تبیین فرصت‌های حضور و مشارکت مردم در انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 استاد گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

4 استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

تحولات اساسی در ماهیت، ساختار و منابع قدرت در ایران و نهادینه‌سازی قدرت سیاسی منحصر‌ به‌فرد را می‌توان یکی از دستاوردهای مهم پیروزی انقلاب‌اسلامی دانست که با تدابیر امام‌خمینی (ره) بر پایه نظریه ولایت‌فقیه و ارزش‌های الهی- اسلامی با تکیه و تاکید بر مردمی بودن این نظام بنا نهاده شد. حضور و مشارکت مردم در شکل‌گیری قدرت سیاسی کشور، ولی‌نعمت دانستن آنها و اجتناب از تجربه دوران رژیم پهلوی در ظاهری بودن مشارکت مردم در بیانات، ارائه طریق و نیز در وصیت‌نامه الهی- سیاسی ‌امام خمینی(ره) مورد تاکید بوده است. رهبری انقلاب نیز با همین رویکرد، در اغلب فرمایشات و توصیه‌ها بر ضرورت و اهمیت مردمی ‌بودن نظام جمهوری‌اسلامی ایران تاکید نموده‌اند. این مقاله با تبیین و بررسی مشارکت و نقش مردم در اداره کشور، در صدد پاسخ به این سوال محوری است که عمده‌ترین ساز و-کارهای مناسب جهت اعتلای کارآمدی از طریق افزایش مشارکت و حضور مردم در عرصه‌های مختلف نظام جمهوری اسلامی ایران کدام است؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می‌گردد که در دیدگاه اسلامی و نظام جمهوری‌اسلامی ایران ساز وکارهای ویژه‌ای برای تقویت و افزایش میزان مشارکت مردم و مردمی کردن نظام ‌اسلامی ایران مد نظر رهبران و قانون اساسی این کشور است. در این تحقیق سعی برآن شده است تا با بررسی آثار و مکتوبات مدون، این ساز وکارها به روش کتابخانه‌ای و به شیوه توصیفی تحلیلی با نگاهی جدید مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the opportunities for the presence and participation of the people in the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mazhari 1
  • Reza Dehghanian 2
  • Mohammad Reza Mojtehedi 3
  • Ayat Mulaee 4
1 Assistant Professor, University of Tabriz
2 Department of Law, University of Tabriz
3 Department of Law, University of Tabriz
4 Department of Law, University of Tabriz
چکیده [English]

Fundamental changes in the nature, structure and sources of power in Iran and the institutionalization of unique political power can be considered as one of the important achievements of the victory of the Islamic Revolution. Theological-Islamic theories were established by relying on and emphasizing the popular nature of this system. The presence and participation of the people in the formation of the political power of the country, knowing their blessings and avoiding the experience of the Pahlavi regime in the appearance of people's participation in statements, providing a way and also in the divine-political will of Imam Khomeini (RA) is emphasized. Is. With the same approach, the leadership of the revolution has emphasized in most of its orders and recommendations the necessity and importance of the popular system of the Islamic Republic of Iran. This article, by explaining and examining the participation and role of the people in the administration of the country, seeks to answer the central question of what are the main appropriate mechanisms to enhance efficiency by increasing the participation and presence of the people in different areas of the Islamic Republic of Iran? Is? In response, it is hypothesized that in the view of the Islamic Republic and the system of the Islamic Republic of Iran, special mechanisms to strengthen and increase the participation of the people and popularize the Islamic system of Iran are considered by the leaders and the constitution of this country. In this research, an attempt has been made to examine these mechanisms in a library and descriptive-analytical manner with a new perspective by examining the works and written writings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Participation
  • Popularity
  • Accountability
  • Elites
  • Responsibility

مراجع

  1. الوانی، سید مهدی (1374)، مدیریت عمومی، چاپ چهاردهم، تهران، انتشارات نشرنی.
  2. چلبی، مسعود (1375)، جامعه شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی، تهران، نشر نی.
  3. جوان آراسته، حسین (1384)، حقوق اجتماعی سیاسی در اسلام، قم، انتشارات دفتر نشر معارف.
  4. دبیرنیا، علیرضا (1395)، قدرت مؤسس کاوشی در مبانی حقوق اساسی مدرن، چاپ دوم، تهران،مؤسسه مطالعات و پژوهش­های حقوقی شهر دانش.
  5. خسرو پناه، عبدالحسین (1380)، جامعه علوی در نهج البلاغه، قم، مرکز مطالعات و پزوهش­های فرهنگی حوزه علمیه.
  6. خمینی (امام)، روح الله (1358)، صحیفه نور، جلد هشتم. مؤسسه تنظیم و نشر آثار.
  7. صدر، سید محمدباقر (1360)، اقتصاد ما، مشهد، انتشارات جهاد سازندگی خراسان.
  8. شاوی، توفیق(1992)،فقه الشورا و الاستشاره، قاهره، دارالوفا، چاپ سوم.
  9. کاتوزیان، ناصر، (1366)، فلسفه حقوق، جلد اول، تهران، به نشر.
  10. گلابی، سیاوش، (1376)، اصول و مبانی جامعه شناسی، تهران، نشر میترا.
  11. لا گلین، مارتین (1393)، مبانی حقوق عمومی، ترجمه محمد راسخ، چاپ چهارم، تهران، نشر نی.
  12. منتسکیو (1748)، روح القوانین، ترجمه علی اکبر مهتدی، چاپ هشتم، تهران، چاپخانه سپهر.
  13. میرمحمد صادقی، حسین (1380)، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، چاپ سوم، تهران، نشر میزان.
  14. هاشمی، سید محمد (1374). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران.
  15.  
  16. ب. مقالات
  17. آل­عمران، رویا و سید­علی آل­عمران (1390)، خصوصی­سازی و سیاست­های کلی اصل 44 قانون اساسی، مجله اقتصادی ـ ماهنامه بررسی مسائل و سیاست­های اقتصادی، شماره 12، صص 73-88.
  18. اخوان کاظمی، بهرام (1378)، احزاب، ثبات سیاسی و امنیت، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 4، صص 97-127.
  19. ایزدی فرد، علی­اکبر و حسین کاویار (1390)، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ­ﭘﺬﻳﺮﻯ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ­ﺳﺎﻻﺭﻯ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﻰ­(ع)، فصلنامه نظارت و بازرسی، سال 5، شماره 17، صص 153-173.
  20. جمالی اسگویی، سیدجمال و احمد بخشایشی اردستانی و میرقاسم بنی­هاشمی (1399)، اقتصاد سیاسی فساد در جمهوری­اسلامی ایران، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال 27، شماره 101، صص 33-58.
  21. دبیرنیا، علیرضا و عادل شیبانی (1399)، نماینده­گرایی، نظام نمایندگی پویا و ظرفیت­های قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال 27، شماره 102، صص 73-92.
  22. حبیب­زاده، محمد­جعفر و سید­ درید موسوی مجاب (1385)، تحلیل جرم فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه فقه و حقوق، سال 3، صص 123-140.
  23. خدایی، مسعود، (1393)، اندیشه حاکمیت قانون در پرتو آموزه­های سبک زندگی رضوی، فصلنامه سیاست متعالیه، سال دوم، شماره 6، صص 89-106.
  24. خواجه­سروی، غلامرضا، اقدس اقبال و جواد طباخی ممقانی (1392)، مختصات سبک زندگی مطلوب در نظام مردم­سالاری اسلامی، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی (ویژه نامه سبک زندگی)، سال 4، شماره 13، صص 35-55.
  25. خواجه­نوری، بیژن و سید ابراهیم مساوات، زهرا ریاحی (1393)، رابطه سبک زندگی و مسئولیت­پذیری اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 5، شماره 4، صص 19-36.
  26. رحمت­اللهی، حسین و فاطمه یزدی­زاده­البرز، (1398)، اخلاقیات درونی قانون در اندیشة لون فولر، فصلنامه تحقیقات حقوقی، شماره 86، صص 147-168).
  27. رحیمی، محمدرضا و قربانعلی­ایمان­پور (1397)، بررسی نقش پاسخگویی و تأثیر آن بر­مدیریت توسعه پایدار، مجله رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال دوم، شماره 4، صص 115-123.
  28. زارعیان، کامران؛ رحیم سرور؛ عباس­ارغان (1397)، عوامل تاثیرگذار در پیاده­سازی الگوی مشارکت عمومی ـ خصوصی در توسعه شهری تهران، فصلنامه نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، سال 10، شماره 4، صص 231-250.
  29. ساعی، علی؛ تینا روشن (1389)، تحلیل درک کیفیت حکمرانی در ایران، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 6، شماره 21، صص 167-185.
  30. طغیانی، مهدی (1390)، ترسیم راهکارها و ضوابط دستیابی به جامعه مطلوب ایرانی در سال 1393، فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، سال 16، شماره 1، صص 161-188.
  31. طوسی، محمدعلی (1370)، دیوان­سالاری و مردم­سالاری، فصلنامه فرآیند مدیریت و توسعه، دوره 5، شماره 1، صص 54-58.
  32. قنبرلو، عبدالله (1394)، تأثیر انتخابات بر جایگاه بین المللی دولت، با تأکید بر جمهوری­اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 18، شماره 3، صص171-196.
  33. عامری، زهرا (1394)، نظارت سیاسی بر قدرت و کاربست آن از طریق مردم در نظام حقوقی ایران، فصلنامه سپهر سیاست، سال2، شماره3، صص 115-174.
  34. عسگری، ناصر و غلامحسین نیکوکار، حسین صفری، مهرداد غلامی (1394)، الگوی شایستگی­های مدیران دولتی جمهوری­اسلامی ایران براساس سند چشم­انداز 404»، فصلنامه مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال 4، شماره1، صص 23-38.
  35. فرهادی، روح­الله (1389)، نخبه­گرایی قدیم و جدید، فصلنامه ره­آورد سیاسی، شماره 26و27، صص 53-67.
  36. فلاح، محمدعلی و علیرضا کسرائی، ماندانا مومنی، امین رجبی­تاج امیر (1393)، امکان سنجی پیاده سازی مدیریت مشارکتی از طریق نظام پیشنهادها در دانشگاه هوایی شهید ستاری، فصلنامه مطالعات منابع انسانی، سال 4، شماره 14، صص 47-66.
  37. ملک محمدی، حمیدرضا و حسین قلجی (1387)، باز اندیش تأثیرات متقابل نظام سیاسی و دیوانسالاری در جهان در حال توسعه، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 1، صص 267-280.
  38. واعظی، رضا و محمد صادق­آزمندیان (1390)، مدل پاسخگویی سه بعدی: نگاهی متفاوت به پاسخگویی، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال 6، شماره اول، صص 131-155.
  39. معینی پور، مسعود؛ عبدالله نسب، محمدرضا (1395)، رابطه­ی ولایت و جمهوریت در اندیشه­ی سیاسی آیت­االله خامنه­ای، سیاست متعالیه، سال 4، شماره 15، صص 83-100.
  40. یازرلو، حجت­الله (1392)، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺌﻮری­ﻫﺎی ﺧﺼﻮﺻﯽ­ﺳﺎزی و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎد دوﻟﺖ، نشریه تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین­الملل، دوره6، شماره 19، صص 121-130.
  41. نیک­پور قنواتی، لیلا و مهدی معینی، حبیب­احمدی (1391)، بررسی عوامل اجتماعی- اقتصادی مرتبط با مشارکت سیاسی، فصلنامه جامعه شناسی زنان، سال 3، شماره اول،، صص 39-62.
  42. هاشمی، سیداحمد (1395)، کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، استانبول ترکیه.
  43.  

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار