تکفیر در اسلام و رویکرد انقلاب اسلامی به گروه‏‌های تروریستی معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ادیان و عرفان اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

2 استادیارادیان و عرفان اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

3 استادیار ادیان و عرفان اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در تعالیم همه ادیان بزرگ، تکفیر، اقدامات تروریستی و خشونت به نام دین مذموم دانسته شده است. از جمله خصوصیات مهم گروه­‏های تکفیری علاوه بر بدعت و تکفیر در دین ایجاد خشونت در جامعه است. امروزه تکفیر و تروریسم دو دین بزرگ الهی را درگیر کرده است. تکفیر و تروریسم در دنیا موجب ناامنی و نابسامانی شده که بیشتر این خشونت­‏گری­‏ها با نام دین صورت می‏­گیرد. افراط­‏گرایی و تروریسم سابقه دیرینه در جهان دارد. به خصوص در دوره معاصر در سراسر جهان اسلام فعالیت دارند، با این وصف تروریسم و افراط­‏گرایی یکی از دغدغه­‏های ملت‏ها و دولت­‏ها در دنیا تبدیل شده است.
مطالعه و پژوهش پیرامون موضوعتکفیرو تروریسم در اسلام و نحوه مواجهه انقلاب اسلامی با گروه‏­های تروریستی معاصرجایگاه ویژه‌ تحقیقی دارد. بر این اساس پرسش این است که تکفیر و تروریسم در اسلام چگونه ایجاد شده و در دوره معاصر انقلاب اسلامی ایران چه واکنش و مواجهه داشته است؟ به‌دلیل اهمیت این موضوع و وجود گروه­‏های تکفیری و بدعت­‏گذار در طول تاریخ ادیان، گروه‏­ها از این سوء­استفاده کرده­‏اند، در دوره معاصر و کنونی، به دلایل مختلف گروه‏­های تروریستی و فرقه‌­های متعددی شکل گرفتند برای نمونه داعش، تکفیر مورد بهره­برداری رهبران گروه‏­ها قرار گرفته است. این مقاله با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه­ایی و فیش­برداری از اسناد و منابع به بررسی زمینه و عوامل تاریخی پرداخته است؛ برخی یافته‏­های پزوهش بیانگر این است که موضوع تکفیر  تروریسم ریشه دینی ندارد؛ و انقلاب اسلامی ایران با گروه­های تروریستی و تکفیری در عرصه نظری و عملی مواجهه و مقابله کرده است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Excommunication in Islam and the Islamic Revolution’s Approach to Contemporary Terrorist Groups

نویسندگان [English]

  • raana ghasemi 1
  • hadi vasei 2
  • saied montazari 3
1 PhD student in Islamic Religions and Mysticism, Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran
2 Assistant Professor of Islamic Mysticism, Islamic Azad University, Qom Branch, Qom, Iran
3 Assistant Professor of Islamic Religions and Mysticism, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

In the instructions of all major religions, excommunication, terrorist acts and violence in the name of God have been considered to be heinous. Among the important characteristics of excommunicated groups, in addition to the heresy and excommunication in religion, is committing violence in society. Nowadays, excommunication and terrorism have involved two great divine religions. Excommunication and terrorism are causing insecurity and disorder in the world and most of these violent acts are committed by the name of God. Extremism and terrorism have a long history in the world. Especially in the contemporary era, they are at work throughout the Islamic world, terrorism and extremism have become one of the concerns of nations and governments in the world.
Study on the issue of terrorism in Islam and the way the Islamic Revolution deal with contemporary terrorist groups has a special inquiry importance. Accordingly, the question is, how was excommunication and terrorism created in Islam and how Islamic Revolution did respond to it in the contemporary era? Due to the importance of this issue and the existence of excommunication and heretic groups during the history of religions, these groups have exploited it and in the current era, they have been created for various reasons, for example, ISIL.  Excommunication has been exploited by leaders of some groups. This paper, using descriptive-analytical method and based on library resources and scribing of documents and resources, has investigated the background and historical factors; some findings of this article show that the issues of the excommunication and terrorism do not have a religious root; and the Islamic Revolution of Iran have confronted with the terrorist and excommunicated groups in the theoretical and practical field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Excommunication and innovation
  • extremism
  • Islam
  • Islamic Revolution
  • ISIL
  • confrontation and skirmish

