شهید سلیمانی؛ اسطوره ی ملی مؤثر بر وفاق ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه شناسی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی و مطالعات انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

در عصر روشنگری، دیدگاه ها به سمتی سوق یافت که آرای علمی جایگزین اسطوره‌ها گردید. در صورتی که اسطوره شناسی حاصل دستاوردها و اندیشه های حاکم بر انسان در هر یک از دوره های گذشته بوده است. برخی نظریات قرن بیستم، اسطوره ها را قابل انعطاف پذیر با اشکال جدید فرهنگی و اکتشافات بشری را نیز یکی از دلایل بازتعریف اسطوره های جدید مطابق با ساختار دنیای امروزی مطرح کرده اند. از سویی دیگر ایجاد وفاق ملی همواره یکی از مسائل پیشروی حکومت ها از جمله نظام سیاسی کشور ماست. اسطوره ها دستورالعمل ها و توجیهی منطقی که از طریق آن ها نسبت به دنیای سیاسی و اجتماعی خود واکنش نشان داده و تداعی‌کننده هویت واحد هستند. از این رو نظام سیاسی ج.ا.ایران در تلاش برای تحقق آرمان های اسلامی و ایرانی خود می تواند با بهره گیری از شخصیت شهید سلیمانی به عنوان اسطوره ملی به حفظ و تقویت یکپارچگی ملی نائل آید. هدف از این مقاله بررسی تأثیر اسطوره های ملی بر وفاق ملی با مطالعه موردی شهید قاسم سلیمانی می باشد. در این راستا، برای انجام تحقیق از نوع کیفی و روش تحلیل اسنادی، از فیش برداری منابع مرتبط برای گردآوری اطلاعات بهره جسته است. بر اساس یافته های مقاله، از دیگر ظرفیت ها و سرمایه های ملی ایران، شهید سلیمانی است که با بررسی واکنش گروه های مختلف پس از شهادت شهید سلیمانی متوجه همدلی و همبستگی آن ها خواهیم شد. شهید سلیمانی نقطه اتصال گروه های اجتماعی و سیاسی که می تواند به عنوان اسطوره ای ملی در اهداف و برنامه های سیاسی و اجتماعی نقش آفرینی کند. نمایان شدن این همبستگی ملی دلایلی دارد که در مطالعه شخصیت و نمودهای رفتاری شهید سلیمانی هویدا خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Shahid Qasem Soleimani; National Myth affecting National Accord

نویسندگان [English]

  • morteza azizi 1
  • shohreh pirani 2
1 Master of Sociology of the Islamic Revolution, Shahed University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor at the Department of Political Science, Shahed University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In the Age of Enlightenment, theories moved in the direction that scientific replaced myths. If mythology has been the result of the ideas of man in each of the past periods. Some twentieth-century theories have also suggested that human discoveries are one of the reasons for redefining new myths according to the structure of today's world. also, creating national harmony is always one of the issues for the advancement of governments, including the political system of our country. Myths are instructions through which they react to their political and social world and in most societies evoke a single identity. Therefore, the Islamic Republic of Iran, in an effort to achieve its Islamic and Iranian goals, can achieve the national unity by using the character of Shahid Soleimani as a national myth. The purpose of this article is to investigate the effect of national myths on national harmony with the case study of Shahid Qassem Soleimani. In this regard, for qualitative research and documentary analysis method, the use of relevant sources to collect information has been used. According to the findings of the article, one of the other national capacities and capitals of Iran is Shahid Soleimani, and by examining the reaction of different groups after the martyrdom of Soleimani, we will find their empathy and solidarity. Shahid Soleimani is the connecting point of social and political groups that can play a role as a national myth in political and social goals and programs. The emergence of this national solidarity has reasons that will be revealed in the study of the personality and behavioral manifestations of Shahid Soleimani.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National myth
  • National accord
  • Solidarity
  • National identity
  • Shahid Soleimani
  1. فارسی

    1. کمبل، جوزف، (1380). قدرت اسطوره، عباس مخبر، تهران، نشر مرکز
    2. کمبل، جوزف، (1395). زندگی در سایه اساطیر، هادی شاهی، تهران، نشر دوستان
    3. الیاده، میرچا، (1394). رساله در تاریخ ادیان، جلال ستاری، تهران، سروش
    4. ساروخانی، باقر، (1387). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی، ج اول، تهران، پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی
    5. هینلز، جان، (1368). شناخت اساطیر ایران، ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، نشر چشمه
    6. ستاری، جلال، (1383). اسطوره در جهان امروز، تهران، نشر مرکز
    7. الیاده، میرچا، (1362). چشم‌اندازهای اسطوره، جلال ستاری، تهران، توس
    8. دلکو، ماری و دیگران، (1378). جهان اسطوره شناسی (۲)، جلال ستاری، تهران، نشر مرکز
    9. لوی استروس، کلود، (1376). اسطوره و معنا، شهرام خسروی، تهران، نشر مرکز
    10. نویدنیا، منیژه، (1398). جامعه شناسی تحلیلی:الگوها و امنیت، تهران، انتشارات جامعه شناسان
    11. معین، محمد، (1350). فرهنگ معین، تهران، انتشارات امیرکبیر
    12. کوپ، لارنس، (1384). اسطوره، محمد دهقانی، تهران، نشر علمی و فرهنگی
    13. نامورمطلق، بهمن؛ عوض­پور،بهروز، (1398). اسطوره و اسطوره‌شناسی نزد جوزف کمبل، تهران، نشر موغام
    14. ادگار، اندرو؛ سجویک، پیتر، (1387). مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی، مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران، نشر آگه
    15. الیاده، میرچا، (1394). رساله در تاریخ ادیان، جلال ستاری، تهران، سروش
    16. مالینوفسکی، استروس و دیگران، (1381). جهان اسطوره­شناسی، جلد اول، تهران، نشر مرکز
    17. اسمیت، آنتونی. دی، (1383). ناسیونالیسم: نظریه، ایدئولوژی، تاریخ، منصور انصاری، تهران، انتشارات تمدن ایرانی
    18. میرمحمدی، داود، (1383). گفتارهایی درباره هویت ملی در ایران، تهران، موسسه مطالعات ملی
    19. مک‏کوایل، دنیس، (1382). درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، پرویز اجلالی، تهران، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
    20. احمدی، حمید، (1390). بنیادهای هویت ملی ایرانی: چهارچوب نظری هویت ملی شهروندمحور، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
    21. آراسته‌خو، محمد، (۱۳۷۰). نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی-اجتماعی، تهران، نشر گسترده
    22. یونگ، کارل گوستاو، (1392). انسان و سمبول­هایش، محمود سلطانیه، چاپ نهم، تهران، نشر جامی
    23. مارشال، گوردون، (1388). فرهنگ جامعه­شناسی، حمیرا مشیرزاده، تهران، بنیاد حقوقی میزان
    24. گیدنز، آنتونی، (1383). جامعه شناسی، منوچهر صبوری کاشانی، تهران، نشر نی
    25. کوزر، لوئیس‌آلفرد، (1386). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی، محسن ثلاثی، تهران، نشر علمی
    26. ابن خلدون، عبدالرحمان، (1393). مقدمه ابن خلدون، محمد پروین گنابادی، تهران، انتشارات علمی وفرهنگی
    27. دیوید فرگوسن، (1382). رودلف بولتمان: متفکران بزرگ مسیحی، انشاءالله رحمتی، تهران،گام نو
    28. بشیریه، حسین، (1376). جامعه­شناسی سیاسی، تهران، نشر نی
    29. اکبری مزد آبادی، علی، (1394). حاج قاسم، جلد اول، تهران، انتشارات یازهرا سلام الله علیها
    30. اکبری مزد آبادی، علی، (1398). حاج قاسم، جلد دوم، تهران، انتشارات یازهرا سلام الله علیها
    31. اکبری مزد آبادی، علی، (1398). ذوالفقار، تهران، انتشارات یازهرا سلام الله علیها
    32. اکبری مزد آبادی، علی، (1399). متولد مارس، تهران، انتشارات یازهرا سلام الله علیها
    33. اباذری، یوسفعلی؛ خورشیدنام، عباس، (1390). «اسطوره اسطوره شناسی»، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی، 26 (39)، 197-221
    34. نامور مطلق، بهمن، (1393). «اسطوره­شناسی­های بارت: اسطوره­شناسی یک نشانه­شناس»، نقدنامه هنر، 6
    35. میر محمدی، داوود، (1380). «رهیافت نظری تحلیل رقابت سیاسی و وفاق اجتماعی در ایران»، فصلنامه­ مطالعات ملی، 3 (9)، 71-99
    36. امینیان، بهادر؛ مشهدی، سارا، (1390). «نقش اسطوره­ها در هویت ملی و ملت­سازی»، نشریه ادبیات پایداری، 3 (5)، 27-46
    37. چلبی، مسعود، (1372). «وفاق اجتماعی»، نشریه نامه علوم اجتماعی، 3 (6)، 15-28
    38. سوری، علی، (1391). «سرمایه اجتماعی و رشد در ایران»، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 22 (69)، 49-64
    39. حاج سیدجوادی، سیدکمال، (1390). «بررسی مفهوم اسطوره در سنت اسلامی»، فصلنامه کیمیای هنر، 1 (2)، 134-121
    40. خاوری، سیدخسرو و کهنمویی­پور، ژاله، (1389). «نقد اسطوره­ای و جایگاه آن در ادبیات تطبیقی»، فصلنامه پژوهش زبان­های خارجی، (57)، 53-41
    41. عباسی­مقدم، مصطفی، (1391). «نگاهی به ابعاد مفهومی و کارکردی الگو و اسوه در تربیت و تبلیغ دینی»، نشریه تربیت تبلیغی، 1 (1)، 66-45
    42. زارعی، سعدالله، (1398). «کنکاشی مقدماتی در مکتب سلیمانی»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، 20 (3)، 5-24
    43. مقام معظم رهبری، (1375). بیانات در دیدار اعضای ستاد یادواره شهید فهمیده و شهدای دانش‌‌آموزان کشور با رهبر انقلاب
    44. مقام معظم رهبری، (1393). بیانات در دیدار عوامل تولید فیلم سینمایى «شیار ۱۴3»
    45. مقام معظم رهبری، (1400). بیانات در دیدار خانواده و ستاد سالگرد شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی
    46. سعادت نژاد، اسماعیل،  ۱۳۹۹، «نشست شاخص­های فرهنگی در مکتب شهید سلیمانی»، دانشگاه امام حسین علیه­السلام، مهرماه 1399
    47. زارعی، سعدالله،  ۱۳۹۹، «نشست جنبه­های انسانی مکتب شهید سلیمانی»، دانشگاه امام حسین علیه­السلام، مردادماه 1399
    48. غلامپور، احمد،  ۱۳۹۹، «نشست فرماندهی در مکتب شهید سلیمانی» ، دانشگاه امام حسین علیه­السلام، آبان­ماه 1399
    49. یزدانی، هما، 1398، «نشست جهان‌پهلوان»، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، بهمن­ماه 1398
    50. پزشکی، فرزانه، 1398، «نشست جهان‌پهلوان»، پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، بهمن­ماه 1398
    51. سلیمانی، قاسم، (1396). سخنرانی در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی
    52. سلیمانی، قاسم، (1395). سخنرانی در سالروز شهادت شهید همدانی
    53. سلیمانی، قاسم، (1395). سخنرانی در کنگره هشت هزار شهید استان گیلان
    54. سلیمانی، قاسم، (1392). سخنرانی در نخستین سالگرد شهید حسن شاطری
    55. سلیمانی، قاسم، (1396). سخنرانی در دهمین سالگرد شهادت حاج عماد مغنیه
    56. سلیمانی، قاسم، (1396). سخنرانی در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی
    57. سلیمانی، قاسم، (1396). سخنرانی در روز جهانی مسجد
    58. سلیمانی، قاسم، (1397). سخنرانی در یادواره عملیات رمضان
    59. آزاد ارمکی، تقی، (1397). «جای خالی نیروهای میانجی میان مردم و حکومت»، روزنامه ایران، صفحه2، شماره 6945
    60. نامور مطلق، بهمن، (1398). «چرا قاسم سلیمانی اسطوره است؟»، خبرگزاری ایسنا، قابل دسترسی در:
    61. https://www.isna.ir/news/98101511056
    62. نامور مطلق، بهمن (1396). «امام حسین (ع) یک اسوه، یعنی اسطوره‌ای حقیقی است»، خبرگزاری ایسنا، قابل دسترسی در:
    63. https://www.isna.ir/news/96070704136/

     

         ب- انگلیسی

    1. Abrams, M.H (2009). A Glossary of Literary Terms, Earl McPee, NewYork ,Cornell University, Seventh Edition
    2. Habermas, Jürgen (1990). Moral Consciousness and Communicative Action, MIT Press
    3. Campbell, Joseph (2017). Occidental Mythology, Joseph Campbell Foundation
    4. Campbell,Joseph (1997). The Mythic Dimension: Selected Essays 1959-1987. Novato: New World Library
    5. Parsons, Talcott (1991). The Social System, Psychology Press
    6. Gaitanos, Georgios (2019). Introduction to Religious Studie, College University Logos-Tirana
    7. Campbell Joseph (2003).The Hero's Journey: Joseph Campbell on His Life and Work, third edition. Novato, California: New World Library.