بررسی انقلاب‌های کشورهای اسلامی با تأکید بر انقلاب اسلامی وانقلاب‌های عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران

چکیده

انقلاب یکی از پدیده‌­های نادر، جذاب و پیچیده اجتماعی می­‌باشد که تبیین آن متضمن در نظر گرفتن وجوه متعدد و متنوع دخیل در ظهور آنست. در اینجا و با توجه به موضوع، صرفاً بر وجوه فرهنگی انقلاب اسلامی اشاره خواهد شد. اصولاً انقلابها در بستر و موقعیت خاصی حادث می‏­شوند. در وقوع وضعیت انقلابی، بیداری، بسیج سیاسی توده­‏ها، تحرک اجتماعی، مشروعیت‏زدایی از نظم سیاسی پیشین و طراحی نظم مشروع و مطلوب و استقرار نظام مردمی و انقلابی، ایدئولوژیهای انقلابی به عنوان موتور حرکت انقلاب عمل کرده است.
هدف این تحقیق ضمن بررسی اهمیت انقلاب ایران به مقایسه آن و کشورهای عربی با توجه به ویژگی­های انقلاب پرداخته و در نهایت به تأثیری که انقلاب ایران بر جریان بیداری اسلامی و اهمیتی که تشیع و رهبری در پیروزی انقلاب دارد،پرداخته شده است.این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی در صدد پاسخ به این سوالات است که عامل و ویژگی اصلی انقلاب ایران کدام بوده است که تأثیر مهمی را بر انقلاب عربی به جا گذاشته است؟ و وجه تشابه و تفاوت انقلاب اسلامی ایران و با انقلاب کشورهای عربی در چه مواردی می­باشد؟
نوع تحقیق حاضر توصیفی و تحلیلی است که بر اساس ویژگی­های انقلاب به اهمیت مفهوم انقلاب ایران و تأثیری که بر بیداری اسلامی دارد به تحلیل بحث پرداخته شده است. با توجه به ماهیت و نوع موضوع مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات از روش‎­های گوناگون و بر مبنای روش کتابخانه‌­ای و اینترنتی صورت پذیرفته و تجزیه و تحلیل یافته‎­ها نیز عمدتاً با شیوه تحلیل کیفی انجام پذیرفته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Exploring the Revolutions in Islamic Countries (with an Emphasis on the Islamic Revolution and Arab Revolutions)

نویسنده [English]

  • suroush Amiri
Assistant Professor of Political Science, Amin University of Law Enforcement Sciences, Tehran, Iran
چکیده [English]

Revolution is one of the most rare, attractive and complex phenomena in societies, whose explanation involves taking into account the various and diverse aspects involved in its emergence. For the moment, and with regard to the subject, we will only point to the cultural aspects of the Islamic Revolution. Basically, revolutions are occurred in a particular context and situation. Some forces have always acted as engines of revolution: awakening, political mobilization of the masses, social mobilization, delegitimizing of the former political order and designing of a legitimate and desirable order, establishment of a popular and revolutionary system, and revolutionary ideologies.
In this research, we will study the importance of the Iranian revolution and compare it with the Arab countries with regard to the characteristics of the revolution, and ultimately the impact that the Iranian revolution has on the Islamic awakening and the importance of Shi'ism and leadership in the victory of the revolution. This paper, by using a descriptive-analytical method, seeks to answer these questions: What has been the main factor and characteristic of the Iranian Revolution, which has had a significant impact on the Arab revolution? And what are the similarities and differences between the Islamic Revolution of Iran and the Arab Revolution?
The type of this research is a descriptive and analytic study and will analyze the discussion based on the characteristics of the revolution and the significance of the concept of the Iranian revolution and its effect on Islamic awakening. According to the nature and type of subject matter of the study, data collection has been carried out using various methods based on the library and the Internet method and the analysis of the findings has been done mainly by a qualitative analysis method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • revolution
  • Islamic awakening
  • leadership
  • ideology
  • masses
  • changing the status quo.  

مراجع

  1. آبراهامیان، یرواند(1383)، ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران نشر نی.
  2. آذرشب، محمدتقی و آهنین جان، ستار(1397)، «نقش و تاثیر رفتارهای حمایتگرانه در پیشبرد و اثر بخشی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی لبنان)»، فصلنامه پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، سال 1، شماره 1، بهار، صص99-69.
  3. الفی، محمدرضا(1383)، «تأثیرگذاری انقلاب اسلامی ایران در پایداری و پویایی فرآیند تکاملی بیداری اسلامی و تغییر معادلات قدرت در خاورمیانه»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال 1، شماره 3، زمستان، صص 67-43.
  4. برینتون، کرین(1366)، کالبدشکافی چهار انقلاب، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر نو.
  5. بشیریه، حسین(1374)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران:دانشگاه تهران.
  6. جمعی از نویسندگان(1377)، حدیث انقلاب، تهران: انتشارات الهدی.
  7. خبرگزاری آفتاب(1386)، « مردمی بودن از ویژگی های بارز انقلاب اسلامی ایران است»، در سایت:
    1. http://www.aftabir.com/news/view/2008/feb/06/c1c1202300943
  8. شیخ الاسلامی، محمدحسن؛ رحیمی، مختار و قاسمی فرد، علی (1396)، «فضای گفتمانی، آرمان ایرانی و حاکمیت آن بر گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال 1، شماره 1، تابستان، صص 20-1.
  9. دکتر معین(1360)، فرهنگ فارسی، ج1، تهران، امیرکبیر.
  10. علی بابایی، غلام رضا(1369) ، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، نشر ویس.
  11. عنایت، حمید(1371)، «انقلاب اسلامی در ایران 1979»، «مذهب به عنوان ایدئولوژی سیاسی»، ترجمه مینا منتظرلطف، مجله فرهنگ و توسعه، شماره 3، سال اول، بهمن و اسفند.
  12. عیوضی، محمد رحیم(1382)، « سنجش کامیابیها تحلیلی بر دستاوردهای انقلاب اسلامی»، مجله زمانه،  سال دوم، دی،  شماره 16، صص 55 – 49.
  13. فوران، جان(1377)، مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمه احمد تدین، تهران:رسا.
  14. فوکو،  میشل(1377) ، ایرانى ها چه رؤیایى در سر دارند؟، ترجمه حسین معصومى، تهران، هرمس.
  15. گیدنز، آنتونی(1373)، جامعه‏شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران:نشر نی.
  16. گی روشه(1376)، تغییرات اجتماعی، ترجمه دکتر منصور وثوقی، تهران، نشر نی.
  17. هانتینگتون، ساموئل(1370)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاث تهران: نشر علم.
  18. محمدی،  منوچهر(1388) ، تحلیلی بر انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
  19. مطهری، مرتضی(1368) ، پیرامون جمهوری اسلامی، انتشارات صدرا.
  20. مظاهری، ابوذر(1384)، « نظریه های انقلاب و انقلاب نظریه ها»، مجله معرفت، خرداد، شماره 90 ، صص 87 – 74.
  21. ملکوتیان، مصطفی(1381)، « انقلاب از آغاز تا فرجام: مروری بر ویژگی های هفتگانه مشترک انقلاب ها»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی(دانشگاه تهران) » پاییز،  شماره 57، صص 247 تا 264.
  22. هالیدی، فرد(1358)، دیکتاتوری و توسعه سرمایه‏داری در ایران، ترجمه فضل الله نیک آیین، تهران: امیرکبیر.
    1. Dunn , John(1972), modern revolutions:an interoduction to the analysis of a political phenomena,  cambridge:cambridge university press.
    2. Seocopel, Theda (1982) ,Renter State and Shia Islam in the Iranian Revolution Theory Society,vol.11,No.3.
    3. Giddens, Anthony (1993). Sociology. Cambridge: Polity Press.
    4. Huntington, Samuel. (1968). Political Order in Changing Socities. New Haven: Yale University Press.
    5. zagorin, perez(1973) «theories of revolution in contemporary historiography،« political science quartery، vol.88، 1, march .
    6. Zagorin, perez(1976), «prolegomena to the comparative history of revolution in early modern Europe« ,  comparative studies in society and history، vol.81، 2.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار