 1381.
    33. گودرزی، علی محمد، اقتدار ملی در کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی، تهران، معاونت فرهنگی و تبلیغ ستاد کل نیروهای مسلح، 1380.
    34. دهشیری، محمدرضا، بازتاب مفهومی و نظری انقلاب اسلامی در روابط بین الملل، تهران،شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1390.
    35. دهشیری، محمدرضا، دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1393.
    36. دهشیری، محمدرضا و دهقانی، سیدجلال و سرخیل، بهنام، جایگاه تکافل و رفتارهای حمایت گرانه در دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران، موسسه فرهنگی،هنری و انتشارات بین المللی الهدی، 1391.
    37. یونسکو، فرهنگ و توسعه، رهیافت مردم شناختی توسعه، ترجمه فاضلی، تهران، نشر ارشاد، 1376.
    38. محمدی، منوچهر، آینده نظام بین الملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، وزارت امور خارجه، 1386.
    39. محمدی، منوچهر، انقلاب اسلامی، زمینه ها و پیامدها، قم، نشر معارف، 1390.
    40. محمدی، منوچهر، اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، امیر کبیر، 1366.
    41. محمدی، منوچهر، انقلاب اسلامی در مقایسه با انقلاب های فرانسه و روسیه، قم، نشر معارف، 1382.
    42. محمدی، منوچهر، بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، تهران، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1390.
    43. محمدی، منوچهر، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: اصول و مسایل، تهران، دادگستر، 1380.
    44. محمدی، منوچهر، مدیریت بحران در جمهوری اسلامی ایران (بحران های سیاسی–اجتماعی)، تهران، نشر معارف، 1394.
    45. محمدی فر، حشمت، راهبردهای دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در مقابله با نظام سلطه، تهران، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 1392.
    46. نای، جوزف، قدرت نرم و ابزارهی موفقیت در سیاست بین الملل، ترجمه سید محمد روحانی و مهدی ذوالفقاری، تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، 1387.
    47. نای، جوزف، «قدرت نرم»، ترجمه محمود عسگری، فصلنامه راهبرد دفاعی، س 2، ش 6، زمستان 1383.
    48. نصری، قدیر، تاملی نظری در ماهیت و روند تغییر در جهان عرب، فصلنامه مطالعات راهبردی، س 14، ش 2، تابستان 1390.
    49. پهلوان، چنگیز، فرهنگ شناسی، تهران، پیام امروز، 1378.
    50. توسلی،غلامعباس، نظریه های جامعه شناسی، تهران، انتشارات سمت، 1383.
    51. جعفری، محمدتقی، فرهنگ پیرو؛ فرهنگ پیشرو، تهران، انتشارات علامه، 1377.
    52. حاجیانی، ابراهیم و ایرانشاهی، حامد، درآمدی بر دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران، 1393.
    53. حق پناه، جعفر و دیگران، قدرت نرم ایران در آسیای مرکزی و قفقاز، تهران،موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر تهران، 1393.
    54. حقیقی،رضا، فرهنگ و دیپلماسی، تهران، انتشارات المهدی، 1386.
    55. جعفری ارجمند، محمدجواد و اسماعیلی، مرتضی، «جایگاه دیپلماسی عمومی در روابط ایران و کشورهای فارسی زبان»، فصلنامه سیاست مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 3، 1391.
    56. رفیع پور، فرامرز، آناتومی جامعه، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1378.
    57. رضایی، علی اکبر، ارائه مدل عملیاتی تبیین مولفه های تاثیرگذاری فرهنگی کشور بر ابعاد گوناگون سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 1382.
    58. صالحی امیری، سیدرضا، مفاهیم و نظریه های فرهنگی، تهران، ققنوس، 1386.
    59. سجادپور، سیدمحمدکاظم، سیاست خارجی ایران، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1381.
    60. سریع القلم، محمود، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ بازبینی نظری و پارادایم ائتلاف، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1379.
    61. سریع القلم، محمود، ایران و جهانی شدن، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات استراتژیک، 1384.
    62. سلیمی، حسین، فرهنگ گرایی، جهانی شدن و حقوق بشر، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1379.
    63. سنایی، مهدی، روابط ایران و آسیای مرکزی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1390.
    64. سیدآبادی، ملوک، بررسی تطبیقی عملکرد فرهنگی دو دوره ریاست جمهوری هاشمی و خاتمی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 1384.
    65. شاه حسینی، محمدعلی، بررسی اثربخشی رشته های تحصیلی رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران بر مدیریت آنان در کشورهای آفریقایی(82-73) و ارائه الگوی مناسب برای آینده، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 1383.
    66. کولایی، الهه، سیاست و حکومت در آسیای مرکزی، تهران، سمت، 1391.
    67. گل محمدی، احمد، جهانی شدن؛ فرهنگ و هویت، تهران، نشر نی، 1381.
    68. لر، مریم، بررسی علل عدم موفقیت فعالیت فرهنگی بین المللی در سازمانهای دولتی موازی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 1382.
    69. معینی، جهانگیر، نظریه و فرهنگ، تهران، مرکز مطالعات بین المللی، 1387.
    70. پیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، باقر روحانی، تهران، کیهان، 1371.
    71. روح الامینی، محمود، زمینه فرهنگ شناسی، تهران، عطار، 1368.
    72. کاظمی، سید علی اصغر، روش و بینش در سیاست، تهران، وزارت امور خارجه، 1374.
    73. صالحی امیری، سیدرضا و سپهرنیا، رزیتا، الگوی ارتقا سرمایه فرهنگی در ایران، تهران، ققنوس،1394.
    74. ریترز،ج.، نظریه های جامعه شناسی، ترجمه غروی زاد، تهران، جهاد دانشگاهی، 1371.
    75. اسمیت، فیلیپ، درآمدی بر نظریه های فرهنگی، حسن پویان، تهران، دفتر پژوهش های فرهنگی، 1381.
    76. نقیب زاده، احمد، تاثیر فرهنگ بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه، 1381.
    77. صالحی امیری، سید رضا و محمدی، سعید، دیپلماسی فرهنگی، تهران، ققنوس، 1389.
    78. فولر، گراهام، قبله عالم؛ ژئوپولیتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران، نشر مرکز، 1373.
    79. قربانی گلشن آباد، محمد، «مولفه های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه»، فصلنامه علمی پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 6، ش 22، پائیز 1396، صص 161-181.
    80. قربانی گلشن آباد، محمد، «مولفه های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه علمی مطالعات انقلاب اسلامی ایران، دوره 14، ش 50، پائیز 1396، صص 27-44.
    81. والرشتاین، ایمانوئل، سیاست و فرهنگ در نظام متحول جهانی (ژئوپولیتیک و ژئوکالچر)، ترجمه پیروز ایزدی، تهران، نشرنی، 1377.
    82. نگهداری، بابک، سیاست فرهنگی کشورهای جهان، تهران، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، 1382.
    83. نقیب زاده، احمد، تاثیر فرهنگ بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات وزارت امورخارجه، 1381.
    84. هادیان، ناصر، «سازه انگاری از روابط بین الملل تا سیاست خارجی»، فصلنامه سیاست خارجی، س 17، ش 4، زمستان 1382.
    85. هانتینگتون، ساموئل و هریسون، لارنس، اهمیت فرهنگ، ترجمه انجمن توسعه و مدیریت ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1383.
    86. هومن، حیدرعلی، پایه های پژوهش در علوم رفتاری، تهران، پارسا، 1366.
    87. یوسفی، قدرت الله، راهبردهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی با رویکردی بر محصولات فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در جمهوری تاجیکستان، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 1381.

     

    2- منابع انگلیسی:

    1. Ahmad, Feroz, The Making of Modern Turkey, London, Routledge, 1993.
    2. Alderighi, M., and Lorenzini, E., "cultural goods, cultivation of taste, satisfaction and increasing marginal utility during vacations", Journal of cultural Economics, 2011.
    3. Aschaffenburg, K., and Maas, I., "Cultural and educational Careers: The Dynamics of Social Reproduction", American Sociological Review, 62(4), 1997.
    4. Clarke, P., and Eastgate, A., ' Cultural capital, Life Course Perspectives and Western Front Battlefield tours", Journal of tourism and Cultural Change, 9, 2011.
    5. Fernandes, L., "Nationalizing, the Global: Media images, cultural politics and the middle class in India', Media', Culture and Society,22(5), 2000.
    6. Kramer, Martin, Intruduction in Shiism, Resistance and Revolution, london, west view Press, 1987.

     

    3- منابع ترکی استانبولی و آذری:

    1. Abasiyanlik, Sait faik, Secme Hikayeler, Istanbul, Kultur yayinlari, 2005.
    2. Abdukadir, Yeler, Turk Toplumunda Ceferiler, Istanbul, Marmara Universitesi, 2006.
    3. Davutoglu, Ahmet, Stratejik Derinlik, Istanbul, Kure yayinlari, 2001.
    4. Dursun, Yusuf, Cennet Kapisi, Ankara, Nar Yayimlari, 2013.
    5. Erdogan, Latif, Seytanin Gulen Yzuzu, Ankara, Tukuvaz Haberlesme ve Yayincilik A.S., 2016.
    6. Golpinarli, Abdulbaki, Tarih Boyunca Islam Mazahpleri ve Siilik, Istanbul,1979.
    7. Pamuk, Orhan, Benim Adim Kırmizi, Ankara, Yapi Kredi Yayinlari, 1998.
    8. Pamuk, orhan, Masumiyet Muzesi,Istanbul,Yapi Kredi Yayinlari, 2008.
    9. Saikgokyay, Orhan, Dede Korkut Hıkayeleri, Istanbul, Kabalci Yayincilik, 2013
    10. Yaman, Mehmet, Alevilik, Inanc-Edab-Erkan, Istanbul, 1993.

     

    4- اینترنتی:

    1. alaalam.com
    2. alkovsar.com
    3. alkovsar.com.tr
    4. aksam.com.tr
    5. avefaq.com
    6. bashgah.net
    7. csr.org.ir
    8. haberturk.com
    9. Farsnews.ir
    10. dianet.gov.ir
    11. jahannews.ir
    12. wikipedia.com
    13. isna.ir
    14. isesco.org
    15. irinn.ir
    16. iranculture.org
    17. irankuturevi.com
    18. wikishia.com
    19. icro.org
    20. khamenei.ir
    21. culturaldiplomacy.org
    22. irandoc.ir
    23. did.ir
    24. magiran.ir
    25. presstv.ir
    26. noormags.ir
    27. sahartv.ir
    28. ikna.ir
    29. tagribnews.ir
    30. shianews.ir
    31. shiaonline.com
    32. turkishpress.com
    33. turkishdailynews.com.tr
    34. islamonline.com
    35. islamstudy.com
    36. Islamazeri.com
    37. hurriatnewspaper.com.tr
    38. trend.az.com
    39. nasekhoon.ir
    40. unedsco.org

    www.vatan.com.tr