مراجع

1-  قرآن کریم.
2-  اسماعیلی، حمیدرضا (1386)، القاعده از پندار تا پدیدار، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشه­‌سازان نور.
3-  افتخاری اصغر و علی شبستانی (1390)، راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم، فصلنامه آفاق امنیت، سال چهارم، شماره دوازدهم –پاییز.
4-  اگریدی، جوان، 1377، مسیحیت و بدعت­ها، ترجمة عبدالرحیم سلیمانی، قم، طه.
5-  امیری، عظیم و محمد حسین طاهری (1392)، بررسی و نقد انگاره ارتداد، در مسیحیت کاتولیک، فصلنامه معرفت ادیان، سال چهارم، شماره چهارم، پیاپی 16، پاییز 1392، ص 77 ـ 96.
6-  امینیان، بهادر، کریمی قهرودی، مائده (1391)،"استراتژی دولت ملت­سازی آمریکا در افغانستان"، دانش سیاسی، سال - هشتم، شماره اول، پیاپی15.
7-  ایزدی، بیژن (1381)، درآمدی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، قم: بوستان
8-  آزاد، امیر حامد (1393)، داعش در عراق، بحران پژوهی شماره 12، تهران: موسسه مطالعات اندیشه­سازان نور.
9-  آشوری، داریوش (1373)، دانشنامه سیاسی، تهران: انتشارات مروارید.
10-               برزگر، کیهان (1381)، وقایع 11 سپتامبر: رشد رادیکالیسم سنی و چالش­‌های جدید امنیتی در حوزه خلیج فارس، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
11-               بیژنی، علی و یوسف پور، احمد (1397)، «انقلاب اسلامی ایران، نقشه راه جهان گرایی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)»، فصلنامه پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، سال اول، شماره 1، بهار.
12-               جیمز دریان و دیگران، تروریسم، گردآورى و ویرایش علیرضا طیب، ترجمه وحید بزرگى و دیگران، تهران، نشر نى، 1382.
13-               خمینی، سید روح‌الله (1378)، صحیفه نور، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
14-               دهخدا ،على‌اکبر (1343) لغت‌نامه دهخدا، تهران، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، ج 15
15-               دهقانی فیروزآبادی، سید جلال و مهدی فرازی (1391)، «بیداری اسلامی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، س 9، ش 28.
16-               دیانت، محسن و روشن چشم، حامد (1396)، «آثار و پیامدهای حضور و ظهور گروه‌های افراطی در تحولات امنیتی غرب آسیا در بستر جهانی شدن (با تاکید بر داعش)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال اول، شماره 1، تابستان.
17-               زارعی سعدالله (1394)، دوستی و دشمنی امریکا و داعش: الگوی رفتاری امریکا با تروریزم، فصلنامه مطالعات راهبردی «جهان اسلام» سال شانزدهم: شماره‌­ی60 بهار، صفحات 123-
18-               سبحانى، جعفر (1388)، وهابیت، مبانى فکرى و کارنامه عملى، قم: مؤسسه امام صادق
19-               سید جعفر شهیدی(1381) تاریخ تحلیلی اسلام، تهران: شرکت انتشارات علمی و – فرهنگی .
20-               شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالکریم (1364)، فرق تحقیق: محمد فتحاالله بن بدران، قم: منشورات رضی.
21-               عباسی، مهدی (1397)، « انقلاب ایران، ژئوکالچر مقاومت، گفتمان جهان اسلام»، فصلنامه پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی، سال اول، شماره 2، تابستان.
22-               على‌اکبر دهخدا، لغت­‌نامه دهخدا، تهران، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، 1343، ج 15، ص 636.
23-               فتحی، یوسف (1394)، بررسی ماهیت، زمینه­ها و اهداف تروریسم مدرن در اندیشه سیاسی آیت الله‏ خامنه­‏ای، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، س 4، ش 16، صفحات47-64.
24-               فرمانیان، مهدی (1388)، فرق تسنن: مجموعه مقالات: قم: نشر ادیان.
25-               فرمانیان، مهدی (1388)، گرایش­های فکری سلفیه در جهان امروز، فصلنامه مشکوه، شماره104، پاییز.
26-قاسمی، بهزاد (1394)، بازشناسی تفاوت سلفی نوگرا و افراط­گرا، سایت الوقت سه شنبه 13 مرداد 1394: قابل دسترسی در: http://alwaght.com/fa/News/15071
27-               قاسمی، بهزاد (1394)، تبیین روانی – اجتماعی عملکرد داعش، فصلنامه عملیات روانی، فصلنامه مطالعات عملیات روانی، شماره 43، پاییز و زمستان.
28-               مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء.
29-               مردای، مجید، نفی افراط­گرایی و تروریسم در اسلام، اخبار ادیان، ماهنامه اطلاع­رسانی، سال سو، شماره 5، دی و بهمن 1384.
30-               هزاوه­ای، سید مرتضی و فریده باوریان،(1393) شباهت‌­های فکری - عملی دو جریان سیاسی خوارج نهروان و القاعده ‌عراق، نشریه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 11.
31-               Barnett, Brooke, & Reynolds, Amy (2009), Terrorism and the Press: An Uneasy Relationship. New York: Peter Lang; Hoffman, Bruce (2006) Inside terrorism (2nd ed.). Columbia University Press;
32-               Broum, Randy (2004), Psychology of Terrorism, Tampa: University of south Florida. Printed in the United States of America
33-               Brunelli,Michele,”Globalisation of security in The Persian Gulf”, Iranian Review of Foreign Affairs, vol2, N.4, Winter 2012.
34-               Charles, Krauthammer, “The War: A Roadmap”, Washington Post, September 2001.
35-           ویکی پدیا انگلیسی، مقاله Christian terrorism

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